Басты мақсат - жаһандық бәсекеге қабілеттілік

©

«Біз жаһандық өзгерістер мен сын-қатерлерге дайын болу қажеттігін ескеріп, «Қазақстан-2050» даму стратегиясын қабылдадық. Алдымызға озық дамыған отыз елдің қатарына кіру мақсатын қойдық. 100 нақты қадам – Ұлт жоспары жүзеге асырылуда. Оның 60 қадамы қазірдің өзінде орындалып қойды»

(ҚР Президенті Н.Назарбаевтың «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына 2018 жылғы Жолдауы).  

Ел алдында тұрған озық дамыған отыз елдің қатарына ену міндетін орындау үшін сауалнамалар арқылы анықталатын ең басты он екі көрсеткіш жеткілікті деңгейде болуы тиіс. Сауалнамалардың сауатты да әділ толтырылуы негізінен кәсіпкерлерге байланысты. Орталық мемлекеттік органдар мен «Атамекен» ҰКП Дүниежүзілік экономикалық форумның жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексі (ДЭФ ЖБИ) аясында сауалнама алдында өткізген көшпелі кездесу кәсіпкерлер арасында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізуге арналды.

Кездесуді ашып жүргізіп отырған облыс әкімінің орынбасары Шолпан Илмұхамбетова басқосудыңың басты мақсаты – реформалар мен ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату және бизнес ахуалын жақсарту бойынша жүргізіліп жатқан шараларды саралау екендігін атап айтты.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі стратегиялық жоспарлау және талдау департаменті директорының орынбасары Бауыржан Тұрлыбеков Қазақстанның әлемнің үздік отыздығына дейінгі алға жылжуы беделді әлемдік рейтингтерде көрініс тапқанын айтты.

- Әлемдік бәсекеге қабілеттілік 12 негізгі фактормен бағаланады. Бұл – экономика, инфрақұрылым, денсаулық сақтау және білім, технологиялық дайындық, еңбек нарығы, қаржы, тауарлар және басқалар, - деді ол. - Қазақстан осы рейтингте 12 жыл қатарынан келеді. Өткен жыл рейтингінде 138 елден 57 орынға тұрақтадық. Биыл 2017 жылға арналған статистикалық деректерге сүйене отырып, рейтингте жақсаруды күтеміз. 2018 жылға арналған мақсат - 45-орын. Мемлекет басшысының ең дамыған 30 елдің қатарына кіруі міндетін есепке ала отырып, барлық мемлекеттік органдар ҒЭҚ ДЭФ көрсеткіштерін жақсарту бойынша жұмыс істейді. Осылайша, Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Бәсекелестік жөніндегі кеңес жұмыс істейді. Ол барлық 114 индикаторлар бойынша шешімдер қабылдайды, олардың өлшемдерін және олардың тиімділігін талдайды. Барлық мемлекеттік органдарды қамтитын 7 жұмыс тобы бар. Өткен жылдың 27 желтоқсанында 2018-2019 жылдарға арналған ҒЭҚ ЖЭҚ көрсеткіштерін жақсарту үшін жаңартылған іс-шаралар жоспары қабылданды.

Сондай-ақ ол Ұлттық экономика министрлігі жұмысының нәтижелерін баяндады.

-Өткен жылы Қазақстан негізгі сауда әріптестерінен айтарлықтай асып түсіп, 4,0%-ға өсіп, экономикалық өсуге үлкен серпін берді, - деді Б.Тұрлыбеков. - Кен өндіру өнеркәсібі мен карьерлерді қазуда өндіріс көлемі мұнай өндіру көлемінің 10,5%-ға, табиғи газды 10,1%-ға, темір рудасын 6,9%-ға, көмір мен лигнитке 6%-ға, 0%. Болжам бойынша 2018 жылы экономиканың өсуі жалғасады. Орташа жылдық инфляция деңгейі 14,6%-дан 7,4%-ға дейін төмендеді. Бұл 2018 жылы 15 позицияға көтерілуге ​​мүмкіндік береді. Министрлік NWFP-ге бағалардың тұрақты мониторингін жүргізеді және бағалардың негізсіз өсуін болдырмау бойынша іс-шаралар жоспарын жүзеге асырады. Азық-түлік өнімдерінің аймақтық тұрақтандыру қоры жұмыс істейді. 2018 жылдың аяғында инфляция деңгейін 5-7% деңгейінде қамтамасыз ету жоспарланып отыр. Шоғырландырылған бюджеттің балансы 2017 жылы 6,8% құрады, бұл осы көрсеткіштің шамалы төмендеуіне әкеледі. Баға бойынша, бюджетке берешек ауыртпалығы өткен жылға қарағанда 3 пайыздық тармаққа жақсарды. Жалпы ұлттық жинақ, мемлекеттік қарыз және елдің несие рейтингі сияқты басқа макро көрсеткіштер үшін ағымдағы ұстанымдарды сақтау күтілуде. Жалпы алғанда, 2017 жылы 4% экономикалық өсім ГЭФ-тің тиісті көрсеткіштеріне оң әсерін тигізеді. Мәселен, «Нарықтық өлшемі» факторы бойынша біз 43-ші орыннан 40-шы орынға жетеміз деп күтеміз. Атап айтқанда, ХВҚ-ның әлемдік экономиканың өсуі туралы болжамдарына сүйене отырып, біз 2018 жылы МЖӘ бойынша ЖІӨ бойынша ағымдағы 40-позицияны сақтаймыз деп күтеміз. 2017 жылдың 11 айы бойынша экспорт өсімі 2016 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 31,6% құрады. Ұлттық экспорттық стратегия қабылданды. Мемлекеттік және салалық бағдарламалар іске асырылуда.

Шикізаттық емес тауарлардың экспорты 22%-дан асты. Тауардың өз ауқымын кеңейту өсуімен қатар шетелдік нарықтарға осы тауарлардың экспорты $ 1,5 миллиард болды. Республикалық бюджет қалыптастыру аясында 219 миллиард оңтайландырылған теңге 2018 жылға, үшінші жаңғырту міндеттерінің орындалуын қамтамасыз ету бағдарламасына бағытталған. Елдің халықаралық резервтері 2018 жылдың 1-қаңтарындағы жағдай бойынша 88,8 миллиард АҚШ долларын құрады, оның ішінде Ұлттық қордың шетел валютасындағы активтері 57,7 миллиард. Ұлттық Банктің алтын валюта активтері 31,1 миллиард АҚШ долларын құрады және 2017 жылдың тиісті күнімен салыстырғанда 4,7% өсті. Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі долларландыру және басқа да іс-шаралар деңгейін төмендету, пайыздық мөлшерлеме дәліз аясында, инфляциялық таргеттеу режимін кірістілік тетігін қалыптастыруға ақша нарықтық ставкаларды монетарлық саясатты жүргізу жүзеге асырылуда. Тұтастай алғанда, макроэкономикалық тұрақтылық Қазақстанның егеменді рейтингтерін жақсартуға мүмкіндік берді және экономикалық дамудың берік негізін қалыптастырды. «Институттар» факторы бойынша Қазақстанның позициясы 49-дан 60-қа дейін төмендеді. Бұл көптеген индикаторлар санының факторы және олардың барлығы төмендеді. Ағымдағы жылы біз «Институттар» коэффициентінің 8-позициясында жақсаруын күтеміз. Өткен жылдың 27-желтоқсанында 2018-2019 жылдарға арналған ҒЭҚ ЖЭҚ көрсеткіштерін жақсарту бойынша жаңартылған іс-шаралар жоспары қабылданды. Жер қатынастары саласындағы осындай рәсімдерді оңайлату сияқты жүйелік оқиғалар, білікті жеткізушілердің тізілімін қалыптастыру, процестерін оңтайландыру және ЕДБ қарыздар шығару уақытын қысқарту, бизнес қамту бағдарламалары, оқыту және құзыреттерін арттыру бойынша іс-шаралар жоспары, ұлттық компаниялармен ұзақ мерзімді келісім-шартқа қол қою отандық өндірушілерді ынталандыруды қамтамасыз етеді. Әкімшілік реттеуді жетілдіру мақсатында әкімшілік іс жүргізу кодексінің жобасы және оны сүйемелдейтін заң жобасы әзірленетін болады. Биыл біз салықтық емес ауыртпалығы бар кәсіпкерлерге көрсетілетін ақылы қызметтерге талдау жүргізіп, оларды қысқарту бойынша ұсыныстар әзірлеуді жоспарлап отырмыз. Жеке сектордағы корпоративтік басқару принциптерін енгізу бойынша жұмыс жүргізілетін болады және корпоративтік басқару рейтингтері реттеуші органдардың тәуекелдерді басқару жүйесіне қатысты әзірленеді.

ТАҒЫ ОҚЫҢЫЗ: «Нұр Отан» партиясы Жаңаөзен қалалық филиалының төрағасы сайланды

Сондай-ақ, мемлекеттік органдардың, сот органдарының және полиция қызметінің қызметіне халықтың сенімін арттыру үшін бірқатар жүйелік шаралар қабылданады. Мемлекеттік шығыстардың тиімділігін арттыру үшін мемлекеттік органдардың жұмысына бюджеттің ашықтығы принциптері енгізілетін болады. 2017-2018 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының тарифтік міндеттемелерді орындау үшін шамамен 2400 тарифтік сызықтар мен 830 тарифтік субпозицияға қатысты Қазақстан Республикасы импорттық тарифтерді төмендетті. Биыл бәсекелестікті дамыту үшін жағдайды жақсарту мақсатында заңнамаға өзгерістер енгізілетін болады. АӨК субъектілерін субсидиялау процедуралары оңтайландырылып, автоматтандырылады. Кедендік рәсімдерді жетілдіру мақсатында электрондық терезе функцияларымен электронды кедендік декларация енгізіледі. Сауда кедергілерін жою жөніндегі шаралар аясында тауарлардың қадағалау механизмі жетілдірілетін болады. Осы бағытта ЕурАзЭҚ-тың бірыңғай кедендік тарифін одан әрі төмендету бойынша шаралар қабылданады. Бұл жұмыстар ЭЫДҰ стандарттарына сәйкес инвестициялық ахуалды жақсартады. «Компаниялардың бәсекеге қабілеттілігі» факторы бойынша саланың қажеттіліктерін есепке ала отырып, 1000 стандарт әзірленді және қабылданды. Арнайы экономикалық аймақтар негізінде құрылыс материалдары өндірісі үшін кластерлер құрылды. «Компаниялардың бәсекеге қабілеттілігі» факторы бойынша саланың қажеттіліктерін есепке ала отырып, 1000 стандарт әзірленді және қабылданды. Арнайы экономикалық аймақтар негізінде құрылыс материалдары өндірісі үшін кластерлер құрылды.

Сондай-ақ көшпелі отырыс барысында ҰБ қаржы нарығын реттеу басқармасы басшысының орынбасары Бақыт Смекенов, технологиялық және инновациялық даму департаменті директорының орынбасары Құралбай Бұқарбаев және басқа мемлекеттік органдар өкілдері еліміздің әр саласы бойынша жетістіктерге тоқталып, баяндамалар жасап, Қазақстанның жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексін арттыруға бағытталған мәселелерді ортаға салды. Ал жұртшылық толғандырған маңызды мәселелерге қатысты өз сауалдарына жауап алды.

  Валентина ҚОЗЫБАҚОВА