Жасөспірімдер арасында жиі кездесетін аурулар

Оқушыларда кездесетін сколиоздың қалай алдын алуға болады?

Сколиоз сөзі «қисайған омыртқа» деген мағына береді, яғни омыртқаның бір бүйірге қарай қисаюы. Мектеп жасындағы балалар мен жасөспірімдерде, яғни 6-дан 16 жасқа дейінгі балаларда сүйек аппаратының қалыптасуы және өсу кезінде көп кездесетін жағдай. Омыртқа бойында орналасқан бұлшық еттердің әлсіз болуы омырқаға түскен әр түрлі күштердің әсерінен омыртқаның біртіндеп бір бүйірге қарай қисаюына әкеледі. Бұл мектеп жасындағы балаларда (партада ұзақ отыру) жиі кездеседі.

Бала арқасының қисаюының ал­дын алу үшін үнемі оқушылардың арасында сколиоз ауруының профи­лактикасын өткізіп тұру қажет және кем дегенде жылына бір рет арнайы маманға көрсету керек. Үнемі оқушыға арқасын түзу ұстауын ескертіп, жаттығуларды орындауын бақылау қажет. Арқаның қисаюы көп жағдайы емдік дене шынықтыру жаттығулары арқылы түзеледі. Ол үшін күн сайын қыздыру жаттығуларын орындап, кеуде қуысы мен арқа бұлшықеттерін жаттықтыру қажет. Таяқтың көмегімен еңкею, арқамен жүзу өте пайдалы. Алайда бұл жаттығулардың барлығы үнемі орындалғанда ғана пайдалы болмақ. Ата-аналар оқушының жұмыс орнын реттеп отыруы қажет. Яғни, баланың аяғы еденге тиіп тұруы не­месе арнайы табан қойғыштың тұруы тиіс, тізесі тік бұрыш жасап бүгілуі қажет. Кеуде қуысы мен үстелге дейінгі қашықтық - кем дегенде 10 см болуы керек. Жылына бірнеше рет (дәрігер ұсынуы бойынша) бала массаж курсын ең дұрысы гимнастикамен қатар алғаны дұрыс. Дене бітімінің дұрыс қалыптасуы үшін балалар қатты ортопедиялық матрастарда ұйықтаулары тиіс. Кіші жастағы ба­лалар үшін ортопедиялық латекстен жасалған, ал жасөспірімдер үшін тәуелсіз пружиналы матрас болғаны дұрыс. Сондай-ақ оқушыларда сколиоз ауруының алдын алу - бұл біздің балаларымыз арқа қисаюының салдары­нан зиян шекпейтіндігінің кепілі.

Жақыннан көргіштік деген не?

Көру жүйесінің көп тараған патологиялық жағдайларының бірі жақыннан көргіштік болып табылады. Айта кететін жайт, 15-16 жасқа қарай бұл ауру 25-30% балаларда кездеседі. Балалардағы жақыннан көргіштік жасөспірім жасқа жетпей пайда бола­ды да, күшейе түседі. Миопия (жақынан көргіштік) - алыстан көре алмаушылық және жақын қашықтықта жақсы көрушілікпен бай­ланысты көру жүйесінің бұзушылығы. Жақыннан көргіштіктің ең басты алдын алу шарты балаларда көру жүйесінің гигиенасын сақтау болып табылады.

Жұмыс орны дұрыс ұйымдастырылуы тиіс

Баланың жазу үстелі әрқашан жақсы жарық болуын қадағалаңыз. Ол терезеден немесе басқа жарық көзінен оң жағынан орналастырылуы керек. Жиһаз бала бойына сәйкес таңдалады. Монитор 30 см қашықтықта және көз деңгейінен 10 см жоғары болуы тиіс. Бала жазғанда немесе оқығанда арқасын тік ұстауын қадағалаңыз. Көздің шар­шауы, көзді қалыптан тыс істету не­месе уақытында демалдырмаудың салдарынан көз ауыра бастайды. Сондықтан көру жүйесі жаттығуларын жасаған абзал. Көзге арналған ар­найы жаттығулар бұзушылықтың өршуіне кедергі келтіріп, көрушіліктің анықтығын қалыпқа келтіруге жәрдемдеседі. Мұндай жаттығулар бала сабақ арасындағы үзілісте орындай алады. Олардың ішінде ең оңайы бір минут бойы көзді ашып-жұму, жақын және алыс орналасқан нысандарға алмастыра отыра назарды ұстау, көзді уқалау болып табылады.

Дұрыс тамақтану

Витаминдер мен минералдар көздің сау болуына және көрушіліктің өткірлігіне жәрдемдеседі. Күн сайын рационда міндетті түрде саумалдық, сәбіз, сары май, жұмыртқа, балық майы, мүкжидек, қара қарақат, цитрусты алма болуы қажет. Бұл өнімдерде лютеин, А, В, С витаминдері, олар көз саулығы үшін қажет. Таза ауада көбірек серуендеу де көзге аса пайда­лы. Осы аталған ережелерді сақтау Сіздің балаңызға өмірді 100% көруге көмектеседі.

Жанат ІДРЕЙСОВА, қалалық қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының бас маман