Ақтаудағы алғашқы ұстаз

Биыл Каспий теңізінің жағасында бой көтерген Ақтау қаласына 55 жыл толып отыр. Осындай мерейлі сәтте әсем қаламыздың сонау іргетасы қаланар шақтардағы игілікті істер бастауында тұрған алғашқы басшылар, құрылысшылар, дәрігерлер, тағы басқа сала мамандары жөнінде жылы лебізбен еске алуымыз заңдылық. Себебі қай кез, қай өңір болмасын тарихта ең алғашқылар есімі қалары сөзсіз.

Ақтау қаласының тарихында менің әкем Рамазан Қа­былов есімі алғашқы ұстаз ретінде қалып отыр. Тарих бетте­ріне көз жүгіртсек, осы жерде қо­ныс тепкен геолог­барлаушылардың балалары өздерінің (Қолтық) Ақтау қаласындағы (ол кезде Гурьев­-20) алғашқы оқу жылын брезент палаткада бастады. 1957 жылы 1 қыр­күйекте жаңа мектепке 36 бала алынды. Осы күннен бастап өңірде оқу-­ағарту ісі бастау алды.

Қолтық бастауыш мектебіне 1957 жылы 1-­сыныпқа барып, он жыл бо­йы оқып, 1967 жылы 10-­сыныпты бі­тірген Р.Қабыловтың шәкірті, белгілі ел азаматы Аманжол Қартбаев сол кездерді еске алып, былай деп әң­гіме қозғайды: «1957­-1958 оқу жы­лы Қолтық елді мекенінде 1 және 2-­сыныптарға баратын балалар үшін мектеп ашылып, Қабылов Рамазан ағай бір өзі екі сыныпқа бір мезгілде кезекпе­-кезек сабақ өткізіп бастады. Алғашында мектебіміз геолог­тардың палаткасында орналасқан­дықтан, екі қатар парталар қойы­лып, осылайша оқу жылы басталған болатын. Кейін күн суыта келе, әкелеріміз таудың тасынан жинап салған, тарлау дәлізі бар бір бөлмелі тас үй мектеп болды.

Рамазан ағамыз мектептің барлық шаруасын бір өзі атқара отырып, 1958­-1959 оқу жылында №45 уран­-геологиялық барлау партиясының күшімен барак типтес ғимарат са­лынған соң, оқуымыз сонда жал­ғасты.

1959 жылдан бастап уран өндіру қолға алынып, қала құрылысы салынып басталды. Ақтаудағы алғаш­қы типтік жобада салынған мек­теп 3­-шағынаудандағы 2 қабатты мектеп еді (ол артынан «Пионерлер үйі» болды). Одан кейін №2 мектеп 3­шағынауданда, №1 мектеп 2­-шағынауданда салынды.

1963 жылы Ақтау қала мәртебе­сін алғандығы белгілі болды. Ақтау (Шевченко) қаласының алғашқы №1 мектеп бітірушілері 1966 жылы он­ жылдықты бітірді. Екінші мектеп бітіруші түлектер 1967 жылы мек­тепті тәмамдады. Бұлар – Рамазан ағаның 1957 жылы алғаш мектеп ашылғанда 1 және 2-­сыныпқа барған оқушылары еді.

Ұлы Отан соғысының ардагері, ұлағатты ұстаз Р.Қабылов ашқан мектептің түлектері сол уақыттағы қарқынды дамып келе жатқан құ­рылыс, қорғаныс өнеркәсібі сала­сында, мұнай саласында еңбек етіп, өлкеміздің дамуына қомақты дә­режеде өз үлестерін қосты.

1966 жылғы алғашқы түлек­тер қатарында Ықылас Ноғаев (инженер­-металлург, облыс экологиясын көп жылдар басқарды), Сабыр Есбосынов (инженер­-энергетик), Шаймұрза Байпақов (инженер-­құ­рылысшы), Ғалым Мусаев (инже­нер-­құрылысшы), Қалдықожа Дос­жанов (инженер­-мұнайшы), Айман Тасболатова (мұғалім), Қуат Жан­буршин (мұнайшы-­геолог) бар. Ал 1967 жылы бітірген түлектер қа­тарында Аманжол Қартбай (инже­нер-­гидрогеолог), Айтуар Басаров (инженер­-мұнайшы), Сұлухан Ша­диева (мұнайшы-­геолог), Ақтілек Ерғалиева (дәрігер), Кенжекей Шораева (дәрігер) бар.

Бұл күнде Ақтау қаласы – тәуелсіз Қазақстанның дамыған мұнайлы өңірінің орталықтарының бірі, елі­міздің жалғыз теңіз қақпасы. Иә, қазіргі таңда тәуелсіз Қазақстанның болашағына жоғарыда аталған ұр­пақтың балалары мен немерелері де ерен еңбегімен араласып, өз үлестерін қосып жатыр.

Ақтау қала болғалы бүгінде 55 жыл толып отыр. Рамазан ақса­қалмен қатар еңбек етіп, өлкенің білім саласының қалыптасып дамуына өлшеусіз үлес қосқандар көп. Солардың алдыңғы қатарында Фаузия Жалмұқанова, Ажар Асанова, Ізтұрған Қаржаубаев, Кеңес Сәрсенов, Шарипа Жүзбаева, Шуақбай Бекниязов, Сақыш Қарабалина т.б. бар болатын».

«Елу жылда – ел жаңа» демекші, жарты ғасырдан астам уақыт өтсе де, есімі ел есінде жүрген алдыңғы буын аға-­апаларымызды өскелең ұр­паққа насихаттау – өз еншімізде.

Тәуелсіздігіміздің, елдік қасие­тіміздің тұғыры мықты, ару Ақтау қаламыздың 55 жылдық мерекесі құтты болсын!

Айнагүл ҚАБЫЛОВА

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.