Мәселені сотқа жеткізбей, медиатордың араласуымен мәмілеге келіпті

©

Түпқараған ауданындағы кәсіби медиатор Талғат Абдукаримов Абайұлы өткен жылдың төртінші тоқсанында өз жұмысын бастаған болатын. Одан бері өткен уақытта кәсіби татуластырушының еңбегіне жүгінгендер болды ма екен деген оймен «Медиация дамыту орталығы» республикалық қоғамдық бірлестігін аудандағы орталығына хабарласқан болатынбыз. Заңгер Талғат Абайұлы өз ісінің жүріп жатқанын, аудан азаматтары кәсіби медиатор жұмысын бағалағанын айтты.

- Орталық ашылғаннан бергі жұмысыңыздың жа­йын баяндасаңыз?

- Түпқараған аудандық сотында «Медиация дамыту орталығы» республикалық қоғамдық бірлестігінің медиация бөлмесі жұмыс жасап бастағаннан бері, сотпен қаралып жатқан 2 азаматтық істің өндірісі қысқартылды. Себебі олар кәсіби медиатордың көмегіне жүгінді. Тараптар (Талапкер мен Жауапкер) араларында туындаған дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісім жасалып, іс әрі қарай сот процесімен емес, келісімге келу жолымен шешімін тапты.

Бұлар қандай бағыттағы істер, қандай жолмен шешілді?

- Екеуі де азаматтық істерге жатады. Іс жүргізу қағи­даттарының бірі құпиялық сақтау болғандықтан, медиация нәтижесінде жасалған ке­лісімдер жайлы ақпарат және медиация рәсімдеріне қатысқан Тараптардың аттары құпия болып сақталады. Сондықтан азаматтардың есімін қысқартып айтайын. О есімді азаматша өзінің Түпқараған аудандық сотына жазған талап­арызында Түпқараған ауданы Ақшұқыр ауылынан тұрғын үй құрылысын салу үшін жеке меншік құқығымен сатып алған 1500 га жер учаскесіне А есімді азамат қателесіп тұрғын үй құрылысын салып қойғанын, жер дауын өзара шеше алмағандықтан, А есімді аза­маттың заңсыз салған тұрғын үй құрылысын бұздыруды сұраған. Екінші іс бойынша Р есімді азаматша өзінің Түпқараған аудандық сотына жазған талап­арызында С есімді азаматпен заңды некеде тұрған кезеңінде екеуі шетелдік автокөлік пен тұрғын үй құрылысын салу үшін Түпқараған ауданы Ақшұқыр ауылынан жер телімін сатып алғанын, аталған мүліктер екеуінің ортақ меншігі екенін, неке бұзылып, екеуінің ажырасуына байланысты ортақ мүлікті бөліп беруін сұраған. Мәселені оңтайлы шешкеніміздің арқасында екі жақтың азаматтары бір шешімге келді.

- Медиацияның тағы қандай оңтайлы жағы бар?

- Медиация рәсімдерінің оңтайлы жақтарына тоқталатын болсақ, «Медиация туралы» Заң тараптың медиация рәсімдеріне жеке қатысуын міндеттемейді, Тараптар немесе Тараптың бір бөлігі бір себептермен медиация рәсімдеріне қатысуына мүмкіндігі болмаған жағ­дайда, (мекен-­жайының басқа қалада болуы, жеке шаруаларымен немесе іс сапармен басқа қалаға кетуі) тарап медиация рәсімдеріне сенімхат арқылы өзінің өкілін немесе өкілдерін қатыстырып, өзінің дауларын өкілдері арқылы реттеуге толық мүмкіндігі бар. Сонымен бірге азаматтық дау бойынша сотта қаралып жатқан азаматтық ісі медиация рәсімдерін қолдану нәтижесімен өндірістен қысқар­ тылған жағдайда, талапкердің төлеген мемлекеттік баж салығы талапкердің өзіне кері қайтарылады.

Жалпы медиация рәсімдерін даудың кез келген түрін шешу барысында, сондай­-ақ медиация тәртібімен татуласып, келтірілген зиянды қалпына әкелген жағдайда Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексінің 68­ бабында көзделген барлық қылмыстық істер бойынша, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 64­-бабында көзделген барлық әкімшілік құқық бұзушылық істері бойынша қолдануға болады. Мысал ретінде айтар болсам, Маңғыстау облыстық жасөспі­рімдердің істері бойынша ауданаралық маманданды­рылған сотында Қазақстан Республикасының 188-­бабында көзделген қылмысты, яғни бөтеннің мүлкін жасырын түрде ұрлағаны үшін қамауға алынған А есімді азаматша, сот процесі барысында медиация рәсімдерін қолдана отырып жәбірленушімен татуласып, ұрлықпен келтірілген залалдың орнын қалпына келтіруіне байланысты сот залынан босатылып, қылмыстық жауапкершіліктен босатылды.

- Берген ақпаратыңыз үшін көп рахмет. Біз өз сұра­ғымызға жауап алдық деп есептеймін. Азаматтар кәсіби медиатордың жұмысына жүгініп, өздерінің мәселелі істеріне оңтайлы шешім табады деген ойда­мыз.

- Рахмет.

Клара ҚАНСҰЛТАНОВА