Теміржол саласында қауіпсіздік шараларына тұрғындардың қараусыз (бағусыз) жүрген малдары кедергі келтіруде. 2021 жылдың екі айы бойынша теміржолдағы апаттық жағдайдың алдын алу үшін жүк және жолаушылар пойыздарының облыс көлемінде 33 шұғыл тежеу тіркелген. Теміржолшылар осындай шұғыл тежеудің соңы қайғылы оқиғамен аяқталуы мүмкін екенін айтып дабыл қағуда.
Теміржолдың жанында орналасқан елді-мекендер мен мал шаруашылығын дамытып отырған азаматтар мал жайылымын заң талабына сай қашықтықта ұйымдастыру керек. Бірақ шаруашылыққа салғырттықтарының салдарынан мал басу дерегі жыл сайын көбеюде. Машинистер осы жылы 33 рет жоспарсыз аялдауға мәжбүр болыпты. Оның 18-де мал қағу дерегі тіркелген. Өткен жылдың 2 айында 3 басу оқиғасы тіркелген. Биыл бұл көрсеткіш 6 есеге артқанына куә болып отырмыз.
Заң бойынша теміржол аса қауіпті аймақ. Сондықтан рельстерге жақын маңда мал жаюға тыйым салынған. Ал тәртіп бұзуға жол бергендерге 5 АЕК көлемінде, яғни 13890 теңге айыппұл салынады. Дегенмен, әкімшілік жаза мұндай деректер санын азайтар емес. Тіпті мал иесін табу қиынға соғуда. Өйткені жолаушылар қауіпсіздігі үшін машинистерге смартфон ұстауға тыйым салынған. Сол себепті мал басу оқиғасы болғанда машинистер фотоға түсіре алмайды. Олар рация арқылы хабарлап, малды жолдан шығарып кете береді. Ал жол жөндеушілер келіп суретке түсіргенше мал иелері сырғалары мен ендерін кесіп алып, жауапкершіліктен қашушылар да кездескен.
Маңғыстау желілік полиция бөлімінің дерегіне сүйенсек, 2020 жылы 38 мал басу дерегі тіркеліп, оның 22 пойызға басылған мал иелері анықталып, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодексінің 559 бабы І бөлігіне сай әкімшілік жауапкершілікке тартылған.
– Пойыз жүргізу қиын шаруа. Ол жеңіл көлік емес, жүк көлігі де емес жолдан бұрыла салатын. Бірнеше мың тонна жүкті тиеп, жылдамдығы 60-80 км/сағатына келе жатқан пойызды жедел тежегішті қолданған жағдайда 600-800 метрге дейін жүріп барып тоқтайды, пойызды дереу, кез келген сәтте тоқтату мүмкін емес. Соныңда қаншама тіркемесі бар. Мал соғудан бөлек, рельске де зақым келуі мүмкін. Тіптен, пойыздың жолдан шығуы немесе аударылу қаупі бар. Ірі қара малы түйе, жылқы пойыз астына түскенде тепловоз, жүк вагондары ауыр, ал жолаушылар пойызы вагоны жеңіл болғандықтан дөңгелегіне мал түскенде релстен көтеріліп қайта түседі, егер қатты жылдамдықпен келе жатып, релске қайта түспесе, орны толмас қайғылы оқиға авария орын алады. Бұл біріншіден, жолаушылардың өміріне қауіп, екіншіден теміржол саласына үлкен шығын. Ол пойыздың ішінде әрқайсымыздың жақын жуығымыз бар. Сондықтан әрбір тұрғын осыны жетік білсе екен, - дейді қозғалыс қауіпсіздігі департаментінің Маңғыстау темір жолы бойынша бас ревизоры Болат Дюсалиев.
Теміржол қауіпсіздігі үшін кейбір өңірлерге қорғандар жасалған. Осы жасалған қорғаныш сымдарын жақын маңдағы елді-мекен тұрғындары кесіп, малдарына өтуге жағдай жасауда. «Есекті отқа айдасаң, боққа қашады» демекші, малды өлімге айдауға құмар. Оның соңы қайғылы оқиғамен аяқталуы мүмкін екенін әрбір азамат ойлау керек.
Болат Аманжолұлының айтуынша, бұл тек теміржолшылардың ғана емес, облыс әкімдігін де алаңдатып отырған мәселенің бірі. Теміржол маңында тұратын елді-мекендер мен шаруашылық иелеріне темір жолдарда жүру ережелерін түсіндіру мақсатында отырыстар өткізілмек. Өйткені шаруашылықта жүрген бақташылар ескертпелерге таныстым деп қол қояды. Бірақ, оның қаннан қаперсіз жолаушылап бара жатқан адамдар өміріне қауіпті екеніне мән бермейді. Сондықтан шаруашылық иелерін шақыртуда. Қазіргі таңда теміржолдың жанында орналасқан елді-мекендердің тұрғындарына түсіндіру жұмыстарын бастап та кеткен.
Теміржолшылар теміржол жоғары қауіптің көзі екенін еске салады және барша тұрғындарды қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтауға шақырады.
Гүлнара БЕКҚАЛИҚЫЗЫ
Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.
