Өңір дамуының өзекті қырлары

Облыс әкімі Ералы Тоғжановтың төрағалығымен өткен кезекті аппарат жиынында Маңғыстау облысына инвестиция тарту және Елбасы Н.Назарбаевтың студент жастардың жатақхана жағдайын жақсарту туралы тапсырмасының орындалу барысы талқыланды. Аймаққа инвестиция тарту жөнінде­гі жұмыстар туралы облыстық ин­дустриалдық­инновациялық даму басқармасы басшысының орынбасары Талғат Әбдіқадыров баяндап берді. Оның айтуынша, 2018 жылдың қорытын­дысы бойынша негізгі капиталдағы инвести­ция көлемі 499,7 млрд. теңгені құраған, бұл 2017 жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 6,5%-­ға жоғары (2017 жылы – 434,4 млрд. теңге). Физикалық көлем индексі – 106,5%. «2018 жылдың қаңтар–желтоқсан аралы­ғында негізгі капиталдағы сыртқы инвес­тицияның көлемі 66 млрд. теңгені құрады, 2017 жылғы көрсеткіштен 0,4%­-ға артып, сыртқы инвестиция үлесі 13,2% болды. Биыл­ғы жылдың үш айының қорытындысы бойын­ша негізгі капиталдағы инвестиция көлемі 81 млрд. теңгені құраған. Оның ішінде сыртқы инвестиция – 17,7 млрд. теңге, ұқсас кезеңмен салыстырғанда 50%-­ға жоғары», – деп атап өт­ті Т.Әбдіқадыров. Өткен жылы өңірде жалпы сомасы 16 млрд. теңге қаражатқа 24 инвестициялық жоба та­бысты жүзеге асырылып, 654 жаңа жұмыс орны ашылған. Оның ішінде 8,1 млрд. тең­ге қаражатқа шетел инвесторларының қаты­суымен екі жоба, 5,9 млрд. теңге қаражатқа отандық инвесторлардың қатысуымен 13 жо­ба және 2,1 млрд. теңге қаражатқа мемлекет­тік-­жеке серіктестік механизмі арқылы тоғыз жоба бар. 2019 жылы аймаққа инвестиция тарту табысты болады деп жоспарлан­ған. Мәселен, Маңғыстау облысына биыл 66,7 млрд. теңге қаражатқа 22 инвестициялық жобаны жүзеге асы­ру жоспарланған, бұл өз кезегінде 1368 жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді. Оның ішінде 26,6 млрд. тең­гені құрайтын 15 жоба отандық ка­питалдың қатысуымен, 38,4 млрд. теңгені құрайтын төрт жоба шетелдік капиталдың қатысуымен, сондай­-ақ 1,7 млрд. теңге қаражатқа үш жоба мемлекеттік-­жеке серіктестік механиз­мін тарту арқылы іске асырылмақ. Талғат Әбдіқадыровтың айтуынша, өткен жылы аталған жобалардың ішінде металлургиялық зауыт құрылысы («Ақтау Стил» ЖШС, Әзірбайжан, 7 млрд. теңге), «Шлюмберже» электр­лі насос қондырғыларын өндіру және кешенді қызмет көрсету бойынша цех (1,1 млрд. теңге) маңызды жобалар қатарында болды. «2019 жылға жоспарланған жобалардың ішінде Түпқараған ауданындағы «Сирекме­талды компания» ЖШС-­ның 9 млрд. теңге қаражатты құрайтын қуаттылығы 43,6 МВт жел энергиясы стансасы құрылысы және «Ақ­тау Энергомаш» ЖШС­-ның 9,1 млрд. теңгені құрайтын кабель және трансформаторлар жа­сау зауытының құрылысы өте маңызды ны­сандар болмақ», – деді Т.Әбдіқадыров. Аппарат жиынында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың еліміздегі жоғары оқу орындарында білім алатын студент жас­тардың жатақхана мәселесін оңтайлан­дыру  бағытында облыста атқарылып жатқан жұмыстар жайында облыстық білім басқармасының басшысы Асқар Сейдалиев айтып берді. Басқарма басшысының сөзінше, бү­гінгі күнде облыста 27 колледжде 21244 студент білім алып жатыр. Оның ішін­де 16 мемлекеттік, 11 жеке меншік кол­ледж бар. 13034 студент мемлекеттік тапсырыс есебінен (61,3%), 8210 сту­дент коммерциялық (39,7%) бөлімдерде оқиды. «Елбасының бес әлеуметтік бастама­сы негізінде студенттердің жатақхана­мен қамтылу жағдайына келсек, кол­ледждердегі 21244 студенттің 52%-­ы, яғни 11086-­сы – ауылдық жерден келіп білім алып жатқан жастар. Облыс бо­йынша барлығы 1600 орындық 6  жатақ­хана бар, 1504 адам жатақхана орындары­мен қамтылған. 650 орындық 4 колледждің жатақханасында 554 студент бар. Колледж жатақханаларына келер болсақ, Маңғыстау политехникалық колледжінің жатақханасы қолданысқа 1971 жылы берілген. Орын саны 200 болғанымен 148 студент тұрып жатыр. Себебі ғимараты күрделі жөндеуді қажет етеді. Ал Қарақия кәсіптік колледжінің жа­тақханасы қолданысқа 2013 жылы берілген, 200 орындық жатақханада 200 студент тұ­рады, секциялық типті 3 қабатты ғимаратқа жыл сайын ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізіліп тұрады. Күрделі жөндеуді қажет ет­пейді. Жаңаөзен қаласындағы облыстық ме­дицина колледжінің 40 орындық жатақхана­сы 1972 жылы қолданысқа берілді. 5 қабатты оқу ғимаратының 5-­қабатында орналасқан. 40 студент бар. 2019 жылы ақпан айында ашылған жеке меншік 210 орындық жатақхана­ да барлық жағдай жасалған», – дейді басқарма басшысы. Сонымен қатар осы оқу жылында ашыл­ған Ш.Есенов университетінің көпсала­лы колледжінің 30 студенті Ақтау қаласы, 27­-шағын ауданда орналасқан Ш.Есенов атындағы КМТИУ жатақханасында тұрып жатыр. Асқар Сейдалиевтің айтуынша, бү­гінгі таңда жатақханаға қажеттілік 1364 орынды құрайды. Осы жылы 670 студент жатақхана орындарымен қамтылады. «Биыл ақпан айында мемлекеттік тапсы­рыс аясында Маңғыстау өнер колледжі­нің студенттеріне арналған 210 орындық жатақхана іске қосылды. Мұрын жырау Сеңгірбекұлы атындағы Маңғыстау гума­нитарлық колледжінің студенттеріне 300 орындық жатақхананы жергілікті бюд­жет есебінен жалға алу арқылы жүзеге асыру үшін конкурс процедуралары жүргізілуде. Маңғыстау туризм коллед­жіне «Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы» мемлекет­тік мекемесінің меншігіндегі 23­-шағын ауданының 100 ғимаратында орналас­қан 160 орындық жатақхананы колледж меншігіне беру арқылы студенттерді жатақханамен қамту міндеті бар. Алайда қазіргі таңда бұл жатақхана ғимаратын­ да бұрыннан тұрып жатқан 76 тұрғын бар. Сол тұрғындарды ғимараттан шыға­ру мәселесі қиындықтар тудыруда. Осы орайда «Жұмыспен қамту және әлеумет­тік бағдарламалар басқармасына» ғима­ратты босату жөніндегі тиісті жұмыс­тарды жеделдету керектігін де айтқым келеді», – дейді А.Сейдалиев. Білім басқармасының басшысы 2020 жыл­дың аяғына дейін студенттерді 100% жа­тақханамен қамту үшін инвестор тарту есебі­нен жұмыстар атқарылып жатқанын жеткізді. «Тарқата айтсақ, Ақтау технологиялық қызмет көрсету колледжі жанынан ауданы 3800 м2 тұратын 300 орындық жатақхана құрылысы салынады. Инженерлік­коммуникациялық инфрақұрылымы қолжетімді. Құрылысын салу үшін «CA Сервис» ЖШС мекемесімен келісім шарт жасақталды. Қазір жер телімін бөлу жұмыстары жүргізіліп жатыр, бұл жатақхананың 1­-қабатынан шеберхана жа­сақталады. Сонымен қатар Маңғыстау энер­гетикалық колледжі жанынан 300 орындық жатақхана құрылысын салу үшін инженерлік­ коммуникациялық инфрақұрылым қолжетім­ді ауданы 3000 м2 жер телімі бар. Жатақхана құрылысын салу үшін «Интерекс» ЖШС ме­кемесімен келісім бар. Ақтау қаласының 17­ шағын ауданынан 500 орындық жатақхана салу үшін Ақтау қаласының әкімдігінен 6500 м2 жер телімі бөлінді. Құрылысын салуды «НКОК» компаниясы әлеуметтік міндеттеме ретінде алып отыр. Қазіргі кезде жоғары оқу орындары бойынша Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекет­тік технологиялар және инжиниринг университетінде жатақхана орындарына қажеттілік 300 орынды құрайды. 2020–2022 жылдарға қажеттілік 1000 орынды құрайды деп күтілуде» дейді Асқар Сей­далиев. Осы ретте республикалық Қар­жы орталығы, Білім және ғы­лым министрлігі және университет арасындағы үш жақты келісім шарт негізінде 3б шағын ауданындағы №10 ғимаратты 300 орындық студенттік жатақхана ретінде қайта қалпына кел­тіру жұмыстары жүргізіліп жатыр. «Қазіргі кезде 130 орында студенттер тұрып жатыр, қалған университет қызметкерлері тұрып жатқан блогін реконструкциялау жұмыстары басталды. Нәтижесінде студенттерге 170 қо­сымша орын берілетін болады. Сонымен 300 орындық жатақхана үстіміздегі жылдың 1 қыркүйегінде пайдалануға беріледі», – дейді білім басқармасының басшысы А.Сейдалиев. Білім басқармасының басшысы баянда­ма соңында 32-­шағын аудандағы 500 орынға арналған жатақхананың жобалық­-сметалық құжаттамасы әзірленген, алайда жобаны жүзе­ге асыру мерзімінің аяқталуына байланысты қазіргі таңда 2019-­2020 жылдарға арналған мемлекеттік сараптаманы қайта алу бойынша жұмыстар жүргізіле бастағанын, сондай-­ақ 32­-шағын аудандағы 500 орынға арналған та­ғы бір жатақхананың құрылысы 2020-­2021 жылдарға жоспарланып отырғанын жеткізді. Жиын соңында облыс әкімі Ералы Тоғжанов күн тәртібінде талқыланған міндеттердің мер­зімінен кешікпей орындалуын жауапты өкіл­дерге қатаң тапсырды.

Жайық НАҒЫМАШ