АИТВ және жүктілік

Өмір болғасын ұрпақ жалғастыру бар. Дені сау әйел бала сүйіп, ана болуды аңсайтыны анық. Алайда, АИТВ жұқпасы тіркелген әйелдерге ондай мүмкіндік бар ма? Бұл сауалды Маңғыстау облыстық ЖИТСке қарсы күрес және оның алдын алу жөніндегі орталықтың эпидемиолог дәрігері Жазира Төлеповаға қойған едік.

Биылғы ақпан айында ҚР азаматтары арасында АИТВмен 4 адам тіркелгенін айтқан ол өткен жылғы осы кезеңде 10 адам тіркеліп, оның біреуі шет ел азаматы екенін қаперге берді.

Әлбетте, АИТВмен өмір сүретін әйелдер де ана болу құқынан айрылмайды, олар да ел қатарлы бала сүйе алады, - деді дәрігер. - Босанар алдында және босанған кезде медициналық араласудың қазіргі заманғы әдістері АИТВ жұқпасын анадан балаға берілуін іс жүзінде нөлге дейін төмендетуге көмектеседі. Дегенмен, кез келген АИТВ оң әйел осы қадамға барар алдында барлығын мұқият ойластырғаны жөн. АИТВ оң әйелдер осындай қадамға барудан бұрын барлық «жақтайтынын» және «қарсылығын» саралап салмақтауы керек. АИТВ-ның белгілері анықталмаған әйелдерде жүктілік АИТВ жұқпасы ағымын тездетеді деген ешқандай дәлел жоқ. Сондықтан, жүкті болғысы келген АИТВ оң әйел қажетті ақпаратты іздеп, кеңеске жүгінгені дұрыс. АИТВ жұқпасының ұрыққа берілу қаупін азайту үшін кейбір жағдайлар басқаларға қарағанда ұрықтануға қолайлы болып табылатыны анық болды. Кейбір әйелдер емдеу курсын жүктілікке дейін немесе жүкті екенін түсінген кезде тоқтатқысы келеді. Бұл мәселені егжей-тегжейлі талқылау қажет. Әдетте, әйелдің емдеу курсын жалғастырғаны маңызды. Емдеу тоқтатылған жағдайда вирустық жүктеменің тез қалпына келу қаупі бар және бұл жағдай тіке берілу қаупін арттыруы мүмкін. Бүгінгі күні жанама әсердің жалғыз дәлелі - екі немесе үш есе терапия курсынан өтетін аналарда мерзімінен бұрын босану қаупі болып саналады. Бірақ сонымен қатар ұрықтың қалыпты емес даму қаупі де туындайды.

АИТВ оң ерлі-зайыптылар жұптарының проблемалары мынадай:

• Егер ерлі-зайыптылардың екеуі де АИТВ позитивті болса, қорғалмаған жыныстық қатынас әйелдің денсаулығына қауіп төндіруі мүмкін. Мысалы, ЖЖБИ немесе басқа да АИТВ штаммдарын жұқтыру. Егер ерлі-зайыптылардың әрқайсысы немесе екеуіде біріктірілген ем қабылдап жатса, онда олардың арасында дәріге төзімді вирустың түрлері берілуінің теориялық қаупі бар. Бұл болашақта отбасы мүшелері үшін емдеу нұсқаларын шектеуі мүмкін. Алайда, негізгі және дәлелденген қауіп - АИТВ-ның ұрыққа берілу қаупі болып қала береді. Медициналық мамандардың осындай жұптармен ұрықтану мәселелерін талқылағаны өте маңызды.

Енді АИТВ оң мәртебесін анықтаған жағдайда жүктілікті жалғастыру мәселелеріне тоқталсақ.

• Жүктілік кезінде АИТВ жұқтырғанын білген әйелдер әр түрлі ақпаратпен танысып, ойланып, маңызды шешімдерді тез қабылдауы абзал. Сол шешімдерді қабылдау үшін әйелдерге жеткілікті уақыт, нақты ақпарат пен жақсы қолдау, сондай-ақ барлық ықтимал нұсқаларын зерделеу мүмкіндігін беру маңызды. Олар қандай шешім қабылдаса да, олардың нәтижелері оң да, теріс те болуы мүмкін.

Ал ұрықты көтеру кезеңі жайында айтсақ:

• Жүктілік кезінде ананың қанындағы вирус плацента арқылы ұрыққа өтуі мүмкін. Плацента - жүктілік кезінде ана мен ұрықты байланыстыратын жатыр органы. Плацента ұрықтың ағзасына ана ағзасынан қажетті қоректік заттардың түсуін реттейді және қалыпты жағдайда ұрықты анасы қанындағы АИТВ секілді жұқпалы агенттерден қорғайды. Алайда, егер мембрана плацентасы қабынған немесе зақымданған болса, ол вирустардың енуінен тиімді түрде қорғай алмайды. Бұл жағдайда АИТВ жұқпасы анадан ұрыққа берілуі мүмкін.

Бала көтеру кезінде вирус берілуінің босанғанға дейінгі көтерілетін не өзгеретін факторлары мынадай:

• жоғары аналық вирусты титры (ана қанындағы вирус мөлшері);
• аналық бей тараптау дене қарсылығы, яғни, аналық антиденелер ұрықта АИТВ-ны өршітуі мүмкін;
• плацентарлық мембрананың қабынуы, бұл жағдайда ол вирустың енуіне қарсы, оншалықты тиімді емес;
• ана қанының ұрығына әсер етудің күшеюіне апарып соғатын босану кезіндегі жағдайлар;
• плацентаның жатырдан ерте бөлінуі, нәресте терісінің зақымдануы (акушерлік қысқыштар);
• есірткіге тәуелділік кезінде, жүктілік кезінде есірткіні енгізу үшін ортақ инені пайдалану;
• басқа да жұқпалы аурулар.

Өйткені, басқа да жұқпалар ананың иммундық жүйесін әлсіретеді, бұл баланың АИТВ жұқтыру тәуекелдігін арттырады. Сондықтан қандай жағдайда болса да дәрігердің кеңесіне сүйенген дұрыс.

Валентина ҚОЗЫБАҚОВА

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.