Маңғыстауда онкологиялық ауруларды емдеуде қандай жаңалық бар?

Маңғыстауда онкологиялық аурулар жиі анықтала бастады. Онкодиспансердің деректері бойынша есепте шамамен 5,5 мың адам тұр. Дәрігерлердің айтуынша, басым бөлігінде тиісті диагностика нәтижесінде ауру бастапқы кезеңдерінде анықталған, - деп хабарлайды mangystaumedia.kz сайты Қоғамдық Коммуникация орталығына сілтеме жасап.

Облыстық онкологиялық диспансері директорының орынбасары, кеуде және абдоминальды хирургия бөлімшесінің меңгерушісі Ержан Абитаев 1980 жылы Қарағанды облысында дүниеге келген. Қарағандыда мемлекеттік медицина институтын бітірген. Қарағанды онкодиспансерінде онколог-хирург, Астана қаласының "Ғылыми Ұлттық медициналық орталығы" кардиохирургиялық бөлімшесінде торакальды хирург және басқа да түрлі лауазымдарда жұмыс істеді. Қазіргі таңда тәжірибелі дәрігер онкологиялық ауруларды, оның ішінде химиотаргетикалық терапияны диагностикалау және емдеу бойынша консультациялар жүргізеді, ғылыми конференцияларға қатысады.

- Маңғыстауда қатерлі ісіктің қай түрі жиі анықталады?

- 2023 жылы өңірде қатерлі ісік ауруының 1043 жағдайы анықталды, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 16% - ға артық. Көбінесе сүт безі, жатыр мойны обыры, сондай - ақ асқазан мен ішек жолдарының қатерлі ісігі анықталады. Бұған әсер ететін факторлар алуан түрлі. Бұл экология, тамақтану, тіпті күйзеліс болуы мүмкін.

-Былтыр қанша адам емделді?

-2023 жылы біздің онкологиялық диспансерде 4 700-ден астам адам емделді. Атап айтқанда, бір мың науқас күндізгі стационарда химиотерапия алды, тәулік бойы 1 700 және амбулаториялық химиотерапия кабинетінде 730-ға жуық пациент ем алды.

- Аурудың алдын алу үшін қандай тексерулерден және қаншалықты жиі өту керек?

-Қазіргі заманғы медицина ауруды ерте анықтауға сонымен бірге қатерлі дертті жеңуге мүмкіндік береді. Сондықтан диспансерлеуді үнемі жүргізу көптеген ауыр аурулардың, соның ішінде онкологиялық аурулардың алдын алудың ең жақсы әдісі болып саналады. Онкодиспансерде скринингтер жүргізіледі, олар біздің өңірдің барлық азаматына қолжетімді. Мысалы, өкпенің қатерлі ісігін 50 жастан асқан кезде тексеру керек, жатыр мойны обырын, сүт безі сияқты обыр түрлерін 30 жастан кейін немесе 25 жастан кейін тексеру керек.

- Айтыңызшы, неге кейбір адамдар тексеруден өтіп, шетелде емделуді жөн көреді? Біздің онколог-дәрігерлерге сенбейді ме? Мүмкін, емдеу әдістері басқаша шығар?

- Бүкіл әлемде қатерлі ісіктерді емдеу бірыңғай Халықаралық хаттамалар бойынша жүргізіледі. Емделуші үшін Қазақстанда да, шетелде бірыңғай емдеу стандарты бірдей. Әрине жаңа құрал-жабдық алдымен шетелде пайда болады, содан кейін бізге келеді. Бірақ бүгінгі күні тексеру және емдеу үшін басқа елдерге барудың қажеті жоқ. Бізде де соңғы үлгідегі жабдықтар бар. Клиникалық және диагностикалық зерттеулер жүргізу үшін барлық жағдайлар жасалған. Иммуноцитохимиялық, иммуногистохимиялық, гистологиялық, цитологиялық және клиникалық зерттеулер жүргізуге, мамаграфия мен томосинтез жүргізуге, эндоскопиялық деңгейді, КТ және МРТ анықтауға арналған зертхана бар. Дәрі-дәрмектерде де тапшылық жоқ.

- Ал дәрігерлер, мамандар жеткілікті ме?

- Мамандардың жетіспеушілігі де байқалмайды. Онкология - химиотерапия, сәулелік терапия және хирургияның барлық бағыттары бойынша кандидаттар, медицина ғылымдарының докторлары, диагностика және емдеу мамандары бар.

- Яғни, шетелде тексеру және емдеу уақыт пен ақшаны ысырап ету ме?

- Өте дұрыс. Шетелдіктер ақша табу үшін үздіксіз жарнамамен айналысады. Жоғарыда атап өткенімдей, бізде жақсы мамандар, жабдықтар және бірдей дәрі-дәрмектер бар, олар тегін. Сонымен қатар, КТ және МРТ диагностикасының қымбат процедураларынан тегін өту мүмкіндігі бар. Медициналық жүйе бойынша әрбір емханада" онкологиялық бағдарлама " арқылы жергілікті жерде қызмет көрсетіледі. Ия, адамдар шетел медицинасына жүгінеді, бірақ көбінесе ауру тым асқынып кеткен кезде бізге оралады. Сондықтан қымбат уақытты жоғалтудың қажеті жоқ. Ақшаны да үнемдеу қажет.

- Осы мамандықты таңдауыңызға не ықпал етті?

- Білесіз бе, осы салаға келуімді кездейсоқ дүние деп айтуға болады. Студенттік жылдары онкодиспансерлерде дәрігерлер қалай жұмыс істейтінін түсінбедім. Ал өзім бұл салада жүргеніме мұнда 17 жыл толды. Бұған дейін жалпы тәжірибелік хирург, шұғыл хирург болып жұмыс істедім, кардиохирург болуды армандадым. Бірақ содан кейін, осы бағытқа қызығушылық таныта бастадым. Әрине күрделі сала. Оңай емес. Науқастар қатты күйзеліске ұшырайды, кейде үмітсіз күйде келеді. Оларды осы күйден шығару керек. Ол үшін сіз проблемаларыңызды ұмытып, оларды көрсетпеуіңіз керек – себебі науқастың хәлі онсыз да ауыр. Сіз адамды жігерлендіру керексіз, көңіл-күй көп нәрсеге әсер етеді. Біздің басты қуаншымыз, жетістігіміз — 5-10 жыл бұрын емделген науқастар жақындап келіп, сәлемдесіп, операция жасатқаны туралы айтқан мезет.

- Ал осы салада қандай өкінішіңіз бар?

-Өкінішке қарай, менің анама қатерлі ісік диагнозы қойылған еді. Мен маңызды сәтті жіберіп алдым. Бұл менің азабым. Мен өзіме: "егер мен жақындарыма көмектесе алмасам, неге осында жұмыс істеймін?» деген сауал қойдым. Мүмкін бұл маған сынақ ретінде жіберілген шығар... Әрі ауру ковидпен қатар келді.

- Яғни, ковид жағдайды нашарлатуы мүмкін бе?

- Иә, әрине. Коронавирустан кейін онкологиялық аурулардың күрт өсуі байқалады. Ковид иммунитетті төмендетеді және қатерлі ісік өсе бастайды. Тіпті 5-10 жыл бұрын емделген адамдар қайтадан ауыра бастайды. Депрессия, иммунитет әлсіреген кезде, тамақтану бұзылғанда, экология салдарынан қатерлі ісік жасушаларының мутациясы басталады.

- Алдын алу туралы тағы бір рет айтайық?

- Негізгі мәселе-адам ағзасында күн сайын генетикалық бұзылулар пайда болады, соның салдарынан қатерлі ісік механизмін қоздыратын жасушалар пайда болады. Сондықтан сіз иммунитетті нығайтуыңыз керек, депрессиядан аулақ болыңыз, кем дегенде кейде психологқа барыңыз, көбірек қозғалыңыз, жақсы тамақтаныңыз, дәрумендерді қолданыңыз. Әрине, скринингтен, компьютерлік томографиядан өтіңіз. Біздің міндетіміз - кез келген адам уақтылы және сапалы ем ала алатындай онкологиялық көмектің қолжетімділігін арттыру.

Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, түйгеніміз қатерлі ісік – бұл үкім емес. Дәрігерлер қатерлі ісіктің дамыған түрлерін де емдеуді үйренді. Бүгінде бұл толық өмір сүруге болатын созылмалы ауру секілді. Ал емдеуді ерте бастаған кезде ремиссияға қол жеткізуге болады. Әр адам өз денсаулығына саналы түрде қарауы керек.

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.