Мәдениет - елдің рухани байлығы

©

Мәдениет – ұлттың қуаты, ғасырлар бойы үзілмей келе жатқан рухани болмысы, ақыл-ой, парасаты. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Мәдениет – елдің ең басты рухани байлығы, асыл мұрасы. Қай елдің мәдениеті мықты дамыса, сол елдің еңсесі де биік болады» - деп, Еуразияның ең бір бай да бірегей мәдениеті – қазақ мәдениеті деген еді.

Әлем сахналарында өнер көрсетіп, қазақ мәдениетінің негізін қалаған өнер саңлақтары ұрпаққа үлгі. Маңғыстау ауда­нының мәдениет қызметкерлері ауыл мәдениетінің ақсамауына, ел мәдениеті­нің өркендеуіне өзіндік үлес қосып жүр­геніне куә жеңісті күндер күнтізбесі бар. Өнер өлкесіне қадам басқан әрбір жас­тың тұсауын кесіп, томағасын түрген «Өрлеу» мемлекеттік қазыналық кәсіп­орны – тоқсан жылдық тарихы бар аудан үшін шоқтығы биік ұжым болып сана­лады. Ұжым мүшелерінің жыл он екі ай атқарған тынымсыз еңбектері бағаланыпта жүр. Әсіресе кәсіпорынды бірнеше жыл бойы басқарып келе жатқан, тынды­рымды еңбегі мен ұйымдастырушылық қабілеті көптің көңілінен шығып жүрген Маржан Дуланованың еңбегін көпке үлгі етуге боларлық. Өнерімен, ерекше сөз мәнерімен, мәдениетімен өзгеден оқ бо­йы озық тұрған ауданның торқалы тойы қарсаңында өнер ордасының тіршілігімен оқырманды таныс етуді жөн көрдік.

Тума таланттардың тал бесігі сана­латын киелі Маңғыстау өнерлі ұл­-қыз­ға кенде емес. Біздің ауданнан шық­ қан өнерпаздардың ішінде алыс жақын жерлерді талантымен таңдай қақтырып жүргендері баршылық. Аудан мәдение­тінің ортақ ошағы, «Өрлеу» мемлекет­тік қазыналық кәсіпорнына қарасты мә­дениет ошақтарында 73 құрылымда 1258 адам жұмыс жасайды. Оның ішінде елді ән­-күйімен, өнерімен баурап жүрген 13 халықтық ұжымды атап өтпеуге болмас. Маңғыстау аудандық халық театры, Жар­мыш халық театры, Шайыр халық театры, «Отпан» халықтық фольклорлық ансам­блі, «Жастар» халықтық ән­-би ансам­блі, «Таңшолпан» халықтық би  ұжымы, «Ақтілеу» халықтық  әжелер  ансамблі, «Ұлт-­аспаптар оркестрі», «Хор» ұжымы, Жыңғылды драма ұжымы, Онды драма ұжымы, «Кербез» би ұжымы, «Қызғалдақ» би ұжымдары бүгінгі таңда өз өнер жолда­рын қалыптастырып үлгерді.

Кәсіпорынның алға қойған мақсаты – көркем шығармашылықтың жаңа түрле­рін енгізе отырып, мәдени іс-шараларды ұйымдастыру, салт­-дәстүрді және өнерді насихаттап, жандандыру жұмыстарын жүргізу, әр түрлі жанрлар бойынша фес­тивальдер, байқаулар өткізе отырып өнер шеберлерінің талантын шыңдау болып табылады. Осы айтылған міндеттің бар­лығының орындалуына атсалысып жүр­ген, ауданымыздың мәдениет саласында жетістікке жетуіне сүбелі үлестері бар 1 аудандық, 7 селолық мәдениет үйі, 4 се­лолық клуб халыққа қызмет көрсетуде.

Әр атқарылған істің астарында қаншама адамның еңбегі жататыны белгілі. Әсем безендірілген сахнада ән айтып, би билеу сахналық қойылымдар қою бір қарағанда оңай жұмыс болып көрінгенімен, онда қаншама адамның қажыр қайраты, маң­дай тері, ынта жігері, қолтаңбасы бар десеңізші! Өнерпаздардың сахналық костюмдері мен өнері үйлесім тауып, ха­лықтың көңілінен шығуда, еткен еңбек ақталып, абыройлары артпаса, азайған емес. Көпшіліктің ықыласына бөленіп, қо­шеметке ие болғаннан артық бақыт бар­ ма?! Әр сайыстан ауданның абырой туын асқақтатып келсе, қуанышымыз еселеп жатады. Сондай көңіл көкжиегін көкке көтерген жеңістерімізді санамаласақ, Ал­маты қаласында өткен Ғұмырдария «Асыл Мұра» халықтық дәстүрлі ән және аспап­та орындаушылардың ІХ Республикалық ән-би балалар мен жасөспірімдер ара­сындағы байқауының «Би» номинациясы бойынша «Таңшолпан» халықтық би ан­самблі және «Нұр­-Шах» би ансамбльдері бас жүлдеге ие болды. Атырау қаласында болған «Алмалы» халықаралық балалар өнер фестивалінен «Нұр-­Шах» би ансам­блі І орынды иеленіп келді.

Маңғыстау аудандық халық театрының тұңғыш, кәсіби режиссері, Қазақстанға еңбегі сіңген мәдениет қызметкері «Нұрит­ден Мұхамбетжанов атындағы» аудан­дық театр мен драма ұжымдарының ара­сында байқауға Шайыр, Жармыш халық театры, Жыңғылды, Онды, Үштаған драма ұжымының өнері көрерменнің қошеметі­не ие болды. Балалар мен жасөспірімдер арасындағы шығармашылық ән-­би «Ай­гөлек» байқауына қатысқан балалардың өнері тіптен ерек.

Дәстүрлі өткізіліп келе жатқан «Маң­ғыстау жұлдыздары» облыстық өнер фес­тивалінде біздің өнерпаздарымыз бірне­ше мәрте бас жүлдені қанжығамызға бай­лады. Былтыр өткен Х «Маңғыстау жұл­дыздары» өнер фестивалінде де аудан өнерпаздары жоғары деңгейде өнер көрсеткені үшін І орынға ие болды. Жеке және ұжымдық номинациялар бойын­ша «Клуб мекемелерінің материалдық­ техникалық базасы» номинациясы бо­йынша І орын, классика жанры бойынша «Хор» ұжымы І орын, «аспаптық, халықтық музыка» жанры бойынша дуэт, трио, квар­тет және вокалды ансамбльдер қатысып, «Маңғыстау квартеті» ІІ, «Көркемсөз» но­минациясы бойынша А.Әбдеш ІІ, Ы.Таңа­тарұлы ІІІ, «Үздік әдіскер» байқауы бо­йынша Жыңғылды селолық мәдениет үйінің әдіскері Л.Садуова ІІ, Үштаған се­лолық мәдениет үйінің әдіскері К.Нармұ­ханбетова ІІІ орынмен марапатталды.Түпқараған ауданында өткен ІІ облыс­тық «Би ырғағында біргеміз» балалар мен жасөспірімдер арасында өткен байқауға «Нұр­-Шах» би ансамблі қатысып, ІІ орынға ие болды.

Еліміз үшін маңызы зор «ЭКСПО­-2017» көрмесі аясында Маңғыстау облысы­ның өнер күндерінде «Отпан» халықтық фольклорлық ансамблі мен «Таңшол­пан» халықтық би ансамблі және жеке­леген өнерпаздар өнер көрсетіп қайтты. Өнерпаздарға қолдау ретінде жергілікті бюджеттен халықтық «Отпан» фольклор­лық ансамблінің өнерпаздарына 6 млн. теңге қаржы бөлініп, сахна костюмдері тігілді. Қазақы нақышта, ою­-өрнекпен ті­гілген ұлттық киім астаналықтардың таң­данысын туғызды.

Өлке өнерінде өзіндік өрнегі бар, жыл­дар бойғы еңбегімен аудан мәдениетінің мәйегіне айналған қос халықтық ұжым «Отпан» фольклорлық ансамбліне – 10 жыл, «Ақтілеу» әжелер ансамбліне – 15 жыл мерейтойлық концерті жоғары дең­гейде өткізілді.

Өткен жылы облыстық «Есірткісіз есті әлем» драма ұжымдарының байқауын­ да Жыңғылды драма ұжымы ІІ орынға ие болды. Сондай­-ақ «қазақтың кемеңгері, әлемнің Әбіші» Әбіш Кекілбаевтың туған күніне орай өмірі мен шығармашылығына арналған әдеби кеші ұйымдастырылды.

Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткері, Маңғыстау ауданының Құр­метті азаматы Ә.Жұмағалиевтің 70 жасқа толуына және мәдениет саласына 50 жыл еңбек еткеніне арналған «Өнерімен өрнектелген өмір» шығармашылық кешін­де халықтың алған әсері қошеметінен көрінді. Кеш бойы жанды дауыста ән шыр­қаған өнерпаз көрерменнің ыстық ықы­ласына бөленді.

Қызметкерлер арасында тәжірибе ал­масу, біліктіліктерін дамыту мақсатында түрлі семинар-­тренингтер ұйымдастыру да күн тәртібінен түскен емес. Маңғыстау аудандық «Әдістемелік жұмыстарының жаңа фор­маттары», «Клуб мекемелері жүйесінде әдістемелік өнімдерді әзірлеу жөнінде нұсқаулар» тақырыбы бойынша сурет ше­бері М.Есеновтың ұйымдастырған мастер­класы өте жақсы деген баға алды.

Міне осындай үлкен ұжым бір кісі­дей жұмыла жұмыс істеп, талай белес­ті бағындырды. Еткен еңбектің еленбей қалмайтыныны белгілі, өткен жылдың қорытындысы бойынша «Жылдың үздік кәсіпорыны» атағына ие болды.

Ұлттық құндылықтарымыздың баста­уы мәдениетімізде. Аудандық мәдениет саласының майталмандарының жұмыс жасау қарқыны алдағы уақытта да осын­дай болса, әлі талай додалы байқау мен сайыстар, мәнді, мағыналы әдеби сазды кештер мен кездесулердің куәсі бола­тынымызға сенімдіміз.

Айгүл РАХМЕТОВА

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.