Травматолог маман: Дәрігер алдымен психолог болуы керек

©

Бүгінгідей техника ғасыры аталған заманда түрлі жарақат алудың алдыңғы орынға шыққаны белгілі. Мәселен, әлемде жол апатынан болатын жарақаттар жиі кездеседі. Қыс мезгілінде болатын оқыс жағдайлар да бар. Оған қоса абайсызда қол-аяғын сындырып немесе бір жерін кесіп алатын жағдайлар көп кездеседі. Мұндайда қарапайым халық әрдайым ақ халатты абзал жандардың көмегіне жүгінеді. Аурухананың, емхананың күнделікті тынымсыз тыныс-тіршілігі, таңертеңнен ағылып келіп жатқан науқастарға жасайтын ем-домдар, жүктеген ауыртпалықтарға қарамастан, олардың еш сыр бермей, шыдамдылық пен мейірім танытып, жымиып жүретіндігіне қайран қаласың. Осындай жандардың бірі Амангүл Қоңырова дертіне дауа іздеген талай науқастарға қол ұшын созып келеді. Ақтаулықтардың зор алғысына бөленген Амангүл Жолболдықызы 1989 жылы Түпқараған ауданы, Форт-Шевченко қаласында дүниеге келген. 2007–2014 ж.ж. Ақтөбедегі М.Оспанов атындағы университетті жалпы хирургия мамандығы бойынша тәмамдаған. Қазіргі таңда осы мамандық бойынша хирург-травматолог болып №2 емханада қызмет атқаруда. Күнделікті маңдай терін төгіп, тә­жірибе жинап ысылып қалған ыж­даһатты да білікті  травматолог ма­ман қиындығы мен қызығы қатар жүретін мамандықтың оңай емес екендігін жасыр­ майды. Әрине, науқас адамдармен жұмыс жа­сау оңай емес. Олардың ішінде ауырып тұрған соң көңіл күйі болмай, тіпті арасында дауыс көтеріп, ұрысып, ашуланатындары да бар. Қашан көрсең де қаралуға келген адам саны сейілмейді. – Ауырып келген адам тек өзі ғана ауы­рып тұрғандай сезінеді. Қабылдауға келген науқас бірінші кіргісі келеді. Сондай кездерде бізге науқаспен жұ­мыс жасағанда психолог болу қажет. Ем алу­шы ашуланып келген бойда ашуын басып, қорқып келсе "бәрі жақсы болады, әлі-­ақ жа­зылып кетесіз" деп басу айтып тыныштандыра білуіміз керек. Олар біздің сөзімізге сенеді. Мәселен, егер "сіз жазыласыз, сіздікі қауіпті емес" деп айтсақ, олар көңілденіп, жазылу­ға бел буады. Ал таңдаған мамандығым­ның жақсы жағына келсек, ауырып келген науқасқа көмектесе алсақ, ол кісі рақметін айтады, егер толығымен айығып кетсе – біз үшін қуанарлық жағдай. Науқастардың әр­ біріне жіті көңіл аударуың керек. Сапалы да адал қызмет жасасаң, ісің өрге басатыны дау­сыз. Жаныма жақын мамандықта мен үшін көпшіліктің алғысына бөлену аса маңызды, – дейді ол. Амангүл Жолболдықызы дәрігер болу­ды 7­-сыныптан бастап армандаған екен. Оның айтуынша, жарақат алып келгендердің арасында көбінесе сынық, шыбықтың таюы, еті ауырып қалуы жиі кездеседі. Екіншіден, буын аурулары, атап айтқанда, артроз, ар­трит, остеохондроз, буындардың қабынуы, кесіп алған, ұрып алған, соғып алған, жырып алған, ит қауып алғандар алдымен травматолог мамандарға жүгінеді. Жалпы сүйек, буын, бұлшық ет, сіңір сияқты жарақаттармен ке­летіндер баршылық. – Біз 15 жастан жоғары азаматтарды қабыл­даймыз. Туғаннан патологиясы бар адам­дар бар. Күніне 25-­30 адамға дейін қараймыз. Ал қыс мезгілінде 45 адамға дейін қабылдаймыз. Қазіргі таңда дәрігерге арнайы «Даму Мед» бағдарламасымен жазылады. Травма­тологияда алдын ала жазылу жағы қиын. Адам қай уақытта не боларын, яғни қашан құлап, қашан жарақат алатынын білмейді. Сондықтан бұл жағынан қиыншылықтар бар. Кешелі-­бүгінді жарақат алып келген адамды дереу қабылдаймыз. Бір жағынан бұл бізге салмақ түсіреді. Барлық ауруды уақытылы емдеп, анықтаған жақсы ғой. Бір жерім ауыр­ды деп біздің қазекең қазақша емге барады. Әрине, қазақы емді жоққа шығармаймыз. Дегенмен жарақаты бар адам бірінші дәрігерге келгені жақсы. Кез келген жарақат травма­тологияда тексеруден өту арқылы анықталады. Мысалға, жарақат алып бірден келетін болса, екі сағаттың ішінде біз тігіп бере аламыз. Біз­ге одан ұзақ уақыттан соң жүгінетін болса, оның нәтижесі төмендеп, яғни жарақат дұрыс бітпей немесе асқынуы мүмкін. Сол үшін жарақаттанғанда бірден дәрігерге кел­гені жөн. Мысалға, сынған кезде дереу келсе, яғни сүйегі сынып, не орнынан ығысқан бол­са, сол мезетте ауырсынуды жеңілдететін дәрі салынып, жағдайы жақсарады. Кейде тіпті орнына түсіп болмайды, ондай жағдайларда отаға жіберіледі, – дейді травматолог Аман­гүл Қоңырова. Осынау нәзік жанды дәрігерлердің емі әр­бір науқастың дертіне шипа болсын, қиын да сауабы мол ақ халатты абзал жандардың еңбегі бағалауға лайық. Қашан көрсең де орнында тапжылмай отырып, келген науқастар­ды кәсіби біліктілігі, өз ісіне шынайы берілгені, адамдарға деген жанашырлығымен баурайтын Амангүлге науқастардың айтар алғысы мол.

Асылзат ӨСЕРҚЫЗЫ