Кәсіпкерлер қолымен көркейген қала

©

Мен осы қалада қырық жылдан астам уақыт тұрамын. Оның қаз басуы мен кемелдену кезеңдеріне куәмін. Нақ осы мекенде жан жадыратар жақсы кезеңдер де, қиын күндер де басымнан өтті. Әр кез біздер, байырғы тұрғындар, осы мекенмен бірге жасап, сол кезеңдерді бастан кешірдік. Олай болса, жаным мен жүрегіме айырықша жақын, әрі ыстық бұл қаланың өз тарихы, өз қалыптасу кезеңі бар. Сонау бір жылдары ақ шаңы аспанға айналып жатқан ашық алаң, оған тұрғызылған ақшаңқан қала, алыстағы мұнай мұнаралары, онда жұмыс жасаған абзал ағаларым мен апаларым күні бүгінгідей көз алдымда! Содан бері де арада бірнеше жылдар жылжып өтті.

Бір кездері 48 мың тұрғынмен қала статусына ие болған Жаңаөзен қазіргі күнде, өсті, өркендеді. Халық саны жүз қырық екі, қырық үш мыңға жуықтады. Бұл өсім мұнымен де тоқтап қалмайды. Өйткені қалада табиғи өсім жоғары. Жыл сайын бес мыңнан астам бала дүниеге келеді. Қаншама өндіріс орындары мен әлеуметтік нысандар салынды. Осы игіліктердің барлығы осы қалада тұрып, еңбек етіп жатқан адамдардың алтын қолымен жасалды, жасалып та жатыр, жасала да береді...

Бір қуантарлығы, соңғы жылдары қалада кәсіпкерлік қарқынды дами бастады. Бұған негіз болған жергілікті билік болса, қалаға «Атамекен» кәсіпкерлік палатасы өкілдері халықпен кездесіп, орта  және  шағын  кәсіпкерлік­ті дамыту жайлы жүргізген әңгімесі елеулі рөл атқарды. Қа­зір қалада оның бір бөлімшесі жұмыс жасайды. Жаңа кәсібін ашқысы келетін жандарға ақыл, кеңестерін айтып, шаруасын бастап кетуге барынша көмектесіп отыр. Соның арқасында кәсіпкерлік субьектілер мен кәсіпкерлер саны жыл санап артып келеді. Қаржылай демеу де жетіле түсті. Қазіргі күнде жұмысқа жарамды қала халқының 30%-­ы осы салада еңбек етіп, отбасы, бала­шағасын асырауда.

Қолда бар мүмкіндікке орай кәсібін ашқан кәсіп иелеріне орындар берілуде. Соның бірі – қалада бұрын мұнайшылар­ға шипажай, кейіннен аймақтағы ең таңдаулы балалар үйі орналасқан келісті нысан. Онда қазіргі күнде елуге тарта жеке кәсіпкерлер ор­наласып, өз шаруасын дөңгелетіп отыр. Әдістемелік орталық қастарында. Онда қала жұртшылығына қажетті қызмет­тің қырықтан астам түрі  көрсетіледі. Бұл – осыншама жұмыссыз отырған адам жұмысқа орналасып, өзін де, өз­гені де жарылқап отыр деген сөз. Мұ­ның барлығы – біріншіден, қаладағы тыныштық пен бірліктің және осы сала­ны дамытуға қолдау білдіріп, дамытуға жағдай жасаудың жемісі екендігі сөзсіз. Қамқорлықты  бағалай  білген  же­ке кәсіп иелері қаланы  көріктендіру­ге айырықша атсалысып отырғанын да айтпасқа болмайды. Ай сайын бір, екі мәрте сенбіліктер ұйымдастырып, тазалық айлығын ойдағыдай өткізуге атсалысуда. Жыл сайын осындай игі іс қолға алынуда...

Жаңаөзенді көркейтіп жатқан – кәсіпкерлер де­ген сөзді тұрғындар аузы­нан жиі еститін болдық. Расында да ол – солай. Кейінгі жылдары «Көктем» шағынауданынан бой кө­терген «Нұр», «Зиба» сияқты сауда, көңіл көтеру орталықтары – шын мә­ніндегі қала көркіне көрік қосып, сән беріп отырған нысандар. Қаланың бел­гілі кәсіпкерлерлері, елге сыйлы азаматтар Көшбай Қызанбаев кезінде түрлі себептермен құрылысы тоқтап қалған Әбіш Қо­жа мешітін салып берсе, Серікбай Бердияров құны 2 000 000 теңге тұратын адамдар демалуға барлық жағдайы бар келісті паркті қала тұрғындарына тарту етті. Осы қос азаматтың ізін қуып, өнегелі ісін жалғастыр­ған жандар қалада жетіп артылады.

С. Трұмов Жаңаөзенің тіз­гінін ұстаған кезде қала тұрғындары одан «демалыс күндері балаларын ойнатып, түрлі қызықтар көрсету үшін Актауға алып кетеміз. Осы мәселені өз қаламызда шешуге мүмкіндік бар ма?» – деп сауал тастағанда, «бар, соны іске асыруға жеке бір кәсіпкермен әңгімелесіп шешетін болдық» деген болатын. Серікбай Өтелгенұлы Ақтауға әкім болып ауысып кетсе де, уәдесінде тұрды және орнына келген азаматтар бұл жұмыс­ты аяқсыз қалдырған жоқ, дамытты. Бірер жылда жаңа ғана айтқан көрікті әлеуметтік қос нысан пайдалануға беріл­ді. Жақында ғана немересін ертіп жүрген әжемен жүздесіп қалғаным бар. Өзім танитын, қала тұрғыны әрі, замандас жан еді. «Қалай, демалыс орны ұнады ма?» деген сауалыма «Ұнағанда қандай, әр сенбі сайын мына немерем осында әкел деп маза бермейді. Қуанышым да, қызығым да – осыны осын­ да әкеліп ойнату. Бүлдіршіндердің ойнауына ойластырылып салынған қолайлы орын екен» деген тұщымды жауап алдым. Осындай жақсы сөзді қаланың көптеген тұрғындарының аузы­нан естідік.

Адам тірлікте тек жақсылықты ғана армандайды. Отба­сым аман, тұрған мекенім көрікті болса екен деген ой қазір әр адамның бойында, ойында бар. Бұрынғыдай тек қарын тойғызудың қамын ғана ойлап жүрген қазақ арамызда аз. Бүгінгі күннің қазағы өзгерген, өмірдің бағасын білетін, білікті, өнегелі қазақ. Ол жақсылық бізге еліміздің қарыштап дамуымен және тұңғыш Президен­тіміз Нұрсұлтан На­зарбаевтың ел бас­қарудың жаңа әдісі мен мектебін өмірге әкеліп, қалыптастыр­ған білікті саясаты не­гізінде келді... Соған орай мұнайлы қала тұрғындарының да көзі көркемдікке үй­рене бастады.

Кейде мен қала­мыздағы өзгерістерді көріп, көңілімді байыту үшін сол көрікті орындарды аралап келе жатқанымда қасымдағы жүргізушіден «қаламыз күннен күнге жақсарып келеді емес пе, сіз қалай ой­лайсыз?» дегенімде, осы пікірді оның да құптағанын талай рет естідім.

Халық айтса, қалып айтпайды» дегендей, қа­ланы көркейтіп жатқан, негізінен алғанда – кә­сіпкерлер.  Қазір  қала  халқының  30­-ға жуығы жеке кәсіпкерлікпен айналысады. Жергілікті билік тарапынан көрсетіліп жатқан көмек пен қолдау да аз емес. Солардың алтын қолымен бой көтерген қаншама сауда, қоғамдық тамақтанды­ру, қызмет көрсету орындары мен мейрамханалар бар. Барлығы бірімен бірі жарыса салынып, көркемдігі көңілдерге нұр ұялатады. Сонда Елбасы мен жергілікті билік орындарының орта және шағын кәсіпкерлікті дамыту саясаты адамға жұмыс тауып беру, іскер адамдар арқылы қала бюджетін қалыңдату ғана емес, елді, тұрған мекенді көркейтудің бір амалы екенді­гін біліп, сүйсінесің.

Басқаларын айтпағанда қала бюджетіне осы саладан жылы­на миллиардтаған теңге түсім түседі. Бұл – тыңнан салынатын мектептер мен балабақшалар, емханалар мен ауруханалар. Осындай қаражатты тиімді пайдалану арқасында қаланың біраз мектебі кеңейтіліп, оқушылардың үш ауысыммен оқуы мүл­дем тиылды. Бұл жұмыс алдағы уақытта да тоқтап қалмайды. Ай санап, жыл санап кәсіпкерлік субьектілер көбейіп, қатарға қосылып жатыр. Одан түскен қаражаттың бір тиыны да шашау шықпай, қаланы көркейтіп, абаттандыруға жұмсала береді. Жаңаөзенді көріктендіріп жатқан кәсіпкерлер дейтініміз де сондықтан!

Егер дұрыстап ойлап қа­райтын болсақ, осы жақ­сылықтардың түп қазығы тереңде жатыр. Адамдардың санасы өзгере бастады. Рухани жаңғыру басталды. Бұрын тек басқа жақтан тауар әкеліп, қап арқалап алыпса­ тарлықпен айналысып жүргендердің көбі өзі өнім өндіріп, өзі жасаған істің өзіне және еліне көбірек пайда­сы барлығын түсінді. Мемлекетіміз бен жергілікті билік көпшіліктің, соның ішінде, кәсіп иелерінің көзін осыған жеткізе білді. Бұл – үлкен жеңіс. «Жеті қазына», «Шаңырақ», «Атамекен», «Айсұлтан» секілді мей­рамханалардың аты қандай әдемі бол­са, іші де, сыртқы көркі де айналаға нұр шашып тұр. Тек бұлар ғана емес, мұнайлы қалада соңғы кездері жаңару көп, жақсылықтар көп. Бұл салаға Ел­басы Нұрсұлтан Назарбаевтың елге ұсынған кешегі «Рухани жаңғыру» мақаласы мен жыл сайынғы халқы­на арнаған Жолдауларының әсері болғанын ашып айтуымыз керек. Ол бізге,  біздің  халқымызға  осындай жасампаздық істер мен жақсы нәтижені дамыта түсудің жол­дары мен амалын айқындап берді емес пе? Біз және еліміз осы жолмен жүріп келеді. Жақсы нәтижелер аз емес. Оған жаңа ғана айтқан Жаңаөзен қаласындағы оң өзгерістер куә. Осы игі істердің басын құрап, бағытын айқындап дамытуда қала билігі мен жекелеген іскер азаматтардың мұрындық болып отырғаны қуантады. Ешқашан да жоқтан бар пайда болмайды, бар жоғалмайды. Сол секілді мұнайлы қаладағы оң өзгерістер де дамиды, жалғаса береді.

Ақында қала әкімі Ә.Дауылбеав жеке кәсіп иелерімен кең көлемді кездесу өткізді. Онда алдымен Мемлекет басшысының салаға көрсетіліп отырған қамқорлығы мен қолдауы айтылып, қаламызда оны дамыта түсудің жолдары мен мүмкіндіктері са­раланды, бағдарлама белгіленді. Оның алғашқы игі нәтижелері де жоқ емес. Соңғы кездері кәсіпкерлікке жастар көптеп мойын бұра бастады. Бұл – мұнайлы қалада әлі де талай кәсіпкерлер қолымен тұрғызылатын тұрғындарға қызмет көрсететін көрікті орындар бой көтеріп, көпшілік игілігіне беріледі деген сөз. Қуанарлық нәрсе, әрине! Соның игілігін көруге жазсын делік.

Қазақ халқы әлемдік бәсекеде өзгелерден ұтылып қалмас үшін білімді болумен бірге іскер, тиянақты, мақсаткер болуы керек. Ол қасиеттер қанымызда бұрын да болған, қазір де бар. Тек соны заманға сай жаңартып, дамытып, нәтижесін барша халық пен жерлестеріміз көрудің өзі бір ғанибет!

Закария ИСАҒҰЛОВ Жаңаөзен қаласының құрметті азаматы

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.