Өнегелі өрілген өмір

©

Бүтін Маңғыстау өлкесінің, әсіресе өзі түбектің қарашаңырағы деп мақтан тұтатын Түпқараған ауданы мен Форт-Шевченко қаласының өмір-тынысынан тыс бір күн де өмір сүре алмайтын белсенді ағамыз Боқан Таңғұлов бүгінде сексеннің сеңгіріне шығып отыр. Ұстаз, партия, кеңес, әкімшілік қызметкері, аудандық, қалалық ардагерлер кеңесін көп жылдар басқарған ақсақал. Өзекті мәселелерді, өлкенің өткен тарихы мен бүгінгі тыныс-тіршілігіне, белгілі тұлғаларына қатысты талай тақырыпты қозғап, республикалық, облыстық, аудандық басылымдарда көптеген мақалалар жазып шығарған адам. Табиғатына тән болмысымен қолға алған ісін бітірмей тынбайтын, алған бетінен қайтпайтын қайсар мінезі бар, парасат-пайымының тереңдігімен ерекшеленген түбектегі белгілі азаматтардың бірі.

Боқан Таңғұлов 1938 жыл­дың 27 мамырында Маң­ғыстау облысының Форт­-Шевченко  қаласына дүниеге келген. Орта мектепті 1956 жылы аяқтап, 1961 жылы Қызылорда қаласындағы бұрынғы Гоголь атындағы университеттің физика­ математика факультетін бітірген. 1961 жылы өзі оқыған мектепте физика және математика пәнінің мұғалімі болып алғашқы еңбек жолын бастады. Балаларға білім беруден жалықпай 12 жыл табан аудармай ұстаздық еткен ол кейіннен мектеп директорының оқу­-тәрбие жұмыстары жөніндегі орынбасары қызметінде жалғас­тырған. Сол уақыттағы  жергілікті партия-­кеңес органдарының жолдамасымен 1964–1971 жыл­дар аралығында Гурьев (Атырау) облыстық медицина училищесі­нің Форт­-Шевченко қаласындағы филиалының меңгерушісі қыз­метін атқарды. Осы кезеңде Маң­ғыстау ауданының денсаулық сақтау ісіне 300­-ден аса мейірби­ке дайындауға тікелей атсалыса­ды.

1965–1972 жылдарда жұмыс­шы жастардың Форт­-Шевченко қаласындағы кешкі жұмысшы жастар мектебінің 600-­ден аса оқушысына, жасы асқан қарттар­ға орта білім беру жұмысында қызмет етті. 1973 жылдан бас­тап еңбекші депутаттары Форт­-Шевченко қалалық кеңес атқару комитетінің жауапты хатшысы, оның бастауыш партия ұйымы­ның хатшысы және Маңғыстау балық тоңазыту басқармасының базалық комитетінің төраға орын­басары, Форт-­Шевченко қалалық оқу бөлімінің оқушыларды оқы­ту, еңбекке тәрбиелеу және кә­сіби бағдар беру инспекторы қызметтерін атқарды.

«Тәуелсіздік алған тұста 7 жылдай Форт­-Шевченко қалалық Түпқараған аудандық кеңесінің аппарат жетекшісі болдым. 1973 жылы құрылған Маңғыстау облысы 1988–1990 жылдары экономикалық дамуы мешеу деп есептелініп, Атырау облысына бағындырылды. 1990 жылдың қаңтар айында сол кездегі Гурьев облыстық 25 партия конфе­ренциясы өтіп, оған Маңғыстау аймағынан барған 400 делегаттың бірі болып қатыстым. Сол 400 делегат жиынның күн тәртібі­не енген Маңғыстау облысының қайтарылуын, экономикалық өсу мүмкіндігін дәлелдеді. Де­легаттар Маңғыстаудың қайта облыс болып ашылуын құптап дауыс беріп, нәтижесінде бір­ ауыздан қаулы қабылданды. Сол сәт менің есімде ерекше сақталды. Өлкеміздің дербес өркендеуіне өзімнің үлесімді қосқаныма қуанамын, мақтаныш етемін. Елімнің тағдыры – ме­нің тағдырым», – дейді Боқан Таңғұлов.

1990 жылдың басында Маңғыстау облысының әкімі болған В.А.Новиковтың кезінде жабылған Мұнайлы ау­данының орнына Ақшұқыр мем­лекеттік тәжірибе станциясы, Қызыл-­Өзен ауылы және Таушық совхоздары құрамында болатын орталығы Таушықтан аудан құру жөніндегі ұйымдастыру комиссиясы құрылған тұста Форт­-Шевченко қаласын мүш­кіл жағдайдан шығару үшін тұрғындар атынан Социалистік Еңбек Ері Ізтұрған Оразбаев, А.И.Агафонов, С.Жүсіпбеков, Д.Сатимов, барлығы 42 еңбек ардагері Елбасыға өтініш хат жол­дап, оған Елбасы ерекше көңіл бөліп, ауданға қатысты тапсырма берді. Осынау маңызды мезет­те Боқан Таңғұлов Форт-­Шев­ченко қалалық жоспарлау ко­миссиясымен бірлесе жасалған құрылатын ауданның техникалық­-экономикалық құжаттарын Қазақ ССР Жоғарғы кеңесінің ұйымдастыру бөліміне тапсыру үшін іссапарға барды. 1992 жылы 6 шілдеде Түпқараған ауданын құру жөніндегі қаулы шығып, 1992 жылы 21 шілдеде Түпқара­ған ауданының 1-ұйымдастыру және тұрақты комиссиялар бө­лімінің меңгерушісі болып Б.Таңғұлов сайланды. Осылайша ол 29 жылдан соң ауданның қайта құрылуына аянбай тер төкті.

«Түпқараған ауданының ар­дагерлері атынан 2013 жылы «Егемен Қазақстан» газетіне «Түпқараған ардагерлерінің жа­найқайы» атты мақала жолда­ған едік. Бұл мақала «Егемен Қазақстан» газетінде 2013 жыл­дың 9 тамызында «Форт­-Шев­ченко неге шағын қалаға жатпай­ды?» деген тақырыппен жарық көрді. Форт­-Шевченко қаласының шағын қалаға жатқызылуын дәлелдеп, бұған бұл қаланың осы санатқа сұранып­-ақ тұрғандығы дәйекті дәлелденген  болатын. Ел үкіметі аудан ардагерлерінің сұранысына сергектікпен қарап шағын қалаға жатқызуы аудан халқын қуанышқа бөледі», – деп өткен күннің өзекті сәттерін еске алады ақсақал.

Ардагер ақсақал өлке тыныс­-тіршілігі мен өсіп­-өркендеуіне әркез алаңдаушылық білдіріп, ба­сылым беттерінде дүркін­-дүркін мақалалар жариялап тұрды. Бұған аймақтың ардагерлері туралы, елге еңбегі сіңген 150­-ден аса еңбегі сіңген азаматтар жайын­да «Үш қиян», «Маңғыстау», «Огни Мангистау», «Зейнеткер­ Пенсионер», «Ардагер айнасы», аудандық «Ақкетік арайы» газет­терінде жарық көрген мақалалар дәлел.

1997 жылы зейнеткерлікке шыққан кезеңнен бастап қалалық ардагерлер бастауыш ұйымының президиум мүшесі, ал 2002 жылдың 19 қыркүйегінен бастап Түпқараған аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы болып жұмыс атқарып, аудан ардагерлері ұйы­мының қалыптасуына аянбай еңбек етті. Ардагерлердің талап­ тілектерін орындау мәселесін атқарушы органға қойып, табан­ды шешімді іске асырды. Өл­кеміздің экономикалық дамуына айтарлықтай үлес қосудың нә­тижесінде Түпқараған алдыңғы қатарлы дамыған ауданға айнал­ды. Аудан аймағындағы елді ме­кендер түгелімен газдандырылды. Түпқараған аудандық арда­герлер ұйымы ардагерлер мен тұрғындардың ұсыныстарын ат­қарушы органға жеткізіп, ша­руаны ойдағыдай шешуге және еңбекшілердің сайлауға үгіттеу­де, Президентіміздің Қазақстан халқына Жолдауын насихаттауда жемісті жұмыстар атқарды, оның жарқын дәлелі – сайлау науқанының ұйымшылдықпен өткізілуі. Президент  сайлауын­ да жұмысты тиянақты атқарғаны үшін аудан ардагерлер кеңесінің төрағасы Боқан Таңғұлов Елба­сы Н.Назарбаевтың алғыс хатын алды.

Боқан Таңғұлов аудандық ар­дагерлер кеңесінде елге еңбегі сіңген ел азаматтарының есімін ұлықтауға байланысты бірқатар маңызды жұмыстар атқарды. Мәселен «Қазақ елінің зиялы азаматтары» атты кітапқа Жалау Мыңбаевтан бастап Маңғыс­таудан шыққан 25­-тен аса абы­ройлы азаматтардың есімдерін енгізу ісіне атсалысты.

Бұл күнде Түпқараған ауданы­ның құрметті азаматы атанған Боқан Таңғұлов 2005 жылы 25 тамызда Қазақстан Республика­сы Президентінің жарлығымен «Қазақстан Конституциясына 10 жыл» мерекелік медалін ал­ды. Боқан ақсақалдың абыро­йын асқақтатқан марапаттары жетерлік. Атап айтсақ, 1972 жылы СССР-­дің құрылғанына 50 жылдығына байланысты Украинаның Достық форумын­да қатысқаны үшін Украинаны неміс фашистерінен азат етудің 60 жылдық медалін иеленсе, Қазақстан Республикасы арда­герлер ұйымының бірнеше Құр­мет грамотасымен марапаттал­ды. 2007 жылы сәуір айында Республикалық ардагерлер ұйы­мының құрылғанына 20 жыл толған мерекелік пленумына де­легат болып қатысқан абыройлы ақсақал 2012 жылы Түпқараған ауданының құрылуына 20 жыл толуына орай және Ардагер­лер қозғалысының 20 жылды­ғына байланысты  аудан  әкі­мінің Құрмет грамотасымен, «Тәуелсіздікке 20 жыл» медалі­мен, Маңғыстау облыстық арда­герлер кеңесінің грамотасымен, 2012­-2013 жылдары  ардагерлер ұйымы республикалық қоғамдық бірлестігі орталық кеңесінің Ардагерлер ұйымына деген қам­қорлығының белгісі ретінде осы аудандық қызметте жауапкер­шікпен жұмыс атқарғаны үшін алғыс хаттармен, «Маңғыстау облысының құрылғанына 40 жыл»  медалімен  марапаттал­ды. Сонымен қатар Маңғыстау облыстық ардагерлер кеңесінің төралқа мүшесі, «Огни Мангис­тау» газетінің штаттан тыс тіл­шісі қызметтерін қоса атқарды. Республикалық ардагерлер ұйымы қоғамдық бірлестігінің орталық кеңесі 2014 жылы Түпқараған аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Боқан Таңғұловқа ар­дагерлер қозғалысына белсене қатысқаны үшін «Құрмет белгісі» төс белгісін тақты.

Боқан Таңғұлов аудандық арда­герлер ұйымын 18 жыл басқарып, жасының ұлғаюына байланыс­ты төрағалықты тапсырып, 2015 жылдың 24 желтоқсанынан бас­тап Түпқараған ауданының Форт­-Шевченко қалалық ардагерлер ұйымын қолға алды. Бұл жауапты қызметті де абыроймен атқарып, Форт­-Шевченко қалалық ардагер­лер ұйымының жұмысын жоспар­лы іске асырады. 2015 жылдың 15 сәуірінде Елбасы Н.Назарбаев­тың кезектен тыс президенттік сайлауында белсенді насихат жүргізіп, Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың алғысына ие бол­ды. Боқан ақсақал аудан және қала ардагерлерінің еңбектегі ерен істерін, жастарға патриоттық тәрбие беру жұмыстарын наси­хаттауда әсте жалыққан емес. Мемлекеттің маңызы зор «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында қасиетті өлкенің тарихи мұралары мен жәдігерлерін жастарға наси­хаттаушы, өлкентанушы ретінде де қайраткер тұлға. Өмірлік серігі Аманкүл Мұрадова да – медицина саласында  ұзақ  жылдар абырой­лы еңбек етіп, зейнетке шыққан ардақты ана. Ардагер ақсақал Аманкүл апа екеуі отбасында 4 бала өсіріп, оларға жоғары білім беріп, үлгі­өнегесі мол шаңыраққа айналды. Бұл күнде балалары­нан тараған 7 немересінің қуаны­шын көріп отырған ардагерлер қозғалысының белсенді өкілі Тәңірдің берген сексен жасы­на аяқ басқан Боқан асқақалдың өскелең ұрпаққа айтар өсиеті, ақыл­-кеңесі сарқылмақ емес. Халқына қалтқысыз адал қызмет еткен данагөй қарияға мызғымас денсаулық, еңбегі еселеніп, есімі ел жадында жүре бергей деп тілейміз.

Жайық НАҒЫМАШ

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.