Еділ Жаңбыршин Бозжыраға қатысты пікір білдірді

Парламент Мәжілісінің депутаты Еділ Жаңбыршин Бозжыра мәселесіне қатысты әлеуметтік желіде өз пікірімен бөлісті.

Қадірлі ағайын!

Соңғы кезде Маңғыстауда туризмді дамыту мәселесі, әсіресе Бозжыра аумағында нысандар салуға қатысты ел-арасында әр түрлі пікір-таластар айтылуда. Көптеген азаматтар менің де ой-пікірімді білгісі келіп хабарласуда. Сонымен қатар ҚР Президенті Қ.К. Тоқаевқа жазылған хатқа байланысты да сұрақтар туындауда.

Біріншіден, жазылған хатқа байланысты түсінік бере кетуді жөн көрдім. Содан соң қалған мәселе туралы өз ойымда айтайын.

Өздеріңізге мәлім, өткен жылы әлеуметтік желілерде панорамасында Бозжыра көрінетін отельдердің фотолары жарыққа шықты. Бұл жариялымдарға ел арасында түсінбеушілік болып, критика айтыла бастады. Содан кейін мемлекет басшысы Қ.К Тоқаев 17 қарашада Үкіметке осы жобаны қайта қарау жөнінде тапсырма берді. 18 қарашада бұл мәселе туралы тағы ақпарат шықты. Ақпараттар ҚР Перезидентінің баспасөз хатшысы Берік Уәли мырзаның Фейсбуктағы жеке аккаунтында жарияланды.

Президенттің бұл шешімін ел жақсы қабылдады. 2020 ж. желтоқсан айында Маңғыстаудың азаматтары қол қойған хат маған да келді, Қ.К. Тоқаевтың осы шешімін қолдап, хатқа мен де қол қойдым. Оны жасырмаймын!

Хаттың ішінде түсінбеушілік туғызып отырған негізгі мәселе Бозжыра «аймағында» немесе «аумағында» туризм инфрақұрлымын дамыту деген сөздер деп есептеймін. Бұған айтарым Бозжыраның дәл іргесінен қонақ үйлер салынады деген наразылыққа Президент қонақ үйлерді салу жобасын қайта қарау керек деп тапсырма берді. Мен ол ұсынысты қолдадым, яғни объектілердің локациясын ауыстыру қажет. Солай болуы да керек. «Аймақ», «аумақ» сөздері кең ареалды қамтиды (мағнасы «облыс», «ел», «аудан» деген сөз), оған Сенек ауылы, Жаңаөзен қаласы, тіпті Кендірлі де кіреді. Хатқа қол қойған кезде ИП «Иванова»-ның «Қоршаған ортаға әсерді бағалау» (ОВОС) жобасы дайын емес еді. Сонымен қатар осы тақырып төңірегінде экология, геология және табиғи ресурстар министрі М.Мырзағалиев жергілікті ғалымдармен, мамандармен және жергілікті тұрғындармен кездесті. Оны мына сілтемеден оқуға болады: https://informburo.kz/.../minekologii-o-safari-otele-v...

Жалпы хаттағы негізгі тұжырым МАҢҒЫСТАУДА ТУРИЗМДІ ДАМЫТУ КЕРЕК, БІРАҚ ОЛ ТАБИҒАТҚА КЕРІ ӘСЕРІН ТИГІЗБЕУІ КЕРЕК!

Менің жеке позициям қандай нысан салынбасын, қоршаған ортаға керін әсерін тигізбеуі керек немесе тигізсе де өте төмен деңгейде болуы керек. Экология үшін талай қоғамдық тыңдауларда бас көтергенімді ел жақсы біледі. Ол позициямнан айныған емеспін!

Бұған дейін де бірнеше азаматтар Фейсбук желісінде маған Бозжыра туралы ойымды білгісі келіп, бірнеше рет комментарийлер жазып және мессенджер арқылы жекеме шығып сұраулар салды. Оларға жауабым «Нақты жобаларды көрейік, сосын тиісті бағасын берейік» - дедім. Менің жауаптарымды тауып, оқуға болады. Тоқ етері, бұл хат 2020 жылдың ЖЕЛТОҚСАН айының басында жазылған және Президент Қ.К. Тоқаевтың шешімін қолдаған Үндеу болатын. Оған дәлел, Самат Мұсабаев інімнің «обл. мәслихат депутаты» деген жазуы. Ия, ол кезде әлі ол Парламенттің Мәжіліс депутаттығына сайланбаған еді.

Бұл хатты шығарып отырған адам оны неге екі ай өткеннен кейін жариялап отырғаны маған түсініксіз?!

Екіншіден, Маңғыстаудың тумасы ретінде, ғалым-эколог ретінде айтарым «Бозжыра» болсын, «Шерқала» болсын, «Айрақты» болсын және басқа да табиғи нысандарымыз болсын, туризм индустриясын дамыту үшін қажет (оларды пайдаланыпта жүрміз), бірақ флора мен фаунаға, топырақ пен ауаға, тау-тасқа зиян келтірмейтіндей, халықаралық тәжірибелерді ескере отырып, іске асырған жөн!!!

Бозжыраға қатысты «Қоршаған ортаға әсерді бағалау» жобасы жақында қолыма тиді, таныстым. БАҚ, әлеуметтік желідегі мамандардың, сарапшылардың пікірлерін де көрдім, оқыдым. Сонымен қатар, Парламенттегі депутат эколог-ғалымдармен, мамандармен пікір алмастық. Осы талдаулардың нәтижесінде түйген ой:

1. Жобаны бастамас бұрын, инвестор өңірдің, оның ішінде Жаңаөзен қаласы мен Қарақия ауданына аса мән беріп, әлеуметтік-экономикалық және экологиялық жағдайларды толық зерттеп, Тұжырымдамасын (Концепциясын) жасап, қоғамға ұсыну керек еді. Барлық пікірлер мен ұсыныстарды ескеріп, сосын барып жер бөлу мәселесін шешкен дұрыс болатын еді.

2. Содан кейін жобаны Заң талаптарына сәйкес алғашқы нұсқасын жасақтап, онда құрлыс нысандарының бірнеше балама орындарын көрсетіп, экологиялық-экономикалық тиімділігін негіздеп, қоғамдық тыңдау өткізу керек еді;

3. Жасақталған «Қоршаған ортаға әсерді бағалау» (ОВОС) жобасы ешқандай сын көтермейді. Ондағы кемшіліктер мамандар тарапынан айтылды, қайталамайын. Мұндай ірі жобаны тәжірибесі мол компанияға жасату керек еді, жеке кәсіпкерге тапсырыс бермей;

4. Инвестор бұл жобаға ат үсті қарап, қоғаммен байланысты (паблик рилейшнз) жоспарламаған және жергілікті атқарушы билікте бұл жұмыстарды өз деңгейінде ұйымдастырмаған.

Не істеу керек?

1. Бозжыра мәселесі жөнінде облыс аумағында жұмыс тобын құрған жөн болар. Оған экология, туризм және басқа да салалардың мамандары кіріп, барлық ұсыныс-пікірлерді жинақтағаны дұрыс. Жұмыс тобы ашық түрде жұмыс жасап, ең оңтайлы шешімді қабылдап, инвесторға ұсынуы қажет.

2. Маңғыстау облысында туризмді дамыту бойынша кешенді жоспарды жасақтаудың уақыты келді. Ол ғалымдардың, сарапшылардың және мамандардың қатысуымен іске асырылғаны жөн. Бұл болашақта жүйесіз жұмыстардың болмауына септігін тигізеді.

Құрметті ағайын!

Әр адамда өзінің ой-пікірі болады. Кейбір ұсыныстар Сізге ұнамауы да мүмкін. Бірақ ол, дауласуға, ренжісуге, ұрыс-керіске негіз болмауы керек. Біз дәлелдер мен деректерді, факт пен нақты ұсыныстарды айтып, ақиқатын анықтап, мәмілеге келгеніміз дұрыс. Ең бастысы адам өміріне және табиғатқа залал, зиян келтірмейтін шешім қабылдаумыз қажет. Осы мәселеге байланысты қолымнан келетін көмекті көрсетуге дайынмын! Ел аман, жұрт тыныш болғай!

Құрметпен, Еділ Жаңбыршин, - деп жазды ол facebook парақшасында.

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.