Нұрлан Ноғаев: "Маңғыстаудағы туризм мұнайдан түскен табыстан әлі асып түскен жоқ"

Маңғыстау облысының әкімі өңірдегі туризмнің, Каспийдің тартылуы мен серуендеуге арналған орындардың дамуының оң динамикасы туралы айтты, деп хабарлайды mangystaumedia.kz Tengrinews.kz-ке сілтеме жасап.

- Президент Ақтауға сапары барысында туризмнің дамуы туралы айтты. Қазір туризмнен бюджетке түсетін кірістің үлесі қандай? Мұнаймен салыстырғанда?

- Туризм пайдасы мұнайдан немесе басқа салалардан түскен кірістерден әлі асып түскен жоқ. Бірақ біз жылдан жылға оң динамиканы көріп отырмыз. Мысалы, өткен жылы Ресейден туристер келді. Кеше біз ірі жергілікті қонақ үй кешенінің топ-менеджерімен сөйлестік. Ол әр апта сайын чартерлер осында келеді дейді. Бізде Иранмен визасыз режим бар және жақында сол жерден алғашқы чартерлік рейс келді. Ресей Федерациясының көптеген қалаларынан чартелік рейстер бар.

Иә, инфрақұрылым бүгінгі күні болуы мүмкін сұрауларға толық жауап бермеуі мүмкін. Демалуға келгісі келетіндер өте көп. Біз әртүрлі деңгейдегі нысандар осында болуы керек деп санаймыз, мысалы, Rixos (бес жұлдызды туристік кешен) сияқты деңгейдегі нысандардың салынуына өте мұқият назар аударамыз. Осындай кешендер Ақтауда, жағалау, жылы жағажай деп аталатын аймақта да бар. Белгілі бір жоспарлар бар. Кейбір қонақүйлердің құрылысы жүріп жатыр, оның ішінде қазақстандық бизнесмендер де бар.

Әрине, жағдай олардың жоспарларына түзетулер енгізеді, бірақ біз бұл өте перспективалы бизнес деп санаймыз және бұл саланың дамуына серпін береді.

Мысалы, жылы жағажай аймағында бальнеологиялық мақсатта қолдануға болатын су бар.

Жергілікті кәсіпкер қазір санаторий салып жатыр. Бізде бар ақпаратқа сәйкес, оның Еуропадағы курорттардың бірімен келісімі бар. Олар бұл кешенді 20 жыл бойы басқарады деген келісімге келді. Менің ойымша, 20 жыл қайда болса да, оны одан әрі дамыту ниеті болуы мүмкін. Мамандардың айтуынша, Ақтауда бальнеологиялық мақсатта да, демалу үшін де осындай 5-6 кешен салу қажет.

Кәсіпкерлер біздің судың құрамын сараптамаға жіберді. Мұнда мамандар келіп, бұл ерекше су екенін айтты. Егер біз оларды сөзбен айтсақ, әлемде тек бес жерде мұндай су бар. Мұның бәрі де туристік саланың дамуына өз үлесін қосады деп сенеміз.

- Бозжырада қонақүй салына ма?

- Әзірге мұндай жоспарлар жоқ. Менің ойымша, бұл жерде қонақ үй болуы керек еді. Менің ойымша, бұл қонақ үйдің құрылысына кедергі келтірген адамдар ол туралы толық білмеді, тиісті деректерді толық зерттемеді. Егер бұл қонақ үй салынса, көптеген мәселелерді реттелетін еді. Қазір Бозжыраға қанша жол бар?

Сонымен, біз тапсырыс береміз, ортақ жол саламыз және барлығы бір бағытта осы нысанға барады.

- Тағы бір мәселе: БАҚ пен блогерлер Каспий тартылып, Арал теңізінің тағдырын қайталауы мүмкін дейді. Бұл туризмді дамытудың барлық жоспарларына қауіп төндіреді.

- Бұл белгілі бір қиындықтар. Бірақ біз осы қиындықтарды ескере отырып қозғалуымыз керек. Судың тартылуы - бұл аймақтың сумен қамтамасыз етілуіне де әсер етеді. Бірақ біз әлемдік тәжірибені қарастырамыз, не істей аламыз. Мамандардың айтуынша, бұл циклдік сипатқа ие.

Бұл жағдай 1974 жылы болған. Яғни, Каспийдің деңгейі. Көрген адамдар 90-шы жылдары төменгі шағын аудандарда жертөлелер теңіз суының астында қалғанын атап өтті. Содан кейін теңіз суынан әлі де тосқауыл қоюға тура келді.

- Яғни, шартты түрде, 10 жылдан кейін Каспий қайтып келе ме?

- Білмеймін.

- Мұнда сіздің сүйікті демалыс орныңыз қай жер?

- Мен жағалауда, қалада жиі серуендеймін.

- Қайда?

- Тек жағалауда. Бізде әдемі жағалау бар.

- Ол жақ жеткілікті деңгейде үлкен бе?

- 15-ші шағын ауданнан бастап жартас жолының басына дейін.

- Сіз бүкіл жағалаудан өтесіз. Бұл 7 шақырым. Күн сайын?

- Жоқ. Кейде ғана. Менде одан басқа да жұмыс жеткілікті.

- Жаңа және ескі Қазақстан. Маңғыстау үшін не өзгерді? Бұрын елестету қиын болған қандай өзгерістер қазір болып жатыр?

- Адамдар ашықтықты, қабылданған шешімдерге көбірек қатысуды қалаған шығар. Бұл үлкен өзгеріс болды. Бұл біздің Президенттің ұстанымы. Қасым-Жомарт Кемелұлы азаматтық қоғамның дамуы және жергілікті атқарушы органдардың есептілігі туралы үнемі айтып отырады. Халық қандай шешімдер қабылданатынын және не үшін қабылданатынын білуі үшін.

Бірақ бұл ретте біз жаңа Қазақстанды өзіміз құруымыз керек екенін түсінуіміз керек. Сырттан ешкім келмейді және біз үшін бәрі бола салмайды.

- Маңғыстау облысының болашағы қандай?

- Маңғыстау облысының әлеуеті зор. Барлық мемлекеттік бағдарламаларды және халықтың негізгі тілектерін іске асыруды ескере отырып, серпінді даму оң нәтиже береді деп сенемін.

Біздің өлкеміз ерекше. Біз географиялық тұрғыдан орталықтан алыспыз.

Бұл бір жағынан біздің басты артықшылығымыз. Біз бөлек болдық деп айтпаймын. Бірақ мұнда халықтың салт-дәстүрлері, әдет-ғұрыптары сақталған.