Қарттар мен мүгедектерге қамқорлық

Қазіргі таңда Ақтауда мүмкіндігі шектеулі жандарға әр түрлі әлеуметтік көмек көрсетіледі. Сондай арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталығының нендей қызмет көрсететінін бірі білсе, бірі білмейді. Жалпы орталықтың тыныс-тіршілігімен танысып, Ақтау қалалық арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталығының директоры Жанар Үмбетқалиевамен сұхбат өрбіттік.

- Жанар Мадиярқызы, «Ақтау қалалық арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің құрылуы және қызметіне тоқталсаңыз? – «Ақтау қалалық арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орта­лығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі облыстық мемлекеттік органдарының ведомстволық ба­ғынышты мемлекеттік ұйым­дарын оңтайландыру бойын­ша екі арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарын біріктіру арқылы құрылды. Ор­талықта жалғызілікті қарттар мен 1,2-­топ мүгедектерге, мүм кіндігі шектеулі 1,5 жастан психоневрологиялық науқасы бар, тірек-­қозғалыс аппараты бұзылған мүгедек балаларға, 18 жастан жоғары психоневро­логиялық ауруы бар тұлғаларға, белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдар мен бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған және қылмыстық атқару инспек­циясының пробация қызметінде есепте тұрған адамдарға арнау­лы әлеуметтік қызмет көрсету бөлімшелері бар. Халықты әлеу­меттік қорғау саласында арнау­лы   әлеуметтік қызмет көрсе­ту стандартына сай, орталық есебіндегі 560 қарт пен 1, 2­-топ мүгедектеріне, 160 мүгедек балаға, белгілі бір тұрақты жері жоқ, түрлі себептер бойынша жеке ба­сын куәландыратын құжаты жоқ 52 орынға есептелген адамға әлеу­меттік қызметкерлер мен бөлім­ше меңгерушілері сегіз бағытта қызмет түрлерін көрсетуде. - Мәселен нақты қандай көмек көрсетіледі? - Әрбір қызмет алушы ла­уазымдық міндеттеріне сай жал­ғызілікті қарттарға әлеуметтік қызметкерлер аптасына екі рет барып, пәтерін жинау, азық­-түлі­гін, дәрі­-дәрмегін жеткізіп беру, емханаға апару, коммуналдық төлемдерін төлеу жұмыстарын жүргізсе, мүмкіндігі шектеулі балаларға өзін-­өзі күтудің қара­пайым рәсімдерін меңгерту, те­гін медициналық көмектің ке­пілді көлемін алуға жәрдемдесу, психологиялық қолдау көрсету, оқу бағдарламасы бойынша және кәсіптік білім алуына жәрдемдесу, тынығу және мерекелік іс-­шарала­рын ұйымдастыруға жәрдемдесу бағытында, сондай­-ақ белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдар мен бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған және қылмыстық атқару инспекциясы­ның пробация қызметінде есепте тұрған адамдарға уақытша болу бөлімшесінде медициналық тексе­руден және санитарлық өңдеуден өткізіліп, жеке гигиена заттары­мен, киімдермен, төсек­орынмен жабдықталып, күніне 3 рет ыстық тамақпен қамтылуын қадағалау сияқты қызметтерді атқарады. – Әлеуметтік-тұрмыстық және әлеуметтік еңбек көмегі туралы айтыңызшы? - Әлеуметтік-­тұрмыстық және әлеумет­тік-­еңбек көмегі қызмет алушылардың өмір­лік әрекеттерін қолдауға және бұрыннан қалыптасқан еңбек дағдыларын сақтап, да­мытуға жағдай туғызуға бағытталған. Жыл сайын орталықта жалғызілікті мүгедектер мен мүгедек балалардың қолдан жасаған туындыларынан қолөнер жәрмеңкесінде көр­ме ұйымдастырылып, түскен ақшалай қа­ражат материалдық көмек есебінде өздеріне беріледі. «Каспий Меруерті Оперейтинг компани БВ» компаниясының демеушілігімен орталықта орналастырыл­ған кір жуғыш машинасымен әрбір қызмет алушының киім­кешектерін әлеуметтік қыз­меткер орталықтан жуып, апарып береді. Сонымен қатар орталықта бұрын қолданыс­та болған киімдерді қабылдау пунктінен аз қамтылған отбасыларына пайдаланылған киімдер таратылады. - Ал медициналық көмек қалай қарастырылады? – Әлеуметтік-­медициналық көмек қызмет алушылардың денсаулығын қолдауға және жақсартуға бағытталған. Жыл басында әлеуметтік қызметкерлер жеке оңалту бағдарламасына сәйкес қыз­метіндегі балалардың құжаттарын Ақтау қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің ардагерлер мен мүгедектерге көмек көрсету секторына тап­сырады. Осы тапсырылған құжаттардың не­гізінде төсек тартып жатқан балалар міндетті гигиеналық құралдарын (памперс), протез­дік-ортопедиялық көмегін (ортопедиялық аяқ­-киім, кресло-­коляска) алып тұрады. Со­нымен қатар өз денсаулықтарын «Маңғыстау облыстық оңалту орталығында», «Здоро­вье детям» қоғамдық қорында жақсарту мүмкіндіктері болса, 2018 жылы мемлекет­тік әлеуметтік тапсырыс аясында өткізілген конкурс жеңімпазы «Өркениетті келешек» қоғамдық қорында емдік жаттығулары – ио­гамен тегін айналысуға мүмкіндік алды. Әлеуметтік­психологиялық және педаго­гикалық көмек қызмет алушының ақыл­-ой қабілетін ескере отырып, педагогикалық түзетуге және білім беруге, өзіне-­өзі қызмет көрсетуге, тұрмыста, қоғамдық орындар­да жүріп-­тұру, өзін бақылау, қарым­-қатынас жасау дағдыларын үйретуге бағытталған. Орталықта Қазақстан-­Ресей медициналық университетінің мамандарынан мүгедек ба­лаларды тәрбиелеуші ата-­аналарға онлайн­психологиялық көмек және консультация алу скайф бойынша жүзеге асырылады. Әлеу­меттік­-мәдени көмек қызмет алушының бос уақыттарын ұйымдастыруға, әлеуметтік­-мә­дени шаралар өткізуге бағытталған. - Мерекелерде қандай шаралар өткізесіздер? - Жылдық жоспарға сәйкес атаулы күнде­рі, әсіресе 1–10 қазан аралығындағы қарт­тар онкүндігі мен 9 мамыр – Жеңіс күні мерекелерінде есептегі Ұлы Отан соғысы­ның ардагері Үмбеталина Қамқа апайды және Ұлы Отан соғысының ең­бек майданының 79 ардагерін ме­рекемен құттықтап, «Ұрпақтар са­бақтастығы» тақырыбына әр түрлі шаралар өткізу үрдіске айналған. Әлеуметтік қызметкерлер өзінің туысындай күтетін жалғызілікті қарттарға 2018 жылы 1–10 қазан аралығындағы қарттар онкүндігіне орай «Жер ұйық» мейрамхана­сында Ақтау қаласының меке­ме басшылары мен қалалық мәслихат депутаттарының қа­тысуымен қала қөлеміндегі өт­кізілген мерекелік шарада ор­талық қызметкерлеріне деген ризашылығын білдіріп, жүрек­тен шыққан ізгі тілектерін жет­кізіп жатты. – Мекемеде бұдан өзге тағы қандай көмек көрсетіледі? – Әлеуметтік-­экономикалық көмек жәр­демақылар, өтемақылар мен басқа да төлем­дерді алуға жәрдемдесу және материалдық жағдайын жақсарту бойынша жұмыстар жүргізіледі. Әлеуметтік­-құқықтық көмектер әлеуметтік қызмет көрсету және өздерінің мүдделерін қорғау құқығына байланысты мә­селелер бойынша кеңес беру, жеке куәлікті, паспортты, әлеуметтік төлемдерді және заң­дық маңызы бар құжаттарды алу және рә­сімдеуге көмектесу. Осы қызметтерді жүзеге асыру мақсатында 2012 жылы орталыққа жеңіл автокөлігі алынып, тапсырыс бойынша орталық есебіндегі қарттар мен балалардың сұранысын дер кезінде жүзеге асырады. 2014 жылы мүгедекті оңалтудың жеке бағдарла­масы бойынша жеке көмекші қаралған кө­ру қабілеті төмен мүгедектерге, 2018 жылы мүгедек арбасында отырған тірек­-қимыл ап­паратында ақауы бар 1,2-­топ мүгедектеріне арнап «Инватакси» көлігі алынды. Инватакси Ақтау қаласы бойынша аталған мүгедектерді жұмыс орындарына жеткізу, әлеуметтік мекемелерге, дәріхана, аурухана, темір жол вокзалы және басқа да инфрақұрылымдарға жеткізу бойынша қызмет көрсетеді. – Қайырымдылық іс-шаралары болып тұрады ма? – Осы жұмыстар барысында орталықтың жұмысы алға жүру үшін басқа да мекеме­лермен бірлесе жұмыс жасалынып отыр. 2018 жылы орталық пен Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік инжиниринг және тех­нология университетімен «Servisehearininq» пәнаралық келісім аясындағы әлеуметтік жо­баны жүзеге асырудағы ынтымақтастықтың шартына орай, университет жетекшілерінің басшылығымен 1­-курс студенттері қызмет алушылардың үй­-жайларын тазалауға, теңіз жағалауында серуендеуге және басқа тынығу іс-­шараларын ұйымдастыруға көмектесті. 2018 жылы орталық қызметіндегі қызмет алушыларына қаламыздағы 20 кафе мен мейрамхана 430 адамды қамтыған түскі ас ұйымдастырса, 80 дүкен мен супермаркет­тер 442 адамды азық­-түлікпен қамтыды, 41 қайырымдылық акциясы ұйымдастыры­лып, 1810 жалғызілікті қарттар мен мүгедек­терге қаржылай көмек берілді. Ақтау қала­лық үйлерінде әлеуметтік қызмет көрсету орталығы мүмкіндігі шектеулі балалар мен жалғызілікті қарттарға сапа­сы жоғары деңгейде қызмет көрсетілуі үшін әлеуметтік қыз­меткерлер әр түрлі семинарларға қатысып, біліктіліктерін артты­рып, сертификаттар алды. - Қызмет көрсетілетін тағы қандай жағдайлар кездеседі? – Сондай­-ақ Ақтау қалалық әлеуметтік қызмет көрсету ор­талығы қала бойынша жергілікті баспасөз беттеріне жарияланып от­басынан зорлық-­зомбылық көрген мүгедектер мен қарттарға, учаскелік полициялардың және басқа да өкілетті органдардың хабарлауымен немесе қалалық әкімшіліктің тапсырмасымен қараусыз қалған, еш­кімі жоқ, көмекке мұқтаж жандарға да қызмет көрсетеді. Мәселен, 2017 жылдың қаңтар айында 9­-шағын аудан 30-үй тұрғындары атынан осы үйдің 44-пәтерінде тұратын жалғызілікті зей­неткер А.Неберикутяның үстінен әкімшілікке келіп түскен шағым хаты бойынша ­орталықтан комиссия құрылды. Пәтеріне тұрмыстық-материалдық акт жасалып, пәтердің іші қоқысқа толы екендігі, тұрғын үй төлемдерін уақытылы төлемегендіктен газ, су, жарықтары өшірілгендігі, барлық тех­никаларымен бірге жарық пен су өлшегіш аспаптары да істен шыққандығы анықталды. Сонымен қатар зейнеткердің жеке куәлігі мен зейнетақысын басқа біреу алаяқтық жол­мен пайдаланып жүргендігі де анықталды. Ақпан айында зейнеткердің абайсыздығынан пәтерінен өрт шыққан. Осыған орай орта­лықтың қызметкері дереу іске кірісіп, пәтер­де күрделі тазалық жұмыстары жүргізіліп, өмір сүру қажеттілігінің үйреншікті жағ­дайын толықтай қамтамасыз етіп, өртенген есік­терезелерінің орнына жаңасын қойып, киім­кешектерін алып беріп, тиісті органға ха­барласу арқылы зейнеткердің құжатын өзіне қайтарып, тұрғын үй төлемдері қарыздарынан құтылу жолдары қарастырылып, ол адам орталыққа есепке алынды. – Еңбегіңіз жемісті болсын! Сұхбатыңызға рақмет!

Асылзат ӨСЕРҚЫЗЫ