Мүгедектерге қамқорлық – заң талабы

Қазақстан Республикасының Президентімен 2015 жылдың 20 ақпанында «Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияны ратификациялау туралы» ҚР заңына қол қойылған болатын.

Біріккен Ұлттар Ұйы­мы­ның жар­ғысында жа­рияланған адам от­басының барлық мүшелеріне тән қадір-қасиеті мен құндылығы және олардың тең әрі ажырамас құқықтары бостандықтың, әділдіктің және жалпыға бірдей татулықтың негізі ретінде танылатын қағидаттарын еске сала отырып, адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясында және адам құқықтары жө­ніндегі халықаралық фактілерде әрбір адам қандай да бол­масын айырмашылықсыз олар­да көзделген құқықтар мен бостандықтарға ие деп жа­рия­лағанын және бекіткенін мойындай отырып, адамның бар­лық құқықтары мен негізгі бостандықтарының жалпы­ға бір­дейлігін, бөлінбестігін, өзара тәуелділігі мен өзара байланыстылығын, сондай-ақ мүгедектерді кемсітпей олар­дың толық пайдалануына ке­пілдік беру қажеттігін растайтын құжат болып табылады.
Осы Конвенцияның мақ­саты – бар­ша мүгедектердің бар­лық адам құқықтары мен негізгі бос­тандықтарын толық және тең дәрежеде іске асыруын көтермелеу, қорғауда жә­не қам­тамасыз етуде, сондай-ақ оларға тән қадір-қасиетті құ­р­меттеуді көтермелеу.

«Қазақстан Республикасында мүге­дектердi әлеуметтiк қор­ғау туралы» Қазақстан Рес­пу­бли­ка­сының 2005 жылғы 13 сә­уіріндегі №39 заңының 25-бап 3-тармағына сәйкес кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын жеке тұлғалар, сондай-ақ заңды тұл­ғалар мүгедектерге ортақ пайдаланылатын көлiк құралдарына, тұрғын үйлерге, қоғамдық және өн­дірістiк үйлерге, ғимараттар мен үй-жайларға кедергiсiз кi­рiп-шығуына, әуе­жайларда, те­­мiр жол вокзалдарында, авто­вок­залдарда, автостанцияларда, те­­ңiз және өзен порттарында ер­кiн бағдар ұстануы мен жүрiп-тұ­руына мемлекеттiк стан­дарт­тарға сәйкес жағдай жасауға мiндеттi.
Лауазымды адамдардың, сон­­­­дай-ақ кәсіпкерлік қыз­мет­ті жүзеге асыратын жеке тұл­ға­лардың және заңды тұл­ға­лар­дың мүгедектердің әлеу­меттік ин­фра­құрылымға ке­дер­гісіз қол жеткізуі үшін жағ­дайларды қам­тамасыз етпеуі Қазақстан Рес­публикасының Әкімшілік құ­­қық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес әкімшілік жауапкершілікке тартуға әкеп соғады.

«Қазақстан Республикасында мү­ге­дек­терді әлеуметтік қорғау ту­ралы» Қа­зақстан Республика­сы заңының 7-тар­мағына сәй­кес халықты әлеуметтік қор­­ғау саласындағы уәкілеттіор­­­­ганның және оның аумақ­тық бө­­лім­шелерінің құ­зырына мү­ге­дек­терді әлеуметтік қорғау са­ласындағы мемлекеттік ба­қылау жатады.

Аталған заңнама аясында Еңбек, әлеу­меттік және көші-қон комитетінің Маңғыстау облысы бойынша департаментімен әлеуметтік инфрақұрылым объек­тілеріне қатысты 2019 жылы 47 профилактикалық ба­қылау жә­не 16 жоспардан тыс тек­­­серу жүргізіліп, нәти­жесінде 56 мекеменің басшысына құқық бұ­зушылықтарды жою туралы нұс­қама берілді және Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 83-бабының 1-бөлігіне сәйкес 5 лауазым иесіне жалпы сомасы 1 616 000 теңге көлемінде айыппұл салынды.

2019 жылы нұсқама беріл­ген 56 нысанның бүгінгі кү­ні 24-і, яғни 42%-ы жо­йылып, қал­­ған объектілер бойынша нұс­­қа­­ма­ның орындалуы бақылауға алынды.
2020 жылдың қаңтар мен мамыр айларының қорытынды­сы бойынша 6 профилактикалық бақы­лау және 4 жоспардан тыс тек­серу жүргізіліп, нә­тижесінде 9 лауазым иесіне құқық бұ­зу­шылықтарды жою туралы нұсқама берілді.
Жүргізілген профилактика­­лық ба­қы­лау мен тексеру барысын­­да объект аумағында мү­гедектерге арналған авто­тұ­­рақтың болмауы, кіріс то­бын­­­дағы пандустар мен бас­­­пал­дақтардың және есікта­­­­балдырықтарының талапқа сай еместігі, қызмет көрсету ай­­­мақтары мен санитарлық топ­­тар­ға қолжетімділіктің қам­­­та­ма­сыз етпеу түрлері жиі кездеседі.

«Қазақстан Республикасында мүге­дектерді әлеуметтік қорғау туралы» Қазақстан Республикасы заңының талаптарын бұзуға жол берілмейтіні және оларды бұзғаны үшін Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Қазақстан Республикасы кодексінің 83-ба­­бына сүйеніп лауызымды тұл­ғаларға – 50, шағын кә­сіпкерлік субъектілеріне – 120, орта кә­сіпкерлік субъектілеріне – 200, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне 400 жүз айлық есептік көрсет­кіш көлемінде айыппұл салынып, әкімшілік жауапкершілікке тартылады.

А.Қалмағамбетова, Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитетінің
Маңғыстау облысы бойынша департаменті басшысының міндетін атқарушы.

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.