ҚР Парламенті Сенатының Маңғыстау облысынан сайланған депутаты Бекбол Орынбасаров Үкіметке Арал теңізінен тікелей ғана емес, жанама түрде де зардап шеккен аймақтарды анықтау үшін комиссия құру туралы өтініш жолдады, деп хабарлайды mangystaumedia.kz
Бүгінгі таңда экологиялық апат аймағына Қызылорда облысының Арал және Қазалы аудандары мен Ақтөбе облысының Шалқар ауданы кіреді. Бұл экологиялық апаттың салдары еліміздің оңтүстігінде, оңтүстік-батысында орналасқан басқа аймақтардың климатына кері әсерін тигізетіні сөзсіз, делінген сауалда.
«Арал теңізінен келетін шығынның артқанын ескере отырып, экологиялық апат аймақтарының көлемін еліміздің осы екі өңірімен ғана шектемеу керек деп есептейміз. Қазіргі таңда Арал теңізінен 340 шақырым жерде орналасқан Ақтөбе облысының Шалқар ауданы экологиялық апат аймағына еніп, Заңда көрсетілген жеңілдіктерді толық пайдалануда.
Бұл ретте Ақтөбе облысы Шалқар ауданынан небәрі 6 шақырым жерде орналасқан Маңғыстау облысының Бейнеу ауданы белгісіз себептермен экологиялық аймақ санатына енбей қалды. Алайда Арал теңізінің тұзды шаңы қатты желмен Маңғыстау облысының Бейнеу ауданына және басқа облыстардың аумағына тасымалданады. Бейнеу облысында шаңды дауылдың жылдамдығы тәуліктік саны 13,5-ке жетеді. Соның салдарынан Бейнеу өңірінде топырақ пен атмосфералық қуаңшылық жиі болып тұрады деуге толық негіз бар. Климаттың өзгеруіне байланысты облыс тұрғындарының көбі – жоғары қан қысымы (гипертония), асқазан-ішек аурулары мен анемия, әртүрлі онкологиялық, аллергиялық, туберкулездік аурулармен ауырады. Сондай-ақ Бейнеу облысында ана мен бала өлімі жоғары», - деп келтіреді депутат.
Аталған жайттың облыстың ауыл шаруашылығына келеңсіз зардаптары бар. Топырақтың тұзды шаңмен қанығуы, жер асты суларының тұздануы тарихи-биологиялық құбылыс болса да бұл процесс Арал теңізіне байланысты жеделдей түседі. Топырақтың жеткіліксіз ылғалдылығы аймақта өсімдіктердің өсуіне теріс әсер етеді. Жайылымдық алқаптарда жусан, қияқ сынды өсімдіктердің өспеуі жердің әлеуетінің төмендеуіне әкеледі. Бұл мәселелер өңірдегі ауыл шаруашылығы саласының, әсіресе, мал шаруашылығының дамуына кері әсерін тигізуде.
«Әрине, бұл мәселелердің барлығы Арал өңірінің экологиясынан туындады деп айта алмаймыз. Бірақ мұны Бейнеу өңірінде болып жатқан мәселелердің бір факторы ретінде ескеру керек деп есептеймін. Айта кетейік, ҚР Экологиялық кодексінің 405-бабына сәйкес төтенше экологиялық жағдай аймағы немесе экологиялық апатты деп жариялануы тиіс аумақты (акватория) зерделеу жөніндегі комиссия құру қажет», - деп атап өтті Бекбол Орынбасаров.
Осылайша, Бейнеу өңірін экологиялық апат аймағы деп жарияламас бұрын аумақтың экологиялық жағдайын сараптап, қолайсыз экологиялық жағдайдың себептерін зерттеп, әртүрлі дәрежедегі деградацияға ұшыраған аумақтың шекарасын белгілеу қажет екенін жеткізді.