«Қара алтыннан» теңіз дариясын жасаған

Бекболат Ізтұрғанұлы еңбек жолын жаңадан ашылып жатқан Өзен кен орнындағы кәсіпшілікте қатардағы мұнай өндіру операторынан бастады. Ол кезде тартылып жатқан жоғарғы кернеулі электр тогы келе қоймаған, мұнай өндіру дизель-генераторлы электр станциясы күшімен атқарылатын. Қондырғылар уақытша бекітілген схемамен істеді. Терең білімді, жаңалыққа жаны құштар, бала күнінен бойына сіңген қасиеті – бастаған ісін, қиындықтарға қарамай, уақытпен санаспай, қалайда түбіне дейін жеткізе істейтін Бекболат қысқа мерзім ішінде өзін жақсы жағынан көрсете білді, қасындағылардың, басшы мамандардың орынды құрметіне ие болды. Мұнайлы Маңғыстау­дың шапшаң қарқын­мен кезекті дамуы МНГР геолог барлаушылары Бо­зашы түбегінен өткен ғасырдың 70, 80-­жылдарында Қаражанбас, Қаламқас, Солтүстік Бозашы, Қаратұрын, Жалғызтөбе сияқты жаңа мұнай кен орындарын ашуы және олардың өндірістік қорын өте қысқа мерзімде анықтап, тұрақты түрде мұнай өндіруге «Мангышлакнефть» бірлестігі­не тапсыруынан бастау алады. 1979 жылы наурыз айында Қа­ламқас және Қаражанбас кен орындарынан мұнай өндіретін «Комсомольскнефть» мұнай-­газ өндіру басқармасы құрылды. Оның басқару аппараты қалада орналасқанымен, негізгі өнді­ріс, яғни мұнайды өндіру, жинақ­тау және тасымалдауға қажетті объектілер кен орны басында тұр­ғызылатындықтан, жұмыс көле­інің басым бөлігі өз күштерімен атқарылуға тиіс болатын. Жаңа­дан құрылып жатқан басқармаға басшылық жасауға бірлестік, ми­нистрлік ұйғаруы және облыстық партия комитетінің қолдауымен Өзен кен орнында 13 жылдай жұмыс жасап, ұйым­дастырушылық жұмысымен көзге түскен, талантты жас инженер­-мұнайшы Бекболат Ізтұрғанұлы, бас инженеріне В.Будников, бас геологіна А.Мищенко, мұнай өндіру цехының бастығына Х.Құсаев тағайындал­ды. Б.Ізтұрғанұлы бірлестік, министрлік ма­мандары және сала ғалымдарының қол­дауына сүйеніп, кен орнын теңіз суының көтерілуінен сақтайтын дамба салу қажет­тігін басшылар алдына бірнеше рет мәселе етіп қойды. Кейіннен 1980 жылдың тамы­зында, бұл мәселе де оңынан шешіліп, Қаламқас кен орнын теңіз суы шайып ке­туден сақтайтын, ұзындығы 32 шақырым болатын дамба құрылысы жеделдетіп салына бастады. Мұнайшылардың кен орындарындағы жанға жайлы, типтік үл­гідегі вахталық кенттерін арнаулы құрылыс мекемелері тұрғызғанмен, бірақ олардың жұмысын қадағалау басқарма басшысының міндеттеріне жатады. Зейнетке шыққасын өндірістегі қызме­тін жалғастырып, Солтүстік Бозашы кен орнында мұнай өндіріп жатқан америкалық «Тексако Норс Бузачи» компаниясында, ал ол қытайлықтарға сатылғаннан кейін атын өзгертіп, «Бузачи оперейтинг LTD» болған мекемеде еңбекті қорғау және тех­ника қауіпсіздігі жөніндегі жетекші супер­вайзер жұмысын атқарды. Осы бағыттағы қызметін 2007 жылы Доңға кен орнын игеріп жатқан шетелдік кәсіпорында, ал 2008 жылдан бастап, «Көктем» жауапкер­шілігі шектеулі серіктестігінде техника қа­уіпсіздігі жөніндегі бөлім бастығы болды. Ал денсаулығы сыр бере бастаған соң 2013 жылдың аяғына дейін, яғни мұнай сала­сындағы үздіксіз еңбегін 54 жылдық еңбек өтілімен аяқтады. Бекболат Ізтұрғанұлы – киелі Маңғыстау­дың негізгі мұнай­газ кен орындары: Өзен, Қаламқас, Қаражанбас, Солтүстік Бозашы, Доңға және басқаларынан «қара алтын» өндіруді ұйымдастыруға басынан бастап қа­тысқан, өлкенің көрнекті мұнайшыларының бірі. Уақытында Бекболат қалалық кеңеске депутат, бірнеше рет сайлау комиссияла­рына мүше, мекеменің партия, кәсіподақ комитеттері құрамына сайланды. 1989 жыл­дардан бастап, «Парасат» қоғамы жігіт­терімен тығыз байланыста болды. Облыс көлеміндегі маңызды оқиғалардың басы­ қасында жүрді. Туған өлке тарихында өзіндік орны бар, археологиялық ескерткіштер са­натына кіретін «Сисем ата», «Қонай батыр», Ақшымырау маңындағы қорымдарда батыр­лар мен билер, ел ақсақалдары жерленген жерлерді тиянақтау, тазалау, түнек үйлер тұрғызу және қоршауларын қалпына келтіру жұмыстарына ті­келей қатысты. «Бегеш» қорымында тұрғызылған түнек үй, басына жол салу, қасынан өтіп жатқан Ақтау–Қаламқас жоғарғы кернеулі электр линиясынан ток тарту сияқты жұмыстарды жолдас­-жора, тумалас­тары және балаларын қатыстырып, өзі басы-­қасында жүргенін, сол шараларға қатысқан көпшілік біледі. Ақтау қаласында тұрғызылған Адай ревкомының төрағасы Тобанияз Әлниязұлы ескерткішіне мемлекет тарапынан азды­-көпті қаржы бөлін­генмен, оның қысқа уақытта салы­нуына себепші болды. Жұбайы Айкүлән Нұрмолдина мен балалары 2017 жылы облыстық «Еңбек жолы» конкурсына қатысып, «Үздік еңбек әулеті» атағын жеңіп алды. Бекеңнің елге істеген еңбегін ескеріп Ақтаудағы тұрған үйіне ескерткіш тақта орнату, Жаңаөзен­дегі мұнайшылар, Құрықтағы гео­лог барлаушылар және облыстық өлкетану мұражайларында тақырыптық стендтер шығару, «Мұнайшы» қоғамдық қорының қолдауымен ғұмырнамалық кі­тап бастыруды қолға алатын кез жетті. Бұл шаралар оған қажет болмағанмен, Маңғыстаудың мұнайлы өлкеге айналуы­на өзінің лайықты үлесін қосқан, ардагер мұнайшы Б.Ізтұрғанұлы сияқты ағалардың жасампаз өмір жолын білу, сондай болуға талпыну, біздің жастарымызға зор тәрбиелік мәні бар деп есептеймін.

Сатыбалды НҰРЛЫБЕКҰЛЫ, геологиялық барлау және мұнай іздестіру саласының ардагері, зейнеткер