Жастар санақ жұмысына жұмылдырылады

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстандықтардың әл-ауқатының өсуі: табыс пен тұрмыс сапасын арттыру» атты халыққа Жолдауында 2019 жылды «Жастар жылы» деп жариялауды ұсынды. Ал осы жылдың қараша айында республиканың статистика органдары Қазақстан Республикасы Халық санағын өткізеді. Статистика саласындағы қызметті қоғамға насихаттау әрі халықты алда келе жатқан Халық санағымен ақпараттандыру мақсатында Маңғыстау облысының статистика департаменті Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университетінің Атриум залында «Ашық есік күнін» өткізді. 2019 жылы өтетін Халық сана­ғына орай Маңғыстау облысы бойынша статистика департаменті алдын ала жоспар түзіп, санақ жұмысын оңтайлы жүргізу жолдарын қа­растыруда. Кезекті Халық санағы жұмысына жұмылдырылатын ерік­тілер де көптеп қажет етіледі. Ашық есік күні шарасында студент жастарға тақырып аясы кеңінен түсіндірілді. Халық санағындағы негізгі жа­ңашылдықтың бірі – компьютер­лендіру, яғни санақ жүйесін цифр­ландыру. Санақ науқанында арнайы интернет­-портал ашылып, онда азаматтар өздері туралы мәліметті интернет арқылы жолдай алады. Сонымен қатар санақ жүргізетін ма­мандар планшет құрылғыларымен ақпаратты бірден мәліметтер база­сына жолдап отырады. Бұл санақты жедел жүргізуге әрі қателікке жол бермеуге мүмкіндік беретін болады. «Ашық есік күні» аясында оқу орнының білімпаз жастарына қазақ және орыс тілдерінде Маңғыстау облысының әлеуметтік-­экономи­калық дамуы туралы материалдар, брошюралар мен буклет, кітапша­лар ұсынылды. Маңғыстау облысы бойынша статистика департаменті директорының орынбасары Алтын­шаш Исламова Халық санағына қа­тысты орайластырылған жұмыстың жай-­жапсарымен таныстырды. «2019 жыл «Жастар жылы» деп жарияланғанын білесіздер. Біздің Маңғыстау облысының Статисти­ка департаменті жастармен етене жақын байланыс орнату мақсатын­ да Ашық есік күні ұйымдастырып отыр. Шара барысында жастарға статистика туралы толығырақ тү­сінік береміз. Бізге алдағы санақ науқанында жұмыс жүргізуге бір мыңға жуық адам қажет. Мемле­кеттік маңызға ие шараға жастар­ды жұмылдырсақ деген ойымыз бар. Жастармен кездесуде оларды қоғамдық қарым­қатынас, адам­ дармен байланыс жасау әдебі мен әдістеріне үйретсек дейміз. Бү­гінгі таңда Халық санағы жұмысы жетілдірілді, жаңа технологиялық мүмкіндіктер де пайда болды. Санақ енді бұрынғыдай дәстүрлі қағаз жүзінде ғана толтырылмайды, план­шет  құрылғылары арқылы онлайн тіркеуден өткізіледі. Осы ретте тех­нология тілін тез меңгеретін де дәл осы жастар екенін ескере келе жас буын өкілдерін санақ жұмысына тартамыз», – дейді департамент ди­ректорының орынбасары. Шара аясында оқу орнының сту­денттері Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің жарияла­нымдарымен және Маңғыстау об­лысы статистика департаменті да­йындаған брошюра-­буклеттермен танысты. Департамент өкілдері жастарға «Е­-статистика интеграл­ды ақпараттық жүйе», «Статистика пайдаланушыға», «Маңғыстау об­лысының демографиялық дамуы», «Баға статистикасы», «Маңғыстау облысының саудасы», «Маңғыс­тау облысының шағын және орта кәсіпкерлігі»,  «Маңғыстау облысы­ның өнеркәсібі», «Маңғыстау об­лысындағы еңбек статистикасы», «Маңғыстау облысы халқының тұр­мыс деңгейі» атты ақпараттық кі­тапшалар ұсынды. Ашық есік күні студент жастар статистикалық жа­рияланымдармен танысып, www.stat.gov.kz интернет-­ресурсы ар­қылы қажетті статистикалық ақпа­раттарды өздігінен алу әдістерін үйренді. Ш.Есенов атындағы Каспий мем­лекеттік технологиялар және ин­жиниринг университеті, Педагогика және психология факультетінің 3 курс студенті Марал Алдабергенова – өткен жазғы демалысын қоғамға пайдалы жұмыстармен өткізген бел­сенді жастардың бірі. Ол облыстағы статистика жұмыстарына қатысып, көз жеткізген жайттар жайлы пікі­рімен бөлісті. «Жазғы демалыс кезін­ де Қазақстан Республикасындағы гендерлік статистика бойынша жүр­гізілген жұмыстарға атсалыстым. Үйлерді аралап сауалнама жаса­дық. Сауалнама барысында адам­дар арасындағы қарым-­қатынас туралы пікір түйдік. Отбасындағы адамдар саны, олардың бір­-бірімен байланысын білдік. Сондай­-ақ от­басындағы адамдардың жас айыр­машылықтары, бала, ұрпақ саны туралы да толыққанды мәліметтер алдық.  Статистика  жұмыстары отбасындағы және қоғамдағы мәсе­лелерді анықтау үшін маңызды деп білемін», – дейді М.Алдабергенова. Статистика департаменті  бас­шысының орынбасары Алтыншаш Исламова 2019 жылы өтетін Халық санағына дайындық жұмыстары туралы мәліметтермен бөлісті. «Ха­лық санағы интернет желілері және планшеттік құрылғылар арқылы жүргізіледі. Ал жастар қазіргі за­ман жетістіктерін еркін қолдана біледі, байланысқа құмар, бірне­ше тіл меңгерген және техникалық білімдері де бар. Халық санағы жұмысына қызыққан жастарды интервьюер ретінде жұмыс істеуге шақырамыз», – дейді Алтыншаш Сұлтанқызы. Оның айтуынша, облыс көлемін­дегі Халық санағының алғашқы ке­зеңіне 106 адам, екінші кезеңінде 847 адам жұмылдырылады. 1 кезең, яғни алдын ала санақ жарты жылға есептелген. Сұхбаттасушы пер­соналдар ай бойына өзіне тиесілі учаскелерді аралап, тұрғын үй, ғи­мараттар және тұрғын үй емес меке­мелер мекенжайлары тізімі бойынша мәліметтер жинайды. Осы жиылған деректер негізінде аудандарға бөлу т.б. есептік, құрылымдық жұмыстар жүргізілетін болады. Жаңа санақ жұмысында елімізде бұған дейін өткізілген санақ кезін­дегі дәстүрлі қағаз тол­тырумен қатар, технологиялық инновация жетістіктер кеңінен қолданылады. Әсіресе интернет желісі мен портативті-­есептегіш құрал  санақ  жұмысын  жеңілде­те түспек. Сонымен қатар мәлі­меттердің қайталануының алдын алу және деректер базасы ақпарат­тарының маңыздылығын арттыру мақсатында респонденттің жеке идентификациялық нөмірі де есепке алынады. Халық санағы республи­каның әлеуметтік-­эконо­микалық даму перспек­тиваларын айқындау мақсатында ұйымдастырылады. Халық саны мен құрамы, елдің тұрмыс дең­гейі туралы ақпараттар барлық деңгейдегі бюджетті қалыптастыру үшін өте маңызды саналады. Себе­бі осының негізінде Қазақстанның және өңірлердің әлеуметтік-­эко­ номикалық даму өлшемдері есебі жүргізіледі. Халық санағы жұмысы­ның дайындық кезеңі алдағы жылдың мамыр айынан басталады. Департамент директорының орынбасары Алтын­шаш Исламова дәл осы кезеңде ауқымды жұмыстар жүргізілеті­нін жеткізді. Бұл ретте құқықтық, ұйымдастырушылық, әдістемелік, бағдарламалық-­техникалық қамта­масыз ету, жалдамалы жұмыскерлер бойынша шаралар және санақ жүр­гізетін қызметкерді дайындау, тү­сіндіру жұмыстары бар. Әдістемелік материалдар мен санақ құралдары бойынша пилоттық жоба әзірленіп, ол қазіргі уақытта өңделу үстінде. Пилоттық санақ үшін арнайы ди­зайн әзірленген және www.sanaq.gov.kz мамандандырылған сайты құ­рылған. Бүгінде порталдың онлайн санақ бөлімінде 2019 жылы өтетін ұлт­тық Халық санағы үшін жетілдірілу жұмыстары жүр­гізілуде. Соны­мен қатар Маң­ғыстау өңірінде алдағы санаққа дайындық жұ­мыстарын жүр­гізетін штаттан тыс бөлімдер жасақталмақ. Халық санағының нәтижелері ұзақ мерзімді перспективаға ие. Осы арқылы халықтың өмір сүру дең­гейін көтеру және басқа да бағыт­тар бойынша шешімдер қабылдана­ды. Оның құндылығы Қазақстан Республикасы халқының тек нақ­ты жағдайын біліп қана қоймай, демографиялық, әлеуметтік және саяси өміріндегі көптеген аспек­тілерді жобалауға мүмкіндік бе­руімен жоғары болмақ. Қазақстан Республикасының Халық санағы – Қазақстанның тарихы, ел шежіресі. Осы орайда мемлекетіміз үшін маңызы зор санақ жұмысына ерік­ті жастар мен ақылы түрде жұмыс істеуге даяр жас мамандар қабыл­данатынын айта кеткіміз келеді. Облыстық статистика департамен­тінде мамыр айынан бастап жас ма­мандармен дайындық жұмыстары жүргізілетін болады.

Жайық НАҒЫМАШ