«Педагог мәртебесі туралы» заңның жобасы түсіндірілді

©

Өңірлік коммуникациялар қызметі алаңында «Өңірдің білім саласына қанша жас маман тартылмақ, оларға мемлекет тарапынан қандай көмек көрсетіледі?» деген сұрақтарға жауап беріліп, «Педагог мәртебесі» заңының жобасы туралы мамандар ой өрбітті. Брифингке облыстық білім басқар­масы басшысының міндетін атқару­шы Асқар Сейдалиев, облыстық оқу-­әдістемелік және қосымша білім беру орталығы директорының міндетін атқарушы Амангелді Қашқынов, түрлі пәндерді те­реңдетіп оқытатын дарынды балаларға ар­налған облыстық мамандандырылған мек­теп­интернаттың информатика пәні мұғалімі, робототехника үйірмесінің жетекшісі Жан­на Сергеева,  Мұнайлы  ауданы, №2 жал­пы білім беретін орта мектептің алғашқы әскери  дайындық және орыс тілі пәні мұ­ғалімі Бақытжан Бекжанов қатысып, алды­мен тақырып аясында қысқаша мәлімдеме өткізген спикерлер, БАҚ өкілдері сұрақтарына жауап берді. – Өздеріңіз білесіздер, Елбасымыз өткен жылғы өз Жолдауында үкіметтің алдына көп­ теген мәселелерді қойды, соның бірі мұғалім мәртебесін қалпына келтіру туралы заңды қабылдау туралы болатын. Қазіргі таңда Ел­басы тапсырмасын орындау мақсатында құ­рамында қоғамдық ұйым өкілдері, кәсіподақ ұйымы өкілдері, заңгерлер, депутаттар, көптеген лауазымды тұлғалар бар жұмыс тобы құрылып, заң жобасы әзірлену үстінде. Жұмыс тобының веб-­сайты ашылды, оған көптеген сауалдар түсіп жатыр. Әрбір аза­мат министрліктің веб­-сайттарына өз пікір­лерін ашық түрде жолдап өтініш беруге мүмкіндігі бар. Жұмыс тобы әр облыстың азаматтарынан түскен өтініштерді сараптап, «Педагог мәртебесі» туралы жаңа заң жоба­сын Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжіліс депутаттарының назарына ұсынбақ. Алдағы уақытта шешімі де шығып қалар, – де­ді Асқар Сейдалиев. Бұдан әрі білім басқарма­сы басшысының міндетін атқарушы облысы­мызда 18 759 мұғалімдер мен тәрбиешілер жұмыс істейтінін, соңғы үш жылда 2484 жас маман жұмысқа қабылданғанын, жалпы пе­дагогтар арасындағы жастардың үлесі – 31%-ды құрайтынын айтып өтті. Педагог болуға қадам жасаған жастарға көптеген жеңілдік­тер қарастырылғанын, жастарды қолдап, кө­термелеуге арналған «Дипломмен ауылға» бағдарламасы бойынша жұмысқа тартылған мамандарды жатақханамен, баспанамен қам­тудан бөлек жалақысына қосылатын үстеме ақы, біржолдық көтерме ақы т.б. барлығын айтты. Спикердің сөзінен жергілікті жас ма­мандарды қолдау мақсатында аса қажетті мамандықтарға арнайы қаражат бөліп оқу орындарына тарту мақсатында жыл сайын об­лыс әкімінің гранты берілетіні, облыс бойын­ша бөлінген гранттың басым бөлігі білім са­ласына бөлінетіні, былтыр 50 грант бөлінсе, биыл тағы 148 грант бөлініп, сол бойынша білім басқармасы мамандары мониторинг жа­сап отыратыны белгілі болды. Тілшілер тарапынан жасы келген мұғалім­дердің орнына мамандар даярлана ма, зейнет жасынан асқан мұғалімдер туралы айтуын өтінген сұраққа басқарма басшысының мін­детін атқарушы лауазым иесі «Болашақта зейнет жасындағы мұғалімдерді жас маман­дармен ауыстыруымыз қажет. Бұл мәселе бойынша сараптау жүріп жатыр, бірақ олар­дың жас мұғалімдерге өз тәжірибесін бе­руде көп көмегі бар, сондықтан олардың іс­тәжірибесін алуымыз керек. Облыс әкімі гранты арқылы қажетті мамандарды оқытып, зейнетке шығатын мұғалімдердің орнына жас маман даярлап отырмыз. Ол процесті реттеп отыру үшін мониторинг жүргіземіз», – деп жауап берді. «Мұғалімдерді әкімдік тарапы­нан олардың негізгі қызметіне қатысы жоқ түрлі әлеуметтік, қоғамдық жұмыстарға жегу мәселесі тоқтатыла ма? Тартылған жағдайда жергілікті атқарушы билік басшылары бел­гілі бір көлемде айыппұл тарта ма?» деген сұраққа, Асқар Сейдалиев мұғалімдерді өз мамандығына қатысы жоқ жұмысқа тартқан заңды тұлғаларға 3-­15 АЕК көлемінде айып­пұл қарастырылғанын айтты. Сонымен қатар мұғалімдердің баспана алуға несие алу кезін­де мемлекет тарапынан жеңілдіктер қарас­ тырылғандығы белгілі болды. Осы мәселе бойынша сөзге араласқан жас маман Жанна Сергейқызы: – Мұғалімдер мәртебесін арттыру туралы жаңа заңда жалақының көбеюі, баспанамен қамту, жүктемені азайту туралы жаңалықтар бар. Оның үстіне педагогтардың жоғарғы оқу мерзімі оның жалпы еңбек өтіліне қосылады. Мысалы, менің еңбек өтілім 3,5 жыл болса, оған 4 жыл оқыған мерзімім қосылып, 7,5 жылдық еңбек өтілге ие болып отырмын. Бұл – мен үшін үлкен жеңілдік әрі жеңіс, – деп жауап берді. Сондай-­ақ брифингте әлеуметтік желіде көрініс тапқан жасы үлкен оқушы балалардың өздерінен кіші балаларға әлімжеттік көрсету мәселесі де сөз болды. Басқарма басшысының міндетін атқарушы А.Сейдалиев ондай келең­сіздіктердің алдын алу бойынша жұмыстар жүргізіліп жатқанын, бірақ біздің облысы­мызда да құқық бұзушы балалар санының аз еместігін айтып, болашақта солардың санын азайту мақсатында жұмыстар жүріп жат­қандығын, соның нәтижесінде өткен жыл­дарға қарағанда құқық бұзушылар тізімінде тұрған балалар санының азайғанын жеткізді. Облыстық оқу­ә-дістемелік және қосымша білім беру орталығы директорының міндетін атқарушы Амангелді Қашқынов қосымша білім беру бойынша өз пікірін білдіріп,«Қазіргі таңда мұғалімдер жалақысы көтерілгенін, жа­ратылыстану пәндерінің мұғалімдері 3 тілде білім беруге көшіп, жалақысы лауазымдық айлықтан 200 пайыз қосылады. Облысымызда мұғалім ағылшын тілінде сабақ береді 416 мұ­ғалімге жаңағы айтқан 30%­-дық үстеме ақы қосылады, қосымша білім де осының ішін­де», – деді. «Жаңа заңды жасақтау комиссиясы құра­мында аймақтан өкілдер бар ма?» деген тіл­ші сұрағына облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Гүлмира Мамаева «Жаңа заңды жасақтау комиссиясы құрамын­да біздің аймақтан мамандар жоқ, бірақ ашық сайттар арқылы комиссияға кез келген азамат сол заңға қатысты өз пікірін білдіре алады, сол сұрақтарды негізге ала отырып, жаңа заң жобасы жасақталып шығады. Бүгінгі таңға ко­миссия адресіне 10 мыңнан астам сұрақ келіп түскен, осының бәрі сарапталып, іріктеліп заңға кірістірілуі мүмкін», - деп жауап берді. Мұғалімдер қатарына ер-­азаматтарды тарту мәселесі сөз болғанда, Мұнайлы ауданының Батыр ауылындағы №2 жалпы білім беретін орта мектептің алғашқы әскери дайындық және орыс тілі пәні мұғалімі Бақытжан Бек­жанов өзі қызмет ететін мектепте 40% ер­-азамат жұмыс жасайтынын алға тартты. «Жалақының өсуі ер­-азаматтарды мұғалімдік мамандыққа тарту процесін тездетуге негіз болады деп ойлаймын. Өзім біліктілік тестін тапсырып, 30%-­дық үстеме ақыға ие болдым. Екінші мамандығым алғашқы әскери даярлық пәнін қатар алып келе жатырмын. Еңбекақым жаман емес. Қазір педагогтардың еңбек өті­лі 30 жылдан асқан соң, зейнетке шығуына мүмкіндігі бар. Бұл – өте қуанышты  жағдай. Бұрынғыдай емес, мұғалімдер алдында таңдау бар, біреу кәсіпкерлікпен айналысуға кетуі мүмкін, біреу денсаулығына байланысты зей­нет демалысын алуы мүмкін. Бұл өте жақсы, бірақ ол үшін 30 жыл үздіксіз жұмыс жасау керек», – деді ауыл мұғалімі. Облыс бойынша белгілі пәндерді үш тілде оқытуға өтуі турасында 1451 мұғалім физика, информатика, химия, биология курстарынан өткендігі, оның ішінен 431 мұғалім сабақ бе­ріп отырғаны белгілі болды. Британдық Кеңес арасында келісім бойынша аталған жоба үш тілде білім беру саясатын іске асыру аясын­да Қазақстанның мектептерінде қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде оқытуға жоспарлы түрде көшуге қолдау көрсету мақсатында іске асырылуда. Маңғыстаулық білім басқармасы басшылары алғашқы лекте 186 мұғалім оқы­туды жоспарлап отыр. Үстіміздегі жыл бойы 3 кезеңде шетелдік мамандар мұғалімдерді оқытып, даярлайды. Одан бөлек 308 мұғалім онлайн түрінде дәріс алуда. Брифинг қонақтарының бірі облысымыз­да қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде сабақ беретін мұғалімдердің бірі Жанна Сергейқызы: – Маңғыстау облысынан 400-­дей мұғалім ағылшын тіліндегі курстан өтіп, оқушыны көптілді азамат етіп оқытып шығару бағы­тында сабақ өткізуге үйрендік. Менің бай­қағаным, сабақты орыс тілінде оқығаннан гөрі, ағылшын тілінде оқу әлдеқайда қызықты өтуде, – деп өз тәжірибесімен бөлісті. Жиын соңында білім басқармасы бас­шысының міндетін атқарушы Асқар Сейда­лиев «Педагог мәртебесі» заңының жобасын әзірлеп жатқан республикалық жұмыс тобы мүшелері ақпан айында облысты аралап, кеңесу жұмыстарын жүргізу үшін келетінін айтып, «Сол кездесуге баспасөз өкілдерін қатыстыруға тырысамыз» - деп уәде берді.

Үміт ЖӘЛЕКЕ