Қазақстан мен Ресей сенаторлары Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенцияны ратификациялау мәселесін талқылады.
Жуырда Ақтау қаласында Қазақстан Республикасының Парламенті Сенаты мен Ресей Федерациясы Федералдық Жиналысы Федерация Кеңесінің Ынтымақтастық жөніндегі комиссиясының 13-ші отырысы болды. Айта кетейік, көрші екі елден бөлек Отырысқа Иран делегациясы да қатысты.
Сенат Төрағасының орынбасары Сергей Громов шараны аша келіп, Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенцияға қол қойылған Каспий маңы мемлекеттері басшыларының Ақтау саммитінің қорытындыларын Астана жұрты жоғары бағалайтынын атап өтті.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев баян еткендей, Конвенция теңіздің суын, түбін, қойнауын, табиғи ресурстары мен әуе кеңістігін қоса алғанда осы су айдынына қатысты тараптардың барлық құқықтары мен міндеттемелері айқындалған және реттелген «Каспий теңізінің конституциясы» болып тұр.
Бұл құжат теңіздегі құқықтар мен егемендіктің аражігін ажыратуға, қойнауын пайдалану, транзит пен тасымалдау құқықтарын жүзеге асыруға, су асты құбырлары мен желілерді жүргізуге, табиғи орта мен биологиялық ресурстарды қорғауға байланысты ауқымды мәселелерді қамтиды.
Сенат Төрағасының орынбасары осынау ерекше құжатқа қол қою жөнінде келісімге келудегі Ресей мен Иранның үлесін жоғары бағалады:
- Бұл бәріміз үшін зор жетістік деп санаймын. Бүгінгі отырыс мақсаты - біздің ел басшыларының тілегін қолданысқа енгізіп, Каспий теңізін барша әлемге бес ел арқылы таныту, - деп жариялады.
Конвенцияға қол қойылуы осынау ерекше су айдынына екіжақты деңгейде де, көптарапты сипатта да бейбітшілік пен өзара тиімді ынтымақтастық аймағы мәртебесін бекітуге мүмкіндік беретіні әмбеге аян.
Биыл 6 қарашада Конвенцияны ратификациялау жөніндегі құжаттар топтамасы Қазақстан Республикасының Үкіметінде қаралған еді. Конвенцияны ратификациялау туралы заң жобасын Үкімет алдағы уақытта Парламент Мәжілісіне береді деген мәлімдеме бар.
Отырыс барысында екі елдің сенаторлары Бірыңғай экономикалық кеңістік аясында Маңғыстау облысы мен Ресейдің Дағыстан Республикасын мысал ете отырып, шекаралық аймақтарды белгілеп, Каспийдегі туризм, экология мен биоресурстарды қорғау саласындағы ынтымақтастықты дамыту мәселелерін сөз қылды.
С.Громов пен Иран Ислам Консультативтік Кеңесі Төрағасының бірінші орынбасары Масуд Пезешкианның кездесуінде парламентаралық ынтымақтастық және екіжақты қатынастарды, оның ішінде парламентаралық үнқатысуларды одан әрі нығайту мәселелері тез арада шешілуі керек екені айтылды.
Өз кезегінде сенат депутаты Бақтыбай Шелпековтен жиынның маңыздылығы жөнінде сұраған едік:
- Тамыз айындағы бес ел басшысы жиналған саммитте бірқатар өзекті мәселелердің шешу жолдары қарастырылған еді. Біздің ат арылтып Ақтау қаласына келгендегі жөніміз – қабылданған құжаттарды жай айтылған сөз ретінде емес, іспен дәлелдеп нақтылау, - деп қысқаша жауап қайырды.
Жиынның келесі күні қонақтар теңіз жағалауын, кәсіпкерлік пен өндіріс саласы дамып жатқан мекендерді аралап, жақсы бағасын берді. Одан бөлек, сауда-саттық саласын қолға алу үшін, Иран делегациясы өкілдері Құрық портына барып, тасымалдау мәселесін шешіп, екі ел теңіз қатынасы жөнінде келісімге келді. Келешек туризм орталығына айналар шаһарға осы кезден-ақ жұртшылық қызыға қарағаны – халықтың да қуанышы екені мәлім.
Мадияр ТӨЛЕУОВ,
Суретті түсірген Серік МАЙЕМЕРОВ