Жаңаөзендегі маусым оқиғасына - 30 жыл

Ақтауда Жаңаөзендегі маусым оқиғасының 30 жылдығына арналған рухани шара өтті, - деп хабарлайды mangystaumedia.kz сайты. Жиынға облыс әкімінің орынбасары Қаныбек Жұмашев пен қоғам қайраткерлері, сондай-ақ маусым оқиғасының куәгерлері қатысты. 1989 жылы орын алған оқиғада шейіт болғандардың ұрпақтары да сол ортадан табылып, көтерілістің анық мәні айтылды. Осы оқиға һақында айтылған жыр-терме орындалып, ақындар өлеңдерін оқыды. Балтабай Бақтыбаев бастаған ұйымдастыру алқасы әзірлеген арнайы бейнеролик көпшілік назарына ұсынылды. "Оқиға сипатының бұрмалануынан оның мәні би алаңындағы ұлтаралық қақтығыс деп қана қабылданып келеді. Негізінде оның артында жастар арасындағы жаппай жұмыссыздық секілді әлеуметтік мәселелер жатыр еді", - делінген бейнероликте. Оқиға куәларының айтуынша, 16 маусымда Жаңаөзендегі би алаңында кавказ жігіт қазақ қызын биге шақырған. Қыз биге шығудан бас тартқан соң, кавказдық жігіт қызға қол көтерген. Сол сәтте жанында тұрған қазақ жігіт кавказдықты ұрып жіберген. Бұл жанжал жаппай төбелеске айналып, ұлтаралық сипат алған. Сол уақытта Жаңаөзенде өндірістік аймақтар бой көтеріп нарыққа шыға бастаса да, жастардың жұмысқа тартылмауы, бүкіл ел бойынша Жаңаөзен құрт ауыруынан 1-орында тұруы, мектепке дейінгі білім ордаларындағы кезектің шешілмеуі және өзге де әлеуметтік мәселелер осы жанжалдың ұлғаюына себеп болған. Ал қазақстандық БАҚ-тың ақпаратты дұрыс жеткізбеуіне байланысты басқаларға көтеріліс ұлтараздықты тудырған толқу ретінде көрінді. Айта кетейік, 3 күнге созылған 1989 жылғы маусым оқиғасына байланысты Форт-Шевченко, Ақтау, Құрық, Жетібай, Шетпе мен Бейнеуде және Қаламқас, Қаражанбас кен орындарында да толқулар болған. Ресми деректерге сүйенсек бұл толқуға жалпы өңірден 80 мыңға жуық адам, оның ішінде Жаңаөзеннің өзінен 25-30 мыңдай адам қатысқан. Арнайы жасақпен қақтығыс кезінде 21 адамға оқ тиіп, соның 3-еуі қаза тапқан. Олар Нұрберген Тілеубергенов (36 жаста), Төлеп Жаңай (37 жаста), Оңдасын Отарәлиев (21 жаста). Жүздеген адам ауруханаға түсіп, 20-дан астамы ауыр жарақат алған. Бірнеше азамат 2 жыл, 2 жыл 7 ай бас бостандығынан айырылып түрмеге қамалған.

Махаббат НҰРЖАНҚЫЗЫ