Салық және Кеден кодекстеріндегі өзгерістер мен толықтырулар

Маңғыстау облысы бойынша мемлекеттік кірістер департаменті «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу және кедендік әкімшілендіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен енгізілген, Салық және Кеден кодекстеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілуіне байланысты, мыналарды назарларыңызға жеткізеді. 

Корпоративтік табыс салығы

1.1  Ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру бағдарламасын іске асыру мақсатында Салық кодексінің 90-бабы 2-тармағы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi бекіткен бағдарламаның шеңберінде қайта қаржыландыруға жататын ипотекалық тұрғын үй заимдары бойынша борышкерге қойылған талаптар мөлшерін азайту кезінде провизияларды (резервтердi) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар салық төлеушi құрған провизиялардың (резервтердiң) мөлшерлерiн азайтудан түсетiн табыстарды танымауды көздейтін 10) жаңа тармақшамен толықтырылды;

1.2 NPL төмендету және экономиканы несиелеу мақсатында Бас банктің күмәнді және үмітсіз актвитерін сатып алатын банктің еншілес ұйымдары (КАҰ) үшін:

- КАҰ Бас банктен, сондай-ақ «Проблемалық кредиттер қоры» (ПКҚ) АҚ жұмыс жасамайтын активтерді беру бойынша дисконт сомаларын салық салудан босату және 2012 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімге берілген несиелер бойынша шектеулерді алып тастау КАҰ талап ету құқығы беріледі (Салық кодексінің 90-бабы 1-1-тармағы);

- банктің жылдық жиыньық табысына қосылған және аударылған КАҰ табыстарын КАҰ жылжық жиынтық табыснан алып тастауды көздейтін Салық кодексінің 99-бабы 1-тармағының екінші және үшінші бөлімдері 2027 жылғы 1 қаңтарға дейін ұзартылды (2018 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданыста болған);

1.3 Шарттар кезінде мұндай табыстар негізгі қызмет түрлерін жүзеге асырудан алынған екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданған, дауыс беретін акцияларының жүз пайызы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тиесілі ұйымдардың табыстарына салық салудан босату бойынша, сондай-ақ ПКҚ төленетін несиелер бойынша сыйақыны төлеу көзінен корпоративтік табыс салығын салудан босату бойынша Салық кодексінің 143-бабы 2-тармағының екінші бөлімінің әрекет етуі ұзартылды;

1.4 Банк үшін:

- бас банктің күмәнді және үмітсіз актвитерін сатып алатын еншілес ұйымдары бас банктен, сондай-ақ «Проблемалық кредиттер қоры» (ПКҚ) АҚ жұмыс жасамайтын активтерді беру бойынша дисконт сомаларын табыс деп танымау бойынша;

- бұрын ПКҚ берген ПКҚ-дан сатып алуға байланысты алынған талап ету құқығын беруден түскен табыс жылдық жиынтыұ табыстан алып тастау бойынша (Салық кодексінің 99-бабы 1-тармағының төртінші бөлімі);

- КАҰ ұсынған күмәндi және үмiтсiз активтерге қарсы провизиялар (резервтер) жасау жөніндегі шығыстарды шегеруге жатқызу бойынша (Салық кодексінің 106-бабы 1-1-тармағы) нормалары 2027 жылғы 1 қаңтарға дейін ұзартылды;

1.5 жылдық жиынтық мөлшері несие портфелінің 10% аспайтын үмітсіз берешектерді кешіруден түскен табысты банктің жылдық жиынтық табысынан алып тастау бойынша нормаларды қалпына келтірілді (2014 жылғы 1 қаңтардан бастап 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданыста болған осы тармақтың 8) тармақшасына ұқсас нормалардың орнына Салық кодексінің 90-бабы 2-тармағының 9) жаңа тармақшасы);

1.6 депозиторлардың мүдделерiн қорғау мақсатында Заңмен арнайы резерв активтерін орналастыру нәтижесінде сондай-ақ шарттарды біріктіру бойынша міндеттерді орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін екінші деңгейлі банктің тұрақсыздық айыбы түріндегі алынған депозиттеріне мiндеттi кепiлдiк берудi жүзеге асыратын ұйымның («КДКҚ» АҚ) табыстарын салық салудан босату көзделген (Салық кодексінің 99-бабы 1-тармағының 16) тармақшасы);

1.7 салымшылардың жинақтаушы зейнетақысына қосарланған салық салуды алып тастау мақсатында орналастырған зейнетақы активтері бойынша бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына төленетін дивидендтерді төлеу көзіне салық салудан босату көзделген (Салық кодексінің 143-бабы 2-тармағының 2) тармақшасы).

Жеке табыс салығы

2.1 Салық кодексінің 155-бабы 3-тармағының 13) тармақшасына жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру шарттары бойынша ғана емес аннуитетті сақтандыру шарттары бойынша да еңбек міндеттерін орындауына байланысты жұмысшының өміріне және денсаулығына келтірілген зиянды өтеуге ретіндегі сақтандыру төлемдерді жеке тұлғаның табысы ретінде қаралмайтынын көздейтін өзгерістер енгізілді;

2.2 Салық кодексінің 155-бабының 3-тармағының 29) тармақшасында несиелер оның ішінде негізгі қарыздар, сыйақылар, комиссия мен тұрақсыздық айыбы (өсімпұл, айыппұл) бойынша міндеттемелерді тоқтатудан халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарының кірістеріне ЖТС салудан босату нақтыланды;

2.3 Салық кодексінің 155-бабының 3-тармағының 29-3) тармақшасында ипотекалық тұрғын үй қарыздарын қайта қаржыландыру бағдарламасы шеңберінде:

-сыйақыны, комиссияны, тұрақсыздық айыбын (өсімпұл, айыппұл) бұрын капиталдандыру сомасы бөлігіндегі негізгі қарызды кешіру;

-сыйақы, комиссия, тұрақсыздық айыбы (өсімпұл, айыппұл) бойынша берешекті кешіру;

-2015 жылғы 18 тамыздағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің ресми бағамын қолданумен осындай соманы қайта есептеу нәтижесінде шетелдік валютада алған ипотекалық тұрғын үй қарызының (ипотекалық қарыз) негізгі қарыз сомалары бойынша қарыз алушыға қойылатын талаптардың мөлшерін азайту;

- Қазақстан Республикасының тұрғын үй қатынастары туралы заңнамасына сәйкес халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарына жататын қарыз алушы алған табысты, осындай адамға қаржы ұйымдарының сотқа берілетін талап-арыз берумен мемлекеттік баж түріндегі төлеуге байланысты алынған кіріс түріндегі жеке тұлғаның кірістеріне ЖТС салудан босату белгіленген;

Осы тармақтың ережелері 01.07.2016 жылдан бастап 01.01.2027 жылға дейін уақытша сипатта болады. Бұл ретте, ұқсас редакцияда, сондай-ақ 01.01.2015 жылдан 01.07.2016 жылға дейін қолданыста болған Салық кодексінің 155-бабы 3-тармағының 29-1) тармақшасында ретроспективті қаралған.

2.4 Салық кодексінің 156-бабы 1-тармағының 24) тармақшасындағы «басқа жерге» сөзі алынып тасталды, онда жұмысшыны оқуға, біліктілігін көтеруге жіберу кезінде, басқа жерге ғана емес, бір әкімшілік-аумақтың бірлігінің шеңберінде, қызметтік іссапарды рәсімдемей жүзеге асырылуы мүмкін;

2.5 Салық кодексінің 67, 162, 364-баптарында Қазақстан Республикасының азаматтары бойынша жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияның нысанын (200.00 нысан) азаматтығы жоқ адамдар бойынша жеке табыс салығы мен әлеуметтік салық бойынша декларациямен (210.00 нысан) біріктіру көзделген;

2.6 Салық кодексінің 156-бабы 2-тармағында валюта айырбасының нарықтық бағамы мүлікті өткізу бойынша мәміле жасалған күннің алдындағы соңғы жұмыс күні болып нақтыланды.

Жалпыға бірдей декларациялау

3.1 Бұрын «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жеке тұлғалардың кірістері мен мүлкін декларациялау мәселелері бойынша  өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 18 қарашадағы № 412-V Заңымен (бұдан әрі - Жалпыға бірдей декларациялау бойынша заң) 01.01.2017 жылдан бастап Салық кодексінің 6-бөлімінің құрылымы бойынша, оның ішінде қосымша салықтық және т.б. шегерімдерді қоса алғанда, салықтық шегерімдерді қолдану тәртібі бойынша өзгерістер көзделген болатын.

Бұдан тыс, Жалпыға бірдей декларациялау бойынша заңмен жалпыға бірдей декларациялауға кезең-кезеңімен өту көзделген:

Бірінші кезең 2017 жылдан бастап – мемлекеттік қызметкерлер, судьялар, басқарушылық және әкімшілік бейіндегі ұлттық компанияның қызметкерлері, сондай-ақ бюджеттік ұйымдардың қызметкерлері;

Бірінші кезең 2020 жылдан бастап – барлық қалған жеке тұлғалар.

Заңмен жалпыға бірдей декларациялау бойынша Заңның 11-бабында 01.01.2020 жылдан бастап қолданылатын Жалпыға бірдей декларациялау бойынша заңды жүргізу бөлігіне өзгерістер енгізілді, яғни декларациялау мерзімін 2020 жылдан бастап бір кезеңде көшіру көзделген.

Осыған байланысты, Жалпыға бірдей декларациялау бойынша заңда бұрын көзделген 01.01.2017 жылдан бастап қолданылатын барлық нормалар 01.01.2020 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі. 

3.2 01.01.2020 жылдан бастап жалпыға бірдей декларациялау мерзімін корреспонденттеу мақсатында, сондай-ақ «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» және «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» ҚР заңына өзгерістер енгізілген.

3.3 Жалпыға бірдей декларациялау бойынша заңда қолма қол ақша, дебиторлық, кредиторлық берешектердің, сондай-ақ  активтер мен міндеттемелер туралы декларацияда көрсетілетін басқа да мүліктердің шегін 160-еселенген ЕТЖ-дан 500-еселенген ЕТЖ-ға дейін көтеруді көздейтін өзгерістер енгізілді.

3.4 «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» ҚР Кодексінің 272-бабы 2-2-тармағында жеке тұлғаның декларацияны уақытылы табыс етпегені немесе декларациядағы мәліметтерді толық /анық емес көрсеткені, қайталап жасағаны үшін әкімшілік айыппұл мөлшерін 30-еселенген АЕК-тен 3-еселенген АЕК-ке дейін төмендетуді көздейтін өзгерістер енгізілді.

Халықаралық салық салу

4.1 Салық кодексінің 219-бабы 4 және 5-тармақтарына қағаз жеткізгіште сияқты электрондық түрде де резиденттікті растайтын құжатты салық органының қабылдау және беру мүмкіндігін көздейтін халықаралық тәжірибеге сәйкес келтіру мақсатында резиден еместің резиденттігін растайтын электорндық құжатты енгізу бойынша түзету енгізілді.

Салық кодексінің 219-бабына сәйкес қосарланған салық салуды болдырмау туралы халықаралық шартты қолдану үшін резидент емес тек осы құжатты дипломатиялық (консулдық) рақымшылықпен қағаз тасығышта резиденттігін растайтын құжатты табыс етуге міндетті.

Сонымен қатар, халықаралық тәжірибеде жекелеген елдер құзырлы органның ресими сайиына орналастыру жолымен электрондық түрде резиденттікті растауға көшкен. (Грузия, Испания, Молдова, Чехия ж.т.б.). 

Ақпараттарды алмасу бойынша халықаралық өзара іс-қимыл.

2014 жылы Қазақстан Салық ісі бойынша өзара әкімшілік көмек көрсету туралы конвенцияны ратификациялады, оған 103 мемлекет, оның ішінде 19 оффшорлық юрисдикция бірікті.

Конвенция салықтарды төлеуден жалтаруды қоса алғанда, көлеңкелі экономикаға, көлеңкелі табыстарды жылыстыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында қатысушы-елдер арасында өзаралық негізде ақпараттар алмасуды көздейді.

Осыған байланысты, Қазақстан жоғарыда көрсетілген келісімнің ережелерін орындау үшін құқық негізді құру мақсатында салық салу саласында ақпараттарды алмасу тетіктері мен құралдарын  енгізуді көздейтін Салық, Азаматтық кодекске, банктер туралы, сақтандыру туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы заңдарға түзетулер енгізді.

Қосылған құн салығы (бұдан әрі - ҚҚС)

6.1 ҚҚС босату

Салық кодексінің 248-бабы 20) тармақшасында халықаралық тәжірибеге сәйкес қарыз операцияларды ҚҚС босату мақсатында, осындай қарызды ұсынатын тұлғаның меншік нысанына қарамастан төлемділік, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарға арналған ақшалай нысанында қарыз операцияларды ҚҚС босатуды көздейтін өзгерістер енгізілді.

6.2 Мүлікті уақытша иелену мен пайдалануды ұсыну (беру) кезінде  айналым жасау күнін айқындау

Айналым жасау күнін айқындау бойынша тәртібін оңайлату мақсатында Салық кодексінің 248-бабы 2-3-тармақтары алып тасталынды. 2017 жылдан бастап мүлікті жалға беру кезінде айналым жасау күні айналым жасау күнін айқындау бойынша жалпы ережелерге сәйкес айқындалады.

6.3 Шот-фактура бойынша ҚҚС сомасын есепке жатқызуға қатысты

Салық кодексінің 256-бабы 3-тармағын нақтылау мақсатында сол салық кезеңінде:

- тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді алу күні;

- шот-фактураны жазып беру күнгі күннен барынша кешіктіріліп жазып берілген шот-фактура бойынша ҚҚС сомасын есепке жатқызуға қатысты өзгерістер енгізілді;

6.4 Электрондық нысанды шот-фактураны жазып беру оның ішінде электрондық нысанды міндетті түрде электрондық шот-фактураны жазып беруге кезең-кезеңімен көшу

2015 жылы Салық кодексінің 263-бабына электрондық нысанды міндетті түрде электрондық шот-фактураны жазып беруге кезең-кезеңімен көшуді белгілеу бойынша өзгеріс енгізілді, атап айтқанда:

- 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап – уәкілетті экономикалық операторлардың міндетті түрде электрондық шот-фактураны жазып беруі;

- 2016 жылғы 1 шілдеден бастап – кеден өкілдері, кедендік тасымалдаушылар, уақытша сақтау қоймаларының иелері, кеден қоймаларының иелерінің міндетті түрде электрондық шот-фактураны жазып беруі;

- 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап – барлық ҚҚС төлеушілердің  міндетті түрде электрондық шот-фактураны жазып беруі;

Қазақстан Республикасы ЭШФ АЖ базасында ДСҰ тауарларын қадағалауды есепке алу жүйесін құру бойынша Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер алдында өзіне міндеттерді қабылдауына байланысты,  міндетті түрде ЭШФ жазып беруге кезең-кезеңімен көшу қаралған:

- 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – мониторингке жататын ірі салық төлеушілер;

- 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап – ҚҚС төлеушілер;

6.5 Салық кодексінің 263-бабы 3-тармағында экспорттың кеден рәсімінде тауарларды шығарған жағдайда шот-фактураны жазып беру мерзімін ұзарту бөлігінде өзгерістер енгізілді;

Сонымен, 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап экспорттың кеден рәсімінде тауарларды шығарған жағдайда шот-фактураны жазып берудің мынадай мерзімдері белгіленді:

- қағаз жеткізгіште – өткізу бойынша айналым жасаған күннен бастап күнтізбелік жеті күннен кешіктірмей;

- электрондық нысанды – өткізу бойынша айналым жасаған күннен бастап күнтізбелік жиырма күннен кешіктірмей;

6.6 Салық кодексінің 263-бабы 15-тармағының 4) тармақшасында тауарлар, жұмыстар, қызметтерді сатып алуда қолма-қол есеп айырысқан жағдайда БКМ чегін сатып алушы табыс ету кезінде шот-фактураны жазып беруді талап етпеуі көзделген. Тиісінше, тауарлар, жұмыстар, қызметтерді өткізу кезінде, ол бойынша төлем төлем карточкасымен (қолма қолсыз) жүргізілсе, салық төлеушіде шот-фактураны жазып беру бойынша міндеттідлігі туындайды.

Қолма-қол есеп айырысу мен қолма-қолсыз есеп айырысу үшін өткізу кезінде шот-фактураны жазып беру бойынша талаптарды теңестіру мақсатында, Салық кодексінің 263-бабы 15-тармағы пост терминал арқылы төлем карточкасын пайдаланумен есеп айырысуды жүзеге асыру кезінде  шот-фактураны жазып беру бойынша талаптарын алып тастайтын 7) жаңа тармақшамен толықтырылды.

НДҚҚС қайтару

7.1 Салық кодексінің нормаларын Халықаралық темір жол жүк қатынасы (ХТЖҚК) туралы келісіммен сәйкес келтіру мақсатында тікелей халықаралық темір жол-паромы жүк қатынасында жүктерді тасымалдау кезінде нөлдік мөлшерлемені қолдануды көздейтін, нақтылайтын түзетулер енгізілді.

Көрсетілген түзету сондай-ақ Ақтау теңіз порты арқылы халықаралық темір жол-паромы жүк қатынасында жүктерді халықаралық тасымалдауға ынталандыруға ықпал етеді.

7.2 Халықаралық тасымалдауды орындайтын шетелді әуе компанияларының әуе кемелеріне жанар жағар май материалдарын құюды растайтын құжаттардың тізбесін қысқарту мақсатында Салық кодексінің 244-1-бабы 3-тармағының 3) тармақшасы алып тасталынды және 2) тармақшаның редакциясы нақтыланды

Акциздер

8.1 Салық кодексінің 12-бабы 1-тармағы: 25-1) «қыздырылатын темекісі бар өнімдер» және 45-2) «электрондық сигартеттер» ұғымымен толықтырылды;

8.2 Салық кодексінің 280-бабы 4-тармағының 1) тармақшасына акциздердің мөлшерлемелерін кезең-кезеңімен көтеруді көздейтін өзгерістер енгізілді. Осылайша, литріне 100% спиртті құрайтын алкоголь өніміне акциз (коньяктан, брендиден, шараптардан, шарап материалынан, сырадан және сыра сусынынан басқа) 2017 жылға - 2000 теңге, 2018 жылға - 2275 теңге, 2019 жылға - 2 550 теңге, 1 литр үшін сыра және сыра сусынына акциз 2017 жылға - 39 теңге, 2018 жылға - 48 теңге, 2019 жылға – 57 теңге.

Бұдан тыс, темекі өніміне (фильтрлі сигареттер, фильтрсіз сигареттер, папиростар) 1000 дана үшін 2017 жылға - 6200 теңге, 2018 жылға - 7500 теңге, 2019 жылға – 8700 теңге акциздердің мөлшерлемелерін көтеру көзделген.

8.3 алкоголь өнімін экспорттау кезінде қосарланған салық салуды болдырмау және отандық өндірушілердің бәсекеге қабілеттілігін көтеру мақсатында, 80 көлемдік пайызды немесе одан жоғары алкоголь өнiмiн өндiру үшiн сатылатын немесе пайдаланылатын спирт концентрациясы бар денатуратталмаған этил спиртiне акциздің нөлдік мөлшерлемесі белгіленген.

8.4 «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне рұқсат беру құжаттарын қысқарту және рұқсат беру рәсімдерін оңайлату мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2016 жылғы 29 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес келтіру мақсатында Салық кодексінің 574-бабы 4, 5, 6-тармақтарына хабарлау тәртібінде өтінішпен жекелеген қызмет түрін жүзеге асыратын салық төлеуші ретінде тіркеу есебіне қоюды ауыстыруды көздейтін өзгеріс енгізілді.

8.5 Салық кодексінің 574-бабы 5-1, 5-2, 5-3, 5-4, 5-6, 5-7, 5-8 және 6-тармақтарына үшінші елден алкоголь өнімін импорттаушылар үшін Қазақстан Республикасында алкоголь өнімін импорттау кезінде есепке алу-бақылау таңбаларын мақсатты пайдалану туралы міндеттерді жүргізуді көздейтін өзгерістер енгізілді. Бұл ретте, жоғарыда көрсетілген міндет облыстар, републикалық маңызы бар қалалар және астана бойынша уәкілетті органнның аумақтық құрылымына ақшаны уақытша орналастыру есебінен ақшаны енгізу жолымен ғана емес, сондай-ақ импорттаушының таңдауы бойынша мынадай тәсілдердің кез келгенімен:

• банк кепілдігі;
• кепілгерлік;
• мүліктік кепілмен қамтамасыз етілетін болады.

8.6 «Этил спирті мен алкоголь өнімінің өндірілуін және айналымын мемлекеттік реттеу туралы» 1999 жылғы 16 шілдедегі № 429-1 Қазақстан Республикасының Заңы 7-бабы 10-тармағына өзгерістер енгізілді, оған сәйкес өндірістік қуатты төменгі пайдалану бойынша талаптар лицензия алған (жаңартқан) тоқсанға қолданылмайды.

8.7 «Темекi өнiмдерiнiң өндiрiлуi мен айналымын мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 12 маусымдағы № 439-ІІ Заңының (бұдан әрі - Темекi өнiмдерi туралы заң) 1-тармағы 1-2) «дербес сәйкестендіру нөмір-коды» және 7) темекi өнiмдерi ұғымымен толықтылылды;

8.8 Темекi өнiмдерi туралы заңның 11-бабы темекі өнiмдерiн өндіруді және (немесе) импорттауды жүзеге асыратын тұлғаның міндетін көздейтін 3-тармақпен толықтырылды, темекі өнімдеріне арналған ПИН-кодтарын беретін ережемен айқындалған тәртіпте өтініш береді;

8.9 Темекi өнiмдерi туралы заңның 3-бабы 2-тармағының 4) тармақшасына өзгеріс енгізілді, оған сәйкес темекi өнiмдерiнің өндірісі мен айналымын мемлекеттік реттеу фильтрлі сигареттерге ғана емес, фильтрсіз сигареттер мен папиростарға да төменгі бөлшек бағаны белгілеуді қамтиды. Бұл ретте, Темекi өнiмдерi туралы заңның 4-бабы 4-2) тармақшасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзіретімен фильтрсіз сигареттер мен папиростарға төменгі бөлшек бағаны белгілеу бөлігінде толықтырылды;

8.10 Темекi өнiмдерi туралы заңның 3-бабы 4-2) тармақшасы толықтырылды, оған сәйкес темекi өнiмдерiнің өндірісі мен айналымын мемлекеттік реттеу саласындағы уәкілетті орган темекі өнімдеріне арналған ПИН-кодтарды әзірлейді және беру тәртібін бекітеді;

8.11 «Мұнай өнiмдерiнiң жекелеген түрлерiн өндiрудi және олардың айналымын мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 20 шілдедегі Заңының (бұдан әрі - Мұнай өнiмдерi туралы заң) 1-бабы 4) тармақшасындағы «есепке алатын бақылау аспаптары» ұғымы өзгертілді.

8.12 Мұнай өнiмдерi туралы заң 21-бабы 4-тармағының бірінші бөлігі және 22-бабы 1-тармағының екінші бөлігінде өзгеріс енгізілді, оған сәйкес мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі (мемлекеттік материалдық резервтен мұнай өнiмдерiн шығару кезінде) мұнай өнiмдерiн көтерме және бөлшектеп өткізу тізбегінде мұнайды өндірушіге, жеткізушіге және импорттаушыға теңестіріледі.

Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу

9.1 «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдаланушылар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес келтіру мақсатында, Салық кодексінің 112-бабы 3-тармағыың 1) тармақшасына өзгертулер енгізілді, оған сәйкес шығыстар қазақстандық кадрларды оқытуға:

- Қазақстан Республикасының азаматтарын оқытуға, біліктілігін арттыруға және қайта даярлауға бағытталған сомалар;

- Қазақстан Республикасының азаматтарын оқытуға, біліктілігін арттыруға және қайта даярлауға бағытталған, мемлекеттік бюджетке аударылған қаражат;

- «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдаланушылар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарын оқытуға, біліктілігін арттыруға және қайта даярлауға бағытталған бөлігінде, қаржыландыру және қайта даярлау Қазақстан Республикасы азаматтарының түрінде сатып алу бойынша ұсынылған облыстың жергілікті атқарушы органдарымен, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың және құзыретті органмен келісілген тауарлар тізбесі, жұмыстар мен қызмет көрсету үшін қажетті материалдық-техникалық базасын жақсарту, білім беру ұйымдарының аумағында жүзеге асыратын, тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың кадрлар даярлауды тікелей байланысты мамандықтар; жер қойнауын пайдалану саласы бойынша салық төлеуші шеккен іс жүзіндегі шығыстар;

9.2 Салық кодексінің 310-бабы 10-тармағы алынып тасталды, оған сәйкес Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдаланушылар туралы" Заңда бастапқы өңдеу тек минералды шикізат алынып тасталды сәйкес келмеген жағдайда. сәйкес келмеген жағдайда көзделеді.

Сонымен бірге, егер газ және газбен жабдықтау туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұлттық оператор мемлекеттің артықшылықты құқығы бойынша уәкілетті орган бекіткен баға шеңберінде газ алынады, онда сатудан түскен табыс осындай газ Салық кодексінің 86-бабына сәйкес айқындалады;

9.3 Салық кодексінің 318-бабына коммерциялық табу бонусын хабарландырудың нақтылау рәсімдері енгізілді. Салық кодексінің коммерциялық табу бонусын хабарландырудың нақтылау мақсаттары үшін пайдалы қазбалар қорларын осы мақсаттар үшін уәкілетті мемлекеттік орган тиісті келісімшарт аумағында рәсімдер туралы бекітеді;

сондай-ақ, бұл коммерциялық табу бонусын жер қойнауын пайдаланушы ғана емес, қосымша барлау жүргізу барысында кен орнын, сондай-ақ қайта санау кезінде пайдалы қазба қорларын, Салық кодексінің 319-баптың және 323-баптарына тиісті өзгерістер енгізілді;

тиісінше, "коммерциялық табу" түсінігі Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдаланушылар туралы" Заңда 54-бабының 1-тармағында 54) тармақшасында белгіленген;

9.4 тарихи шығындарды өтеу бойынша мерзімдерін және тәртібін төлемдерді төлеудің әртүрлі түсіну болдырмау үшін Салық кодексінің 327, 328-баптарына өзгерістер енгізілді.

Осылайша, сомасы мемлекет шеккен тарихи шығындар келісімшарт аумағын геологиялық зерттеуге және кен орындарын барлауға есептеледі және осы мақсаттар үшін уәкілетті мемлекеттік орган заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының бюджетіне төлеуге жатады:

1) тарихи шығындарды өтеу бойынша төлемді мөлшерінде белгіленген және құпиялылық туралы келісімнің шегергендегі геологиялық ақпаратты сатып алу төлемдері, мемлекеттік меншіктегі;

2) геологиялық ақпаратты сатып алу төлемдері, мемлекеттік меншіктегі мөлшерінде белгіленген және құпиялылық туралы келісімнің.

Сонымен қатар, егер жалпы мөлшері тарихи шығындарды өтеу бойынша төлемді, келтірілген мемлекет келісімшарттық аумақты геологиялық зерттеуге және кен орындарын барлауға құрайды асатын 10000 еселенген айлық есептік көрсеткіштің мөлшері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және қолданыстағы құпиялылық туралы келісім жасалған күні, тарихи шығындарды өтеу бойынша төлемді жер қойнауын пайдаланушы тоқсан сайын, 25 күнінен кешіктірмей екінші айдың есепті тоқсаннан кейінгі айдың ішінде тең үлеспен кезең ұзақтығы аспайтын келісім-шарттың қолданылу мерзімі, бірақ он жылдан көп емес;

9.5 Салық кодексінің 342бабы 1-тармағына пайдалы қазбаларды өндіру салығы жер асты сулары, оның ішінде:- нақтыланған пайдалану бағыттары өндірілген жер асты суларын ескере отырып, қолданыстағы заңнамаға өзгерту енгізілді;

- төмендетілген ставкалар жер асты сулары, өндірілген жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын, санаториялық-курорттық ұйымның (санаторий, профилакторий) және (немесе) балалар сауықтыру лагерінде;

- анықтау тәртібі белгіленген ставкалар болмаған жағдайда-бөлектеп есепке алу өндірілген жерасты сулар;

9.6 Салық кодексінің 84, 111, 310-баптарына КТС алынған кірістер есептен шығару кезінде берешек стратегиялық әріптестермен ұлттық оператордың мұнай және газ саласындағы инвестициялық қаржыландыру, коммерциялық табу болмаған жағдайда бойынша разведываемым кен орындары босатуды көздейтін өзгерістер енгізілді;

Қазақстан Республикасының "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдаланушылар туралы" Заңда 1-бабы 120) тармақшасында «инвестициялық қаржыландыру" ұғымы анықталған;

9.7 өнімді бөлу бойынша Үлесті Қазақстан Республикасының алумен байланысты мәселелері реттелді.

Мысалы, Салық кодексінің 12-бабы 1-тармағы «27-1) мемлекеттің атынан алушы" 27-1) тармақшамен толықтырылды.

Сондай-баптың 1-тармағы Салық кодексінің 12-тармақшамен толықтырылды 27-1) қарастыратын түсінік "27-1) мемлекеттің атынан алушы".

Салық кодексі бөлек 308-2 жаңа баппен заттай нысанда роялти және Қазақстан Республикасының үлесі бойынша, өнімді бөлу салық міндеттемесін орындау тәртібі, оның ішінде:

- салық төлеу бойынша роялти мен Қазақстан Республикасы үлесінің өнімді бөлу бойынша ақшалай нысанда ауыстырылуы мүмкін табиғи түріне уақытша, толық немесе ішінара белгіленген шарттар болған кезде салық міндеттемесін орындау;

- айқындалған салық кезеңі үшін салық міндеттемесін орындау бойынша заттай түрде (күнтізбелік тоқсан);

- анықталған салық есептілігін табыс ету тәртібі;

Анықтау беретін пайдалы қазбалардың көлемін орындау есебінен салық міндеттемесін заттай нысанда есептеу оның ақшалай түрде, сондай-ақ оларды Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен міндеттемені заттай нысанда іске асыру тәртібімен жүзеге асырылады.

Тиісінше, Салық кодексінің 346-бабына өзгерістер енгізілді.

Әлеуметтік салық 

10.1. 2016 жылдан бастап ауыл шаруашылығы өнiмiн өндiрушiлер және ауыл шаруашылығы кооперативтері, шаруа немесе фермер қожалықтары үшін арнаулы салық режимін қолдануға құқылы. Бұрын бұл режимді тек ауыл шаруашылығы өнiмiн өндiрушi заңды тұлғалар ғана қолданатын.

Сонымен қатар, әлеуметтік салық ставкалары мұндай шаруа немесе фермер қожалықтары үшін белгіленбеген болатын, салық салудың жағарыда аталған режимін қолдануға өткендерге: ШФҚ үшін БЖС төлеушілер үшін – әрбір мүшесі үшін және ШҚ басшысы АЕК 20%, салық салудың жалпыға бірдей белгіленген тәртібімен – ШФҚ үшін БЖС төлеушілер үшін – әрбір мүшесі үшін және ШҚ басшысы АЕК – 2 АЕК, қызметшілер үшін 1 АЕК ставка қолданылады.

Аталған мәселені шешу мақсатымен ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін арнаулы салық режимін қолданатын шаруа немесе фермер қожалықтарының 11 проценттік ставка бойынша әлеуметтік салықты төлеу бойынша міндетті белгілейтін түзетулер Салық кодексінің 17-тарауына өзгерістер енгізілді;

10.2. әлеуметтік салық бойынша салық төлеушілердің барлық санаттары бойынша (салық салу объектісі, қолдануға тиісті ставкасын) салық міндеттемелерін анықтаудың тәртібі нақтыланды.

Көлік салығы

Ғимараттар ретінде негізгі қорлар Жіктеуішіне сәйкес жіктелетін арнайы автомобильдерге салық салуды болдырмау мақсатында, 366-баптың 2-тармағы 4) тармақшасы, оған сәйкес 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап мүлік салығын салу объектісі болып табылатын арнайы автомобильдер көлік құралдарының салық салу объектілері ретінде емес болып қарастырылатын болады. 

Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлерге арналған мүлік салығы

12.1. норманы енгізу 2017 жылдан 2019 жылға қалдырылды, оған сәйкес әр түрлі мақсаттар үшін салық төлеушілер жүргізетін мүлікті бағалау мүлікті бағалау туралы заңнамаға сәйкес салық базасы мөлшерінде бағаланған (нарықтық) құны емес, оның орташа жылдық баланстық құны айқындалатын, халықаралық стандарттарға сәйкес қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес бағалау құнын анықтауы тиіс.

12.2. мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен концессионерлердің инвестициялық және пайдалану шығындарды, оның ішінде олар төленген салықтарды өтеуді көздейтін "қолжетімділігі үшін төлемақы" төлеу тетігі бойынша республикалық бюджеттің шығыстарын қысқарту мақсатында мүлік салығы бойынша концессионерлерді концессия объектілеріне иелік ету, пайдалану құқықтары берілген, концессия шарты бойынша қолжетімділік үшін төлемақыны қолдана отырып, концессиялық жобалар бойынша салық төлеуден босату бойынша Салық кодексінің 396-бабына өзгертулер енгізілді, олардың тізбесін концессия объектілерінiң құны 50 000 000 еселік АЕК асқан жағдайда Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Жер салығы және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық («Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу және кедендік әкімшілендіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 03.12.2015 ж. № 432-V ҚРЗ енгізу мерзімі 01.01.2017 ж. бастап өзгертулер енгізілді)

13.1. Салық кодексінің 391 және 409-баптарына өзгерістер енгізілді, оларға сәйкес жеке тұлғалардың және жеке тұлғалардың мүлік салығына жер салығын есептеуді салық органдары есепті салық кезеңінен кейінгі жылдың 1 шілдесінен кешіктірмей жүргізетін болады. Бұл ретте салықтарды бюджетке төлеуді есепті салық кезеңінен кейінгі жүргізілетін болады жылдың 1 қазанынан кешіктірмей жүргізіледі.

Яғни, бұл салықтарды есептеу мен төлеу бойынша салық кезеңі аяқталғаннан кейін, осыған байланысты, салық кезеңі ішінде иелері өзгерген жағдайда салықтарды қайта есептеу қажеттілігі алынып тасталады. Тиісінше, 2017 жылы жергілікті аталған салықтар бойынша берешектер бюджеттерге өткен салық кезеңдерін үшін ғана түсетін болады;

13.2. әскери қызмет өткеру, оқу кезеңінде әскери қызметкерлерді мүлікке салық төлеуден босатуды көздейтін алынып Салық кодексінің 403-бабы 2-тармағының 1) тармақшасы алып тасталды;

13.3. Салық кодексінің 403-бабы 2-тармағыың 3) тармақшасына өзгерістер енгізілді, оларға сәйкес ІІІ топтағы мүгедектер салық салу меншік құқығындағы барлық объектілерінің жалпы құнынан АЕК 1500 еселенген мөлшері шегінде мүлік салығы жеке тұлғаларға салынатын салықтарды төлеуден босатылатын болады;

13.4. Салық кодексінің 404-бабы 3-тармағына енгізілген түзетулерде ортақ меншік иелігіндегі жылжымайтын мүлікті тіркеу кезінде, олар бойынша 31 желтоқсаннан кейін 2016 жылғы көрсетуге жауапты тұлға салық төлеуді, таңдалған келісім бойынша меншік иелерін меншік құқықтарын мемлекеттік тіркеу жүргізіледі;

13.5 Салық кодексінің 405-бабында аяқталмаған құрылыс объектілері жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын объектілерден алынып тасталды;

13.6. Салық кодексінің 406-бабына өзгертулер енгізілді, оларға сәйкес жеке тұлғалардың салығын есептеу мақсаттары үшін жеке тұлғалардың мүлік жылжымайтын мүлікке бағалау жүргізу салық органдарына жүктелген. Салық кодексінің 409-бабына енгізілген өзгерістерді ескере отырып, осындай бағалауды салық органдары 2018 жылы жүзеге асыра бастайды (2017 ж. үшін салықтық міндеттемелерін анықтау);

13.7. Салық кодексінің 577 және 578-баптарына енгізілген өзгертулермен жеке тұлғалардың салық салу объектілерінің орналасқан жері және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді есепке қою, сондай-ақ оларды есептен шығару жойылды;

13.8. Салық кодексінің жаңа 661-1-бабы енгізілді, салық органдары сомалар бойынша салықтық міндеттемелерді, мүлік салығы, жер салығы және көлік құралдары салығы арқылы жеке тұлғаларға есептелген ақпараттандыру туралы тәртібі анықталған тәртібі:

1) салық органдарының интернет-ресурстарында орналастыру;

2) жеткізуші коммуналдық қызмет көрсету үшін нұсқау құжаттарда қолданылатын есеп айырысу;

3) салық төлеушінің электрондық пошта мекенжайына жіберу;

4) салық төлеуші ұсынған ұялы телефон нөмірлеріне СМС-хабарламаны жіберу.

Осы ма-саттар үшін Салық кодексінің 13--бабы 2-1-тармақпен толықтырылды, оған сәйкес қаңтардан бастап 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап салық төлеушілерге салық органына өзінің телефон нөмірлері және мекенжайлары, электрондық пошта туралы мәліметтер құқығы берілген;

13.9. Салық кодексінің 607-бабының 2-тармағы 5-1) тармақшасымен толықтырылды, салық бойынша жеке тұлғалардың мүлік салығы, жер салығы және көлік құралдары салығы, ол жіберілуге тиіс салық төлеушіге мерзімі отыз жұмыс күнінен кешіктірмей, өтініш жасаған күнге дейін, салық органының сотқа сот бұйрығын шығару туралы немесе талап қоюды сомаларын өндіріп алу туралы мүлкі есебінен салық берешегін салық төлеушінің Салық кодексінің 622-бабына сәйкес хабарлама туралы жаңа түрі белгіленген;

13.10 Салық кодексінің 608-бабы 1-тармағы хабарламалар жеткізу мен хабарламаның мерзімін белгілеу туралы нормалармен толықтырылды:

- «Азаматтарға арналған Үкімет» Мемлекеттік корпорациясы арқылы н мемлекеттік көрсетілетін қызмет түрінде жеке тұлғалардың мәлімдеме алуы белгіленген.

Бұл ретте есептелген салықтар сомасы туралы мұндай хабарлама есепті жылдан кейінгі жылдың 15 шілдеден бастап жеке тұлға алуы тиіс;

- тапсырыс хаттармен жіберілген хабарламалар "Қазпочта" АҚ 10 жұмыс күн ішінде белгі қойған күннен бастап қабылданғаны туралы почта байланысымен жеткізілуі белгіленген.

Арнаулы салық режимдері (АСР)

14.1. «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жеке тұлғалардың кірістері мен мүлкін декларациялау мәселелері бойынша  өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының № 412 Заңының 11-бабына өзгерістер енгізілді, оларға сәйкес Салық кодексінің 429-бабына шектелген қызмет түрлерінің тізбесін қолдану үшін рұқсат етілген, арнайы салық режимін патент негізінде 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап 2020 жылғы 1 қаңтарға ауыстырылды;

14.2. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»  Қазақстан Республикасының кодексін (Салық кодексі) қолданысқа енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 32-2 және 32-3-баптарына сәйкес салық салудан босату және кіріс сомаларын есептен шығару мақсатында, өсімпұл мен айыппұлдар бойынша Салық кодексінің 427 және 84-баптарына толықтырулар енгізілді, оған сәйкес салу мақсатында табыс ретінде қарастырылмайды сомасы, өсімпұлдар мен айыппұлдарды есептен шығарылған салық салу саласындағы заңнамасына сәйкес салық салу мақсатында табыс ретінде қарастырылмайды,. Норма алғаш ретроспективті түрде 2015 жылдан бастап енгізіледі;

14.3. Салық кодексінің 427-бабы 2-1-тармағын енгізу 2017-2018 жылға көшірілді, салық төлеуші арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілері үшін орындауға тиіс міндеттеме бойынша салық агентінің төлем көзінен ұсталатын бойынша есептеу және салық ұстау (ай сайын), салық есептілігін табыс ету (тоқсан сайын) және оның төлеу (ай сайын) жалпыға бірдей белгіленген тәртіпте жүргізіледі; 

14.4. Салық кодексінің 438-бабына енгізілетін өзгерістерді қолданысқа енгізу 2017-2018 жылға көшірілді, оған сәйкес салық төлеушілер арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілері үшін орындауға тиіс міндеттеме бойынша агенттің төлеу (аудару) әлеуметтік төлемдер (міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды, міндетті зейнетақы жарналарын жұмыс берушілер мен аударымдар және (немесе) жарналар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру) жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен, яғни әр ай сайын орындауы тиіс;

14.5. Салық кодексінің баптарына мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілді:

439 - құқық қолдану негізіндегі арнаулы салық режимі бірыңғай жер салығын төлеу шаруа және фермер қожалықтарымен жағдайда, активтерді сату, бұрын пайдаланылған, қолданылатын қызметті сақтау бөлігі бойынша осы салық салу режимін;

448 - меншік құқығындағы жер учаскесін қолдану мақсаты үшін ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін арнаулы салық режимін өндірушілердің ауыл шаруашылығы өнімдерін, акваөсіру өнімдерін (балық өсіру шаруашылығы) және ауыл шаруашылығы кооперативтері бөлігін алып тастау шарттары болуы бойынша.

Бұл ретте, МКД 2017 жылдан бастап ауыл шаруашылығы кооперативтері жіберу қажеттігі туралы, олардың қолдану туралы хабарлама режимін 2016 жылғы 10 желтоқсаннан кешіктірмей түсіндіру жұмыстарын жүргізу туралы хат жолданды. 

Төлемдер, алымдар және басқа да төлемдер

15.1. Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі және Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату шеңберінде сыртқы істер ведомстволарының, дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілдіктерінің, шетелдік мемлекеттердің консулдық мекемелері, халықаралық ұйымдар және олардың өкілдіктері шақыруларды қабылдау және келісу СІМ-де қалады, ҚР ІІМ шақыруларды қабылдайтын тұлғалар қабылдау және келісу бекітілген (ЗТ және ЖТ).

Консулдық алымдардың ставкалары, мемлекеттік бажды, оның ішінде қалпына келтіру немесе ұзарту ҚР аумағында шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға шекарадан кіру және шығу және көп мәрте кіру және шығу құқықтарын бергені үшін мемлекеттік баж ставкаларды қайта қаралады;

15.2. ҚР Экологиялық кодексінің 1-бабы «уақытша қалдықтарды сақтау» деген ұғыммен толықтырылды - қалдықтарды жинау, өндіріс және тұтыну тұлғалар, олардың қызметі нәтижесінде олар түзіледі, уақытша сақтау орындарында және мерзімдерде жобалық құжаттаманы (бірақ алты айдан аспайтын), оларды кейіннен беру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын ұйымдарға кәдеге жарату, қайта өңдеу, сондай-ақ қалдықтарды жою жатпайтын қайта өңдеу немесе кәдеге жарату; 

Бұл ретте, ҚР ЭК 288-бабының 3-1- тармағына сәйкес толықтырылған:

- қалдықтарды орналастырумен уақытша қалдықтарды сақтау болып табылады;

- қалдықтарды уақытша сақтау орындары үшін тағайындалған қауіпсіз қалдықтарды жинау мерзіміне дейін алты айдан астам мерзім оларды үшінші тұлғаларға беру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын кәдеге жарату, қайта өңдеу, сондай-ақ қалдықтарды жою жатпайтын қайта өңдеу немесе кәдеге жарату;

- жобалау құжаттамасына белгіленген уақытша сақтау мерзімдерін өндіріс және тұтыну қалдықтарын шарттарын бұзған жағдайда (бірақ алты айдан аспайтын), мұндай қалдықтар олардың құрылғанынан орналастырылған сәттен бастап танылады;

Экологиялық заңнамаға бұл өзгерістер және тиісті салық заңдары өзгерген ұсынуы бойынша уәкілетті органдармен мәліметтерді уақытша сақтау жөніндегі (көлемі, және т. б.) 2016 жылдың 30 маусымынан күшіне енді.

15.3. Салық кодексінен мынадай ережелер алынып тасталды:

- рұқсат құжаттарынсыз нормативтен тыс ластануы және ластау үшін төлемақы ставкаларын10 есе ұлғайту туралы;

- жағу жолымен ластағыш заттардың шығарындылары ілеспе және (немесе) табиғи газды алауларда төлемақы ставкалары 20 есе арттыруға, өздерінің осы мөлшерлемелерді бірден 20 есеге мәслихаттардың құқығын көтеру туралы. 

Салық төлеушілерді салық органдарында тіркеу

16.1 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап дара кәсіпкер ретінде тіркеу есебіне қою, оған сәйкес ретінде мемлекеттік тіркеу үшін жеке кәсіпкер (бірлескен дара кәсіпкерлікті) жеке тұлға (бірлескен дара кәсіпкерліктің уәкілетті адамы) ұсынады тікелей мемлекеттік кірістер органына немесе - «Азаматтарға арналған Үкімет» Мемлекеттік корпорациясы арқылы Үкімет бекіткен нысан бойынша хабарламаны рұқсаттар мен хабарламалар саласындағы уәкілетті орган - хабарлама жасау тәртібіне ауыстырылады.

Бірлескен дара кәсіпкерлікті тіркелген жағдайда бірлескен дара кәсіпкерліктің уәкілетті адамы қол қойған бірлескен кәсіпкерліктің барлық қатысушылары атынан сенімхат береді.

Егер өтініш беруші кәмелет жасына толмаған жағдайда, заңды өкілдерінің келісімі, ал мұндай келісім болмаған кезде - неке қию туралы куәлігінің көшірмесі (ерлі-зайыпты болу) немесе қорғаншы және қамқоршы органның шешімі немесе шешім жариялау туралы сот кәмелетке толмағанды толығымен әрекетке қабілетті хабарламаға қоса беріледі.

Өзге құжаттарды талап етуге тыйым салынады.

Терроризмді және экстремизмді қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалар тізбесіне енгізілген тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес хабарлама беруге құқылы емес.

Осыған байланысты, Салық кодексінің 566-бабына түзетулер енгізілді, оларға сәйкес дара кәсіпкердің тіркеу деректерін өзгертуді салық органы жеке нотариустың, жеке сот орындаушысының, адвокаттың, кәсіби медиатордың тіркеу деректерін өзгерту негізінде жүргізіледі; - салық төлеушінің хабарламасының негізінде жасалады.

Жеке кәсіпкер хабарламаны орналасқан жері бойынша салық органына он жұмыс күнінен кешіктірмей күннен бастап бірлескен кәсіпкерлік туралы өзгерген және (немесе) қатысушылары (мүшелері) туралы тіркеу деректерді ұсынуға міндетті.

Тіркеу деректерін өзгертуді салық органы тіркеу деректерін өзгерту үшін ұсынылған хабарламаны алған күннен бір жұмыс күнінен кейінгі күні жүргізеді;

16.2 30000 АЕК мөлшерінде ҚҚС төлеуші ретінде міндетті түрде тіркеу, сондай-ақ ҚҚС бойынша тіркеу есебіне қоюды ерікті түрде сақтау шегін сақтыу Заңда қарастырылған.

Заңның жеке бабымен ҚҚС төлеуші ретінде міндетті түрде тіркеу үшін шегін кезең-кезеңмен төмендету енгізілген:

- 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап 2018 жылғы 1 қаңтарға дейін - ең төменгі айналым 30 000-еселік АЕК - республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және қолданыстағы тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында;

- 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап 2019 жылғы 1 қаңтарына дейін - 25000 еселенген мөлшері;

- 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін - 20000-еселік АЕК;

- 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап – 15000 еселенген мөлшері;

16.3 Салық төлеушіні ҚҚС бойынша тіркеу есебінен жағдайда төлеуші декларацияда екі үздіксіз келесі салықтық кезеңдер ҚҚС мәліметтерді сату бойынша айналым туралы және сатып алу тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді көрсетпеуі бойынша Салық кодексінің 571-бабы 4-тармағының 6) тармақшасы алынып тасталды;

16.4 608-бабының 6-тармағына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді, оларға сәйкес 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап Салық кодексінің 607-бабы 2-тармағының 10) тармақшасында қарастырылған хабарлама салық органы электрондық тәсілмен немесе хабарламасы бар тапсырыс хатпен почта және орындау салық төлеуші (салық агенті) жиырма жұмыс күні ішінде хабарлама жіберілген күннен бастап жіберуі тиіс;

16.5 сенімсіз салық төлеушілердің құжаттары болмаған жағдайда, жылжымайтын мүлікке жазбаша түсіндірме ұсынуды бермеу фактілерін болдырмау мақсатында Салық кодексінің 558-бабы 5-тармағына өзгертулер енгізілді. оларға сәйкес 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап жазбаша түсіндірудің болмау себептері туралы салықтық зерттеу кезінде Салық кодексінің 568-бабы 7-тармағының 1) тармақшасында белгіленген тәртіппен салық төлеушінің орналасқан жерін растайтын құжаттардың нотариалды куәландырылған көшірмелері міндетті түрде қоса беріледі;

16.6 Салық кодексінің 644-бабынынң 9) тармақшасына "салық төлеушінің жауапты адамы", "салық төлеушінің жауапты адамы» деген ұғымдармен толықтыратын өзгерту енгізілді – салық төлеушімен еңбек қатынастарында немесе оның атынан сенімхат негізінде, шарттың немесе өзге де заңды негізде жүзеге асыратын, оның атынан ақшалай есеп айырысу сатып алушымен (клиентпен) қолдана отырып бақылау-кассалық машиналар мен қондырғы үшін жауап беретін салық төлеуші немесе тұлға;».

Салықтық және кедендік әкімшілендіру

17.1 Салық кодексі уәкілетті заңды тұлға өткізген электрондық аукцион қорытындылары бойынша сот шешімі күшін жойған жағдайда, салық, бюджетке басқа міндетті төлем, өсімақы және айыппұлдың төленген сомасын қайтару ерекшеліктерін реттейтін 605-1-баппен торлықтырылды.

Уәкілетті заңды тұлға өткізген электрондық аукцион қорытындылары бойынша сот шешімі күшін жойған жағдайда, салық, бюджетке басқа міндетті төлем, өсімақы және айыппұлдың төленген сомасын қайтару үшін уәкілетті заңды тұлға у мемлекеттік кірістер органына Салық кодексінің 602-бабында көзделген салық өтінішін төлеу орны бойынша ұсынады.

Қайтаруға өтінішке заңды күшіне енген сот актісін және уәкілетті заңды тұлғаның салық төлеу туралы, бюджетке басқа міндетті төлем, өсімақы және айыппұл төлген құжаттарының көшірмелері қоса беріледі.

Бұрын төленген салық, бюджетке басқа міндетті төлем, өсімақы және айыппұл күші жойылған жағдайда сот шешімі бойынша қорытындылар электрондық аукционға орган орны бойынша мемлекеттік кірістер төлеу шотына уәкілетті заңды тұлға он бес жұмыс күні ішінде ұсынған күннен бастап уәкілетті заңды тұлға қайтаруға салық өтінішін ұсынады;

17.2 Салық кодексінің 53  және 618-баптарына мүлікті өткізу кепілге салынған салық төлеуші және (немесе) үшінші тұлғаның, сондай-ақ билік етуі шектелген мүлкін салық төлеушінің (салық агентінің) Қазақстан Республикасының Үкіметі тәртібін айқындауды көздейтін өзгерістер енгізілді;

17.3 Салық кодексінің 609-бабы 3-1-тармағына мерзімінде орындалмаған салық міндеттемесін нақтылайтын уақытда орындалуын қамтамасыз ету тәсілдері қолданылады,жағдайларда салық төлеушіні банкрот деп тану, оңалту рәсімін қолдану, сот бекіткен келісімді реттеу туралы төлем қабілетсіздігін көздейтін өзгерістер енгізілді;

17.4 Салық кодексінің 610-бабы 5-тармағына салық міндеттемесін орындау мерзімін өзгерткен кезде Қазақстан Республикасының «Оңалту және банкроттық туралы»  Заңына сәйкес салық төлеу бойынша өсімпұлдарды қолданған жағдайда, салық төлеушіге қатысты реттеу рәсімдері төлем қабілетсіздігін  қарастыратын өзгертулер енгізілді.

Сонымен қатар, Салық кодексі оңалту рәсімін қолдану туралы сот шешім қабылдаған банкроттық туралы шешімі заңды күшіне енген сот реттейтін неначисление өсімпұлдар жағдайларда ұйғарым, іс бойынша іс қозғалғандығы туралы, оңалту рәсімін қолдану туралы сот шешім қабылдаған рәсімін қолдану туралы реттеу төлем қабілетсіздігі, сондай-ақ кеткен кезде жаңартылады өсімпұл есептеуді реттейтін 610-баптың 15-тармақпен толықтырылды;

17.5 Салық кодексінің 618-бабы бірінші бөлігі, сондай-ақ Кеден кодексінің 167-бабы 1-тармағына билік етуі шектелген мүлкін салық төлеуші мен төлеушінің егер жалпы баланстық құны билік етуі шектелген мүлкін айқындалатын бухгалтерлік есеп деректері негізінде, көрсетілген мүлік тізімдемесінің актісінде, кем болған 6 еселенген айлық есептік көрсеткіштен, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және қолданыстағы тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында өндіріп алуды көздейтін толықтырулар енгізілді;

17.6 Кеден кодексінің 164-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына мерзімінің бір бөлігін шығару туралы шешім төлеушінің мүлкіне билік етуін шектеу есептелген жағдайда сомаларын төлеушіге кедендік төлемдер мен салықтар, өсімпұлдар тексеру нәтижелері бойынша - тексеру нәтижелері туралы табыс етілген күннен бастап төлеушіге он жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлама беру туралы өзгерістер енгізілді;

Ірі салық төлеушілер мониторингі

Ірі салық төлеушілердің мониторингін жетілдіру мақсатында Салық кодексінің 623-бабына түзетулер енгізілді:

- коммерциялық емес ұйымдар және мемлекеттік кәсіпорындар| мониторингке жататын салық төлеушілердің қатарынан алынып тасталды;

- ірі салық төлеушілердің енгізілуге жататын тиісті Тізбесіне іріктеу тәртібі нақтыланды;

- мониторингке жататын салық төлеушілердің қатарына қала құраушы заңды тұлғалар санаттарына жатқызылған қатты пайдалы қазбалар және көмірсутек шикізаты бөлігінде енгізілген жер қойнауын пайдаланушылар енгізілген талаптарына қарамастан енгізілген;

- Тізбені әзірлеу тәртібі мен мерзімдері реттелген.

Аудит

19.1 Аудиторлық компания жүргізілетін салықтар бойынша тексеру

Осы 37-2-баптың 1тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасына жылдық жиынтық тексеру үшін аудиторлық ұйым 60 000 АЕК-тен 120 000 АЕК шегін ұлғайтуды көздейтін өзгерту енгізілді. Бұл түзету аудиторлық қызметтер рыногын және санын қысқарту тарату салықтық тексеру аясын кеңейту мақсатында енгізілді.

19.2  Алдын-ала салықтық тексеру актісі

Салық кодексінің 89-тарауы алдын-ала салықтық тексеру актісін 89- енгізуді көздейтін 636-1-баппен толықтырылды.

Бұл нормаға сәйкес салық органының лауазымды адамы салық төлеушіге алдын-ала салықтық тексеру актісін тапсырылады және алдын-ала салықтық тексеру актісінің нәтижелеріне жазбаша шағым ұсынылады.

Бұл ретте, салық төлеушілер санатына қатысты осы баптың ережелері қолданылады, сондай-ақ алдын-ала салықтық тексеру актісін ұсыну, алдын-ала салықтық тексеру актісіне жазбаша шағым салық төлеушіге тапсыру тәртібі мен мерзімдерін, сондай-ақ осындай шағымды қарауды уәкілетті орган бекітеді.

19.3  Электрондық аудитті енгізу

Қолданыстағы Салық кодексінде 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап салықтық немесе кедендік тексеру жүргізу кезінде электрондық аудитті енгізу көзделген.

Салық төлеушілердің ақпараттық жүйенің жетілдіру мақсатында, сондай-ақ оның тестілеу ерікті негізде электрондық аудит 2019 жылдың 1 қаңтарына ауыстырылды.

Тексеру нәтижелері туралы хабарламаға және (немесе) бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға шағымдарды қарау

Салық және Кеден кодекстеріне 2017 жылдың 1 шілдесінен бастап Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің жанынан тексеру нәтижелері туралы хабарламаға және (немесе) бұзушылықтарды жою туралы хабарламаға шағымдарды қарау жөніндегі уәкілетті орган Апелляциялық комиссия құруды көздейтін өзгерістер енгізілді. Апелляциялық комиссияның құрамы мен ережесін Қаржы министрлігі анықтайды. Шағымды қарау аяқталған соң ҚР Қаржы Министрлігі дәлелді шешім шығарады.

Бұл ретте Заңда кедендік және салықтық тексерулер нәтижелеріне шағымдарды беру және қарау рәсімдерін біріздендіру көзделген.

Атап айтқанда, мынадай баптардың редакциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді:

- 13, 20, 46, 60, 69, 70, 276-22, 557, 588, 591, 607, 609, 613, 614, 627, 629, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675,  Салық кодексінің 94-тарауы мен 676-685-баптары алып тасталды;

- Кеден кодексінің 16, 132, 141, 164, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182-баптары;

- Қазақстан Республикасы «Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы» Заңының 3, 14-баптары. 

Радиациялық бақылау жүргізу 

«Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 8-бабы 17) тармақшасына және 192-бабының 4-тармағына сәйкес мемлекеттік кірістер органдары өткізу пункттерінде Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы техникалық құралдарын пайдалана отырып, радиациялық бақылауды автоматты түрде немесе қолмен тексеру режимінде радиациялық бақылау жүргізеді.

Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік шекарасы туралы» Заңының 67-бабы 1-тармағының 33) тармақшасына сәйкес мемлекеттік кіріс органдары жоқ өткізу пункттерінде радиациялық бақылаудың техникалық құралдарын пайдалана отырып, автоматты немесе қолмен тексеру режимінде радиациялық бақылауды жүзеге асыру көзделген.

Осыған байланысты, "Қорғас" ШЫХО-да ШЫХО "Қорғас" өткізу пункті болып табылатындықтан, мемлекеттік кірістер органдарының және Шекара қызметінің радиациялық бақылауды жүзеге асыру бар болған жағдайда олардың құзыреті жөнінде сұрақ туындайды.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 01.10.2016 ж. № 565 қаулысымен "Қорғас" ШЫХО қазақстандық бөлігінің бақылау-өткізу пункт аумағы Еуразиялық экономикалық одақ кедендік шекара арқылы тауарларды өткізу орны болып анықталған.

Осыған байланысты, Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы" Кодексіне 192-баптың 8-тармағы 17) тармақшасына және 4-бапқа Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы тауарлар мен көлік құралдарын өткізу пункттерінде және өзге де орындарда радиациялық бақылау жүргізу жөнінде өзгертулер енгізілді.

Жекелеген кедендік операциялар мәселелері бойынша

22.1 Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы кеден ісі туралы" Кодексіне 40 және 47-баптарының ережелері уақытша сақтау қоймалары немесе кеден қоймалары иелерінің тізіліміне заңды тұлғаларды енгізу, тексеру периметрі бойынша сары түсті бояумен және пайда болуын болдырмауды қаралмайтын  аймақтары (учаскелерін) құралдары үшін бейнебақылау орындарын белгілеу бөлігінде реттейтін нормамен толықтырылады шарттары енгізілді;

22.2 Кодекстің 204 және 205-баптарына уәкілетті органның, кеден ісі саласындағы кедендік тексеру мен тауарларды тексеріп қарау жөніндегі нұсқаулықты жүргізуін бекітуді көздейтін толықтырулар енгізіледі;

22.3 әкімшілік кедергілерді азайту және жүктемені кәсіпкерлер босату, көлік құралдарын негізсіз тұрып қалуды, сондай-ақ шығындарды азайту мақсатында СЭҚ қатысушылардың тауарларды уақытша сақтау кезінде міндеті уақытша сақтау қоймасы иесінің қажет болған жағдайда түсіру тауарлардың орналастыруға арналған көлік құралдарын уақытша сақтау қоймасында бастауды қамтамасыз ету түсіру жұмыстарының мерзімі екі сағаттан кешіктірмей тапсырылған кезден бастап, қоймада орналастыру үшін тасымалдаушы және тауарға ілеспе құжаттардың мақсаттарында Кодексінің 44-бабы толықтырылды.

Декларант бойынша

23.1 "сыртқы экономикалық мәміле" терминінің дефинициясын анықтау мақсатында және анықтау осы ұғымды айқындауды көздейтін кедендік операцияларды жасау және кедендік декларациялау жасау кезінде Кодекстің 284-бабы 2-тармақпен толықтырылды.

23.2 Зияткерлік меншік объектілерін кедендік тізілімге енгізу туралы өтінішті қарау мерзімін ұзарту бойынша

Кодексінің 439-бабы 5-тармағына зияткерлік меншік объектілерін кедендік тізілімге енгізу туралы өтінішті қарау мерзімін ұзарту бойынша негіздемесін нақтылау енгізіледі (егер үшінші тұлғаларға және (немесе) өзге де мемлекеттік органдарға сұрау салу жіберілген жағдайда).

23.4 Уәкілетті экономикалық операторлар қызметін жеңілдету.

23.5 Кодекстің 63-баына өзгерістер енгізіледі, оған сәйкес көшпелі кедендік тексеру шарттарына сәйкестігін қосу УЭО кезеңі ескеріле отырып, бұрын жүргізілген тексерулер (сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру, бірақ бес жылдан аспайтын күнге дейін тіркеу тізіліміне енгізу туралы өтінішті уәкілетті экономикалық операторлар) кезеңі нақтыланды.

23.6 УЭО мәртебесін беруден бас тарту негіз болып табылатын (ӘқбК-нің 8 бабы), сондай-ақ УЭО тізіліміне енгізу туралы үшін куәлікті қайтарып алуға негіз болып табылатын (ӘқбК-нің 9 бабы) Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" баптарын қысқарту қарастырылған.

23.7 Уәкілетті экономикалық оператор қызмет шарттарын жеңілдету мақсатында және көлік құралының сәйкестендіру пайдалану құқығын жеңілдіктерді операторын белгілеу үшін, уәкілетті орган кеден ісі саласындағы халықаралық тасымалдау көлік құралын уәкілетті экономикалық оператор нысаны осындай айырым белгісі болады бекітетін көздейтін пайдалану мүмкіндігі айырым белгісін белгілеу үшін Кодекстің 65-бабының ережелермен толықтырылады.

Кедендік транзит рәсімдерін оңайлату.

24.1. кедендік операциялар мен үшін әкімшілік кедергілерді азайту, СЭҚ қатысушыларының, оған сәйкес кедендік транзит қатысты қолданылмайды шетелдік тауарлар тасымалданатын орнына келгенге дейін уақытша сақтау орны орналасқан әкімшілік-аумақтық шекарасы шегінде бір елді мекеннің (мысалы, әуежай мен УСҚ) оңайлату мақсатында Кодекстің 319-бабы 3-тармағының ережелерімен толықтырылды.

24.2. кедендік баждардың, салықтардың төленуін, егер тауарлар әуе көлігімен орындарынан келген Қазақстан Республикасының аумағында жүрген кедендік транзит кезінде ұсыну талап етілмейтін жеткізу орнын, Кодекстің 321-бабы 2-тармағының ережелерімен толықтырылды.

Бұдан тыс, Заңмен бірқатар заңнамалық актілерге, атап айтқанда: Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджеттік кодексіне, "Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 5 шілдедегі Заңына,  "Банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 31 тамыздағы Заңына, "Нотариат туралы" Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 14 шілдедегі Заңына, Этил спирті мен алкоголь өнімінің өндірілуін және айналымын мемлекеттік реттеу туралы 1999 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына, "Темекі өнімдерінің өндірілуін және айналымын мемлекеттік реттеу туралы 2003 жылғы 12 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына, "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі Заңына, «Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы Заңына, «Сәйкестендiру нөмiрлерiнiң ұлттық тiзiлiмдерi туралы» 2007 жылғы 12 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына, «Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексiн (Салық кодексi) қолданысқа енгiзу туралы» 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына, 2008 жылғы 10 желтоқсандағы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі), «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы» 1995 жылғы 17 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына, |«Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен өкілдіктерді есептік тіркеу туралы» 1995 жылғы 17 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына, «Этил спирті мен алкоголь өнімінің өндірілуін және айналымын мемлекеттік реттеу туралы» 1999 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына, «Жеке кәсіпкерлік туралы» 2006 жылғы 31 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына, «Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адамдарға олардың мүлiктi жария етуiне байланысты рақымшылық жасау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына, «Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңына, «Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына, «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне кедендік реттеу және салық салу мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы» 2010 жылғы 30 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына, «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» 2011 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына, «Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне салық салу мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы» 2013 жылғы 5 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына, 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.