Аймақтық деңгейдегі көшбасшылық

Мемлекеттік қызметшілер күніне орай «Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару Академиясының» аймақтық филиалында Маңғыстау облысының әкімі, саясаттану ғылымының докторы Ералы Тоғжанов мемлекеттік қызметшілер корпусымен кездесті. Өңір басшысы кездесуде мемлекеттік қызметшілерге дәріс беріп, «Аймақтық деңгейдегі көшбасшылық» тақырыбында баяндама жасады.

Облыс басшысының дәрісіне ай­мақтық мемлекеттік қызмет­тегі «Б» корпусының басшылық лауазымындағы мемлекеттік қызметшілер, облыстық, қалалық басқарма басшылары, аудан ауыл әкімдері, бөлім жетекшілері қа­тысты. Ералы Тоғжанов мемлекеттік қыз­метшілерді төл мерекесімен құттықтай келе, елге қызмет етудің маңыздылығы мен жауапкершілігі туралы ой-­пікірін ортаға салды.

«Баршаңызды мемлекеттік қызметші­лер күнімен құттықтаймын. Мемлекеттік қызметтің еліміз, мемлекетіміз үшін аса маңызды екенін білесіздер. Осы мақсатта арнайы мемлекеттік қызметшілер туралы заң да қабылданған. Біз сіздермен күні­ түні жұмыс жасауымыз да мүмкін. Сіз бен біздің басты міндетіміз – осы халықтың жағдайы, әл­ауқаты мен тұрмыс­-тіршілігін жақсарту. Істеріміздің нақты нәтижесі бол­маса, бұл жерде көптеген сұрақтар туын­дайды. Баланың дүние есігін ашқаннан бастап, тұрғындардың өмір сүруі, тірші­лігі, денсаулығы, әлеуеті – барлығы біздің мойнымызда. Бірде-­бір қоғамдық, сая­си мәселелер біздің назарымыздан тыс қалмауы керек. Бұл салаға – мемлекет­тік қызметке біз халықтың алдында адал қызмет етуге келдік. Ешкім сіз бен бізді жетектеп алып келген жоқ, өз ерік-­қала­уымызбен елге қызмет етуге келгендіктен, жауапкершілік пен міндеттерімізді қалт­қысыз орындауымыз қажет» деген облыс басшысы мемлекеттік қызметтің қыр­-сыры мен мақсат­-міндеттеріне тоқталды.

«Мемлекеттік қызметке келгендегі мақсатымыз тек өсу, лауазымды қызмет­терге көтерілу деп ойласақ, онда қате болғаны. Ең бірінші мәселе – өзіңе жүк­телген қызметке жауапкершілікпен қарау, қызметтің мақсатын тереңінен түсіну. Әрі келген бетте қордаланған шаруаның барлығын шешіп тастаймын десең де ештеңе шықпайды. Бұл мәселелер бізге дейін де болды, біздің кезімізде де бола­ды, бізден кейін де болады. Бұл – өмір. Өмір болғасын қоғамда мәселе болмай тұрмайды. Мәселе – сол шаруаларды ұтымды да тиімді орындауда. Мемлекеттік қызметте жүрген адам шешім қабылдай алуға қабілетті болуға тиіс. Ол шешім­дер кейбіреулерге ұнамауы да мүмкін. Алайда сол шешімді орындау үшін сіз­дер қанша еңбек, тер төгесіздер. Дұрыс қабылданған шешім – жұмыстың 50 па­йызы, алайда шешімнің нақтылығына өзіңіз сенбесеңіз, онда жұмыс нәтижесіз болмақ. Ал шешімді жүзеге асыру – істің толық орындалғаны. Бізде әңгіме айтып отыруға немесе мәселені айлап талқылап жүруге уақыт жоқ. Ертең ол мәселе кеш болуы да мүмкін. Сондықтан алдыңызға келген шешілуі тиіс жұмысты уақтылы орындауға әрекеттенгеніңіз қажет. Себебі уақыт күтпейді. Бір сағаттың ішінде, 10 минуттың ішінде қабылдайтын шешімдер де болады. Шешім қабылдауға қабілеті жоқ адам мемлекеттік қызметте жетістік­ терге жетпейді», – деген Ералы Тоғжанов осы ретте Елбасы саясатын алға тартты.

«Елбасымыз осы тұр­ғыда баршамызға үл­кен өнеге алатын көш­басшы тұлға десек болады. Астанаға көшкенде Елбасы тарихи маңызы зор шешім қабылдады. Оңай шешім болған жоқ. Қиын кезеңде жанға жайлы, саялы Алатау етегіндегі Алматыдан Арқаның төсіне қоныс аударуға қарсы болғандар да, сенім­сіздік білдіргендер да көп болды. Сол Астанаға қазір үлкен өзгеріс­тер енді, жасыл желекке бөленді. Елорданың іргесін жағалай қымтай 100 гектар жерге орман өсірілуде. Бұл – Елбасының қабылдаған тари­хи шешімі. Біз оның бүгінгі жемісін, нәтижесін көріп отырмыз» деп, облыс әкімі Маңғыстау өңіріндегі өзекті мәселелерге назар аударды.

«Маңғыстауда көптеген мәсе­лелер бар. Бүгінге дейін 50 шақты ауыл, елді мекенді араладық. Об­лыстың орталығында отырып сөз айту оңай. Алайда елді аралап, халықпен етене жақын сөйлесіп қана мәселелердің дұрыс шешімін шығаруға болады. Аудан, ауыл­ аймақтың жағдайын, әлеуметтік мәселелерін оңтайлы шешу үшін бүгін сіздермен, ауыл-­аймақ әкім­дерімен кездесіп отырмын. Ауыл­дағы халықтың сенімін ақтау үшін белсенді түрде, аянбай тер төгу қажет. Сіздерге артылған халықтың сенімі зор, әрі тікелей айтар болсақ, ауылдың әкімі Елбасының өкілі саналады. Елбасымыздың жүктеген міндеттері мен сенімі бар. Сондықтан осындай маңызы үлкен салада сіздерге көп міндет­терді орындау талап етіледі. Жан­ дүниеңмен беріліп мемлекеттік қызметте жұмыс істемесең істің бәрі бекер. Бұл ретте ең алдымен жауапкершілікті әрбір мемлекеттік қызметші сезінуі тиіс», – дейді об­лыс әкімі Е.Тоғжанов.

Облыс басшысының айтуынша, өңірдегі өзекті мәселелер облыстың негізгі даму көрсеткіштеріне қа­тысты. Негізгі мәселе – өндіріс саласы. «Облысқа басшы болып келген уақытта өндіріс көлемі 96,9% болды. Елбасының алдын­ да осы көрсеткішті 100%­-ға жет­кізуді мақсат еттім. Инвестиция саласы 82 пайыз болды. Оны да 100%­-ға көтеруге уәде бердім, 101,2 пайызға жеттік. Құрылыс са­ласы – 79 пайыз еді, 102 пайызға шығардық. Өндіріс саласын жыл­дың соңында 99,8 пайызға көтер­дік. Бұл көрсеткіштерге жету оңай болған жоқ. Мұнай саласындағы шешімін күткен шаруалар да шаш етектен. Мұнай саласына нақты талдау жасап, есеп-­қисабына табан­дап отырмағанда, біз тығырықтан шыға алмас едік. Бұның бәрі – облыстың әл­-ауқаты, экономика­лық мәселелері. Елбасы экономика мен саяси мәселелерді алғашқы орынға тектен­-тек қойған жоқ. Мемлекет басшысы ең алдымен экономикалық реформаларды то­лықтай өткізді. Негізгі бағыт­-бағдарларды айқындады. Елбасы сондай-­ақ Конституциялық рефор­маларды өткізді. Үшіншіден үлкен саяси шешімдер, бағдарламалар қабылдады. Оның соңғысы бәрі­ңізге мәлім, «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» бағдарламасы ел дамуының басты бағдарына балан­ды» деген Ералы Тоғжанов Елба­сы саясаты мен бастамаларының ел болашағы үшін маңызды рөл атқарғанын атап кетті.

«Елбасы саясаты еліміздің тұ­рақтылығы мен тыныштығын қам­тамасыз етуге арналған. Ал тұрақ­тылықты орнату үшін ең алдымен қоғамдық келісім болуы керек. Елдің бірлігі керек. Осы арқылы мемлекетіміздің тәуелсіздігі де ны­ғая түседі. Елбасымыз әлемге Қазақ елін мойындатты. Кезінде біздің дербес мемлекет болатынымызға күмән келтіргендер де болды. Бүгінгі өткен біздің тарихымыз Қазақстанды әлемге, мұхиттың ар­ғы жағындағы елдерге тәуелсіз ел ретінде әйгіледі. Көрші елдермен дипломатиялық қатынастарымыз реттелді. Тәуелсіздікті алған кезден бастап Мемлекет басшысы ядро­лық қарудан бас тартып, еліміздің бейбітшілік саясатын жариялады. Қырып-­жоюшы қару­-жарақтан бас тарту арқылы бүкіл дүниежүзіне сенімділік қарым­-қатынасын ор­натуға ұсыныс жасады. Басқа мем­лекеттермен сенімділік, достық қатынасы түзілмесе Қазақстанға ешбір инвестор да келмес еді, экономикалық байланыс орнатпас еді. Сол сенімді қарым­-қатынасты орнату үшін Елбасымыз қаншама күш­-жігер жұмсады», – деді Ера­лы Тоғжанов. Облыс басшы­сы осы ретте өңірге тартылған инвесторлық әлеуетіне де тоқтала кетті. «Маңғыстау облысына кел­ген уақыттан бері 50-­ден аса инвес­торларды қабылдадық. Облыстың әлеуеті өте үлкен. Біріккен Араб Әмірлігіне барғанда көзімізбен көрдік, Әмірлік экономикалық тұрғыда үлкен көпірге айналған. Оларда да мұнай бар. Мұнайдың арқасында көтерілді, мұнаймен саяси-­экономикалық мәселелерін шешіп алды. Бірақ жеме­-жемге келгенде мұнаймен бүкіл болашақ­ты қамтамасыз ету мүмкін емес­тігін біледі. Олар транспорттық­ логистикалық хаб қалыптастырды. Табыс көздерін құрды. 15­-20 шм жерге созылған хабтардың ар­қасында мемлекеттер мен мате­риктердің арасын байланыстырып жатыр және оның басында қаптаған халық жоқ. Елбасымыздың қазір бізге міндеттеген цифрландыру бағдарламасы ол жақта табысты жүзеге асырылуда. Барлығы элект­ронды түрде саудаланып, қызметтер көрсетілуде. Мемлекет басшысы тапсырған бағдарламалар біздің елімізді де осындай мүмкіндігі мол, технологиялық тұрпатта дамыған елге айналуға арналған», – деді Е.Тоғжанов.

Өңір басшысы Ералы Лұқпанұлы Маңғыстау облысының мұнай өн­дірісінен бөлек, өзге де табыс көз­дерін арттыруға баса назар ауда­рылатынын айтты. Мәселен, тек Маңғыстауда қабылданған «Нұр­ капитал» жобасы облыс аумағында шағын және орта бизнесті дамытуға үлкен мүмкіндіктер беріп отыр. Жоба аясында аймақтағы кәсіпкерлерге 1 пайызбен несие беріліп, жаңа кәсіпорындарының ашылуына қол­дау көрсетіледі. Бұл өз кезегінде Маңғыстау облысында жаңа жұмыс орындарының ашылып, халықтың жұмыспен  қамтылу  көрсеткішінде көтере түспек. Қазірде об­лыста шағын және орта бизнес субъектілерінің саны – 106,7% не­месе 48,6 мың бірлікке жеткен. Инвестицияның нақты көлем ин­дексі жыл басындағы 81,7% бүгін 95,3%­-ға дейін артты. «Маңғыстау облысында кәсіпкерлерге 1%­-дық несие ұсынатын «Нұр капитал» бағдарламасы іске қосылды. Бағ­дарлама Елбасы тарапынан қол­дау тапты. Бүгінгі таңда құны 2 млрд. теңге болатын 110 жоба мақұлданды. Сонымен қатар «Нә­тижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту» бағ­дарламасы бойынша биыл 1,8 млрд. теңге шағын несие бөлінді», – деді Ералы Лұқпанұлы.

Ал Президенттің бес әлеуметтік бастамасы бойынша облыста атқа­рылып жатқан жемісті жобалар да аз емес. Ипотекалық несиенің қолжетімділігіне бағытталған «7-­20­-25» бағдарламасы да үймен қамту көрсеткішін қамтамасыз етуге зор мүмкіндіктер береді. Бағдарлама­ның параметрлерін, өңірдегі тұрғын үйге сұраныс пен нарықтағы үйдің орташа бағасына жүргізілген тал­дау нәтижелерін есепке ала оты­рып, Маңғыстау облысы бойынша бір қарыз алушыға несие 25 млн. теңге көлемінде бекітілді. Жалпы, құрылыс саласы бойынша өңірдің нақты индексі 117,3% немесе 54,4 млрд. теңгені құрайды. Жалақысы төмен жұмысшылардың еңбек ақы­сын көбейту үшін олардың салық­тық жүктемесін азайту бойынша атқарылған жұмыстар да нәтижелі.

«Салыстырмалы түрде төмен жа­лақы алатын қазақстандықтарды қолдау үшін 2019 жылдың 1 қаң­тарынан бастап олардың салық жүктемесі 10 есеге азайтып, 1 пайыз ғана болады. Біздің облыс бойынша 250 мың жалдамалы қызметкердің ішінде 22 мыңнан астам адам осын­дай төмен жалақы алады. Салық­тық жүктемесінің азаюы арқылы олардың жеке кірісі жылына орта есеппен барлығы 800 млн. теңгеге көбейеді», – дейді облыс әкімі.

Жоғары білім алудың қолжетімділігі мен са­пасын арттыру, сту­денттерді жатақханамен қамту бағытында өткен жылы облыста 215 грант, оның ішінде 50 грант өңір экономикасына қажетті ма­мандарды дайындауға бөлінген. «Цифрландыру енгізілуіне байла­нысты, Елбасы информациялық технологияны меңгерген маман­дарды көбейту қажеттігін атап көрсетті. Осыған байланысты биыл тағы да қосымша 50 грант және техникалық мамандықтар бойынша магистратурада оқытуға 25 грант бөлінді. Білім беру саласында ал­дымызда тұрған өзекті мәселенің бірі – студенттерді  жатақханамен қамту. Бүгінгі таңда 2600 орындық 6 жатақхана құрылысы жоспарлан­ды, оның ішінде колледждер үшін – 4 (Ақтауда әрқайсысы 500 орындық 3 және Жаңаөзенде 100  орындық 1 жатақхана) және Есенов универ­ситетіне 1000 орындық 2 жатақхана. Жатақхана салу үшін жер телімдері белгіленді», – деді облыс басшысы.

Өңірдегі өзекті мәселенің бірі Президент бастамасында қамтыл­ған халықты газбен  қамтамасыз ету облыста ойдағыдай жүзеге асырылып отыр. Қазіргі уақытта облыста барлық елді мекендер  газ­бен қамтылды, оның көрсеткіші – 99,8%.

«Жалпы өңірімізде елді мекен­дерді газдандыру бойынша өзекті мәселе жоқ. Біз халыққа қызмет ету жолында барлық әлеуметтік, экономикалық мәселелерді жан­-жақты саралап, зерделей отыра, бар күш­-жігерімізді салып жұмыс жүргізуге қашанда дайынбыз. Барша мемлекеттік қызметшілерді, қоғам белсенділері мен жұртшылықты бір мақсатта, елді өркендету жо­лында жұмыла жұмыс жүргізуге шақырамын. Істеріңіз табысты бол­сын», – деп ойын түйіндеді облыс әкімі Е.Тоғжанов.

Жиын соңында қатысушылар аймақ басшысына өз сауалдарын қойып, пікірлерімен бөлісті.

Жайық НАҒЫМАШ Суретті түсірген Серік МАЙЕМЕРОВ

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.