Оқушы неге өмірден түңіледі?

ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Үйлестіру кеңесі­нің селекторлық отырысында «Маңғыстау облысындағы балалар мен жасөспірімдер арасындағы суицидтің алдын алу бойынша 2018–2021 жылдарға арналған іс­шаралардың орындалысы» бойынша мәселе қаралып, оған Маңғыстау облысы әкімінің орынбасары Руслан Сәкеев пен Маңғыстау облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Талғатбек Бапиев қатысты. Мәселе жан-­жақты талқыланып, облыс көлемінде тиісті іс­шаралар жүргізуді ұсынды. Бұл жөнінде денсаулық сақтау басқармасының баспасөз қызметі хабарлады. Бізге жеткен ақпараттарға сүйенсек, облыста кәме­летке толмағандар ара­сындағы суицидтің алдын алу бағдарламасы аясында психиатрия саласындағы 38 және бастапқы медициналық-­санитарлық көмек ұйымдарының 165 дәрігері 2 кезең­мен оқытылды. Сонымен қатар білім басқармасы саласында респу­бликалық біліктілікті арттыру курс­тарынан 35 психолог маманы өтті. Кәмелетке толмағандар арасын­да қауіп-­қатер тобына жататын­дарды анықтау мақсатында нақты жауапты мамандар, яғни жалпы тәжірибелік дәрігерлер, психиатр дәрігерлері, психологтар арасында ұйымдастыру құрылымы мен өзара әрекет ету алгоритмі жасақталып бекітілді. Облыстық білім басқармасымен бірлесіп, суицидтік мінез-­құлқына бейім қауіп­-қатер тобына жата­тын кәмелетке толмағандарды анықтау кезінде суицидтік қауіп-қатер тобына жататын 1056 оқушы анықталып, алдын алу жұмысы жүргізілді. Оның 936­-сын жал­пы тәжірибелік дәрігерлер қарап, төтенше қауіп­-қатер тобына жата­тын 253 оқушыны психиатр дәрігер қараған. Ал 6 оқушы ата-­анасының рұқсат бермегендіктен мамандар­ға қаралмаған. Олардың үшеуі Ақтау қаласында, үшеуі Жаңаөзен қаласында. Жобаға мектептер мен колледж­дерден 21 270 жасөспірім қатысқан. Осы қатысқандардың ішінен суи­цидтік қауіп­-қатер тобына жататын кәмелетке толмаған 797 жасөспірім анықталды (мектептен – 429, кол­леджден - 139), бұлардың арасында төтенше қауіп­-қатер тобына 229 оқушы енген (мектептен – 165, кол­леджден - 64). Олардың 717-­сі жал­пы тәжірибелік дәрігерлерге, 551-­і психиатр дәрігерге төтенше қауіп­-қатер тобымен қоса қаралды. Былтыр 15–18 жас аралығындағы жас­өспірімдер арасында 12 (2017 жы­лы 8) жағдай тіркелді. Анығын айтсақ, Ақтау қаласында – 4, Мұ­найлы ауданында – 4, Түпқараған және Маңғыстау аудандарында екеуден. Негізгі себептер – ата­-ана және туыстар арасындағы түсініс­пеушілік, жаңа оқу орындарына үйреніспеуі. Биылғы 1­-тоқсанда аяқталмаған 3 жағдай тіркелді. Ал 2018 жылы 1 аяқталған және 3 аяқталмаған оқиға тіркелген болатын. 2018 жылы облыстық психо­неврологиялық диспансерде білім беру ұйымдарының психологта­ры пікір алысу және мониторинг­тік жұмыс жүргізу бағытында, Жаңаөзен қаласы мен Мұнайлы ауданында жауапты үйлестіруші маманның қатысуымен өзіне қол жұмсаудың алдын алу мақсатында дәрігер психиатрлар мектептер мен колледждердегі мұғалімдер, пси­хологтар, ата­-аналар арасында 8 ағартушылық жұмыстар жүргізді. Сондай-­ақ былтыр Қазақстан Республикасы Ұлттық ұлан әске­ри қызметшілерінің қатысуымен «Әскери қызметшілердің қызмет­тен тыс кезінде өз­-өздеріне қол жұмсауының және басқа да қылмыстардың алдын алу, тұр­мыстық-­отбасылық мәселелердің шешілуі» тақырыбында төтенше жағдайлар департаментінде «Суи­цидке жол жоқ» тақырыбында пси­хиатр маман дөңгелек үстел және сабақтар өткізді. Бұлардан да басқа осы бағыттағы шаралар жалғасын табуда.

Валентина ҚОЗЫБАҚОВА