Қазақстанда 5 ауру түрінен қауіп бар

©

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, әлемдегі әрбір оныншы өлімнің жетеуіне диабет, обыр мен жүрек аурулары себеп болады. Мамандар бұл аурулардың көбейіп кетуін қазіргі адамдардың өмір салтымен байланыстырады. Айтуларынша, мұның бәрі спортпен шұғылданбау, шылым мен спиртті ішімдікті пайдалану, дұрыс тамақтанбау және ауаның шектен тыс ластануының салдары. Ресми статистикаға сүйенсек, 2018 жылы Қазақстанда негізгі деген аурулардан 19,3 мың адам көз жұмған. Оның 7,5 мыңға жуығы – еңбекке қабілетті жастағылар. Халқының саны 18 миллионнан аспайтын еліміз жыл сайын «тепсе темір үзетін» 7,5 мың тұрғынынан айырылып отырады. Мамандар пікірінше, бұған себепкер делінетін негізгі 5 аурудың ықпалы мол. Мысалы, былтыр:

жүрек-қан тамыры ауруларынан – 9,7 мың адам;

ас қорыту жүйесі ауруларынан – 2,8 мың адам;

түрлі оқыс оқиғалар, улану мен жарақат салдарынан – 2,7 мың адам;

онкологиялық сырқаттардан – 2 мың адам;

тыныс жолдары ауруларынан – 1,9 мың адам көз жұмған.

Сол себепті мамандар дер кезінде аурудың алдын алуға кеңес береді. Өйткені қайтыс болған науқастардың басым бөлігінің өліміне дәрігерге өте кеш қаралуы себеп. Дер кезінде аурудың алдын алып, тегін бақылаудан өткен жағдайда, олардың өмірін сақтап қалуға болар еді дейді мамандар. 2020 жылдан бастап енетін Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі қымбат медициналық зерттеулер мен ірі трансплатицалық операцияларды тегін жасатуға кепілдік береді. «Сақтандырылған азаматтар МӘМС жүйесі енгеннен кейін учаскелік дәрігердің нұсқауымен магнитті-резонансты томография (МРТ), КТ сияқты қымбет зерттеулерден тегін өте алады, сондай-ақ бүйрек, бауыр, жүрек ауыстыру сияқты күрделі оталарды ақысыз жасататын болады», - дейді «ӘМСҚ» жергілікті филиалының бас сарапшысы Аянгүл Жұмаш. Тағы да бір айта кететін жайт, адамзатқа дәрі-дәрмекке бейімделген супербактериялар да қоғамға қауіп төндіріп тұр. Қазіргі таңда осындай бактериялардан пайда болған аурулардан жыл сайын 700 мыңға жуық адам көз жұмады. Дәрігерлердің айтуынша, дәріге төзімді микроорганизмдердің көбеюіне тұрғындардың антибиотикті шектен тыс, оңды-солды пайдалануы себеп. Ал, адам антибиотикті қанша көп пайдаланса, оның тиімділігі де соншалықты төмендейтінін көпшілік ескере бермейді. Сондықтан Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы антибиотиктерді пайдаланғанда абай болуға шақырады.