Медициналық сақтандыру жүйесі талқыланды

Жуырда «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру» (МӘМС) жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктері талқыланды. «Қазақстан Халық партиясы» Маңғыстау облыстық филиалы ұйымдастырған бұл жиынға денсаулық сақтау басқармасының, Медициналық және фармацевтикалық қызметтер сапасын бақылау комитетінің, қоғамдық қорлар мен жеке меншік емханалардың өкілдері қатысты.

Міндетті әлеуметтік ме­­­дициналық сақ­тан­­дыру жү­йе­с­­ін­де көптеген мәселелер қа­рас­ты­­рылған. Отбасы қар­жысын үнем­­­деу, шектеулі қызмет са­­ла­сын­дағы ма­мандармен қол­­ жетімді байланыс орнату, тә­жірибелі дәрігер­лер па­циент­­терге көп уақыт бө­лу, те­гін дә­рілерді көбейту, оңал­ту­дың үшінші кезеңін жасау жос­пар­ланған. Бірақ бұл жаңа жү­йемен толыққанды жұмыс істеу біраз уақыт алатынын айтады мамандар.

– МӘМС жүйесінде ден­сау­­лық сақтау саласы толық қар­­­жыландырылмаған.Жыл са­­­­йын бюджеттен ақша бө­лі­не­­ді, бірақ шығындар өсуде. Мін­­детті әлеуметтік ме­ди­ци­на­лық сақтандыру енгізудің се­­­бебі де алаңдатарлық тренд бол­ды. Соңғы жылдары тегін ме­­дицинаның сапасына наразы азаматтар ақылы салаға жиі кетіп жатыр. Мысалы, терапевт немесе педиатрдың ақылы алғашқы қабылдауы еліміздің ірі қалаларында 3–5 мың теңге (8–13 АҚШ доллары) тұрады. Сондықтан талдауларды ескерсек, клиникаға бару үшін орташа чек 20 мың теңгеге (50 АҚШ доллары) жетуі мүмкін. Естеріңізге сала кетейік, Қазақстандағы ең төменгі күнкөріс деңгейі– 80 АҚШ доллары. Коронавирус пандемиясы денсаулық сақтау саласының жетілмегенін көрсетті. Жаңашылдықтың ба­қылаусыз енгізілуі жылдар бойғы жинақтың жоғалуына алып келді. Алайда жаңа жүйенің өз артықшылықтары да бар. Мәселен, отбасылық қаржыны үнемдеу. Елімізде медициналық қыз­меттер мен дәрі-дәрмектерге, оның ішінде мемлекет кепілдік берген ақысыз қызметтерге қарапайым халық өз қаржысын жұмсайтын. Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жү­йесі бұл жағдайды түзетеді. 2025 жылға қарай Денсаулық сақтау министрлігінің болжамына сәй­кес халықтың жеке шығындары қазіргі 42 пайыздан 30 пайызға дейін азаяды. Ақылы медициналық КТ және МРТ сияқты қымбат медициналық қызметтер сақтандыру пакетінің тізіміне енеді.

Бейінді маман қолжетімді болуы керек. Емхана әр науқас үшін жауап береді, барлық қызметті қолданады. Ал қаржы барлық медициналық қызмет көрсетілгеннен кейін төленеді. Демек, медициналық қызмет сапасы сәйкес және толық болуы керек.

Медициналық сақтандыру қорымен жұмыс істеуге және пациенттерді сақтандыруға да­йын жеке клиникаларда консультациялар алуға болады. Со­нымен қатар консультациялық-диаг­нос­тикалық көмекке бес есе көп қаражат бөлінеді. Қазіргі 27 миллиардтың орнына бұл ба­ғыттың бюджеті 148 миллиард теңгеге дейін өседі.

Тегін дәрі-дәрмектермен қам­тамасыз етудегі үзілістер, олар­дың дәріханаларда болмауы, ре­цепт алудағы қиын­дықтар се­кілді мәселелер сақтандыру медицинасына көшу кезінде артта қалады. Денсаулық сақтау министрлігі дәрі-дәрмектерді са­­тып алуды орталықтандырды жә­не науқастарға қажетті дәрі-дәр­мектердің уақытылы жеткі­зілуін үнемі қадағалап отырады. Айта кету керек, қазір екі миллионға жуық қазақстандық дәрі-дәрмекті тегін алады.

Елімізде оңалтудың үшінші кезеңі пайда болады. Оңалту және қалпына келтіру еміне бұ­рынғыдан 9 есе көп ақша бө­лінеді. Сондықтан көмек тү­рінің бағдарламалары едәуір ке­ңейеді. Егер бүгінгі күні қа­зақстандықтар үшін оңалту кө­мегінің бірінші және екінші дең­гейлері ғана қол жетімді болса, онда міндетті медициналық сақ­тандыруды енгізу арқылы үшінші, яғни кейінгі кезеңді оңалту мүмкіндігі пайда болады. Осылайша көптеген нау­қастар ауыр жарақаттардан, ин­сульт пен инфарктіден кейін қа­жетті оңалту емін ала алады. Барлық аймақтарда оңал­ту ор­талықтарын салуды жә­не ашуды бастады. Соның ішінде жеке инвестициялар есебінен де науқастардың ден­саулы­ғын қалпына келтіру үшін барлық жағдай жасалған, – де­ді «Қазақстан Халық партия­сы» Маңғыстау облыстық фи­лиалының бірінші хатшысы Роза Махамбетова.

Шалқар АБЫЛҚЫЗЫ

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.