Атқарушылық жазба негізінде берешекті өндіру тәртібі

«Нотариат туралы» Заңына 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енген өзгерістерге сәйкес нотариустар атқару жазбасын жасау құқығына ие болған.

Атқарушылық жазба дегеніміз ол өндіріп алушыға тиесілі белгілі бір ақшаның сомасын борышкерден өндіріп алу немесе жылжымалы мүлікті талап ету туралы немесе жылжымалы мүлікті талап ету туралы нотариустың өкімін білдіреді. Сондықтан атқарушылық жазба ол сотта бұйрық шығару арқылы іс жүргізудін баламасы болып табылады. Өндіріп алушылар атқару жазбасын жасау үшін нотариустарға арыз берсе, сот органдарының жүктемесі азайады.

Атқарушылық жазбалар негізінде берешекті өндіріп алу даусыз тәртіппен жүргізілетін талаптар тізбесі ҚР АПК-нің сот бұйрығы шығарылатын талаптарда, атап айтқанда, 135 бабының 1),2),3),4),10),11),17) тармақшаларында көрсетілген, олар:

1) нотариат куәландырған мәмілеге негізделген міндеттемелерді орындау туралы;

2) орындау мерзімі жеткен және міндеттеменің орындалмауын борышкер мойындаған, оның ішінде дауды сотқа дейін реттеу тәртібімен өндіріп алушыға жіберілген кінә қоюға жауапта мойындаған жазбаша мәмілеге негізделген міндеттемені орындау туралы;

3) төленбеген вексельдің наразылығына, акцептінің болмауына және нотариус жасаған акцептінің күні белгіленбеуіне негізделген міндеттемені орындау туралы;

4) әке (ана) болудың анықталуына немесе үшінші тұлғаларды тарту қажеттігіне байланысты емес кәмелетке толмаған балаларды бағып-күтуге арналған алименттерді өндіріп алу туралы;

10) қосымша шығыстарды өндіріп алу туралы талаптарды қоспағанда, "Тұрғын үй қатынастары туралы" Қазақстан Республикасының Заңында бекітілген кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған міндетті шығыстарға қатысудан жалтарған үй-жайлардың (пәтерлердің) меншік иелерінен берешекті өндіріп алу туралы;

11) іс жүзінде тұтынылған қызметтер (электрмен, газбен, жылумен, сумен жабдықтау және басқалары) үшін жария шарттардың, сондай-ақ төлеу мерзімі жеткен, белгіленген тарифтерге сай көрсетілген қызметтер үшін өзге де шарттардың негізінде берешекті өндіріп алу туралы;

17) жалдау төлемдерінің жалдау шартында белгіленген мерзімдерде төленбеуіне байланысты оларды өндіріп алу туралы.

Атқарушылық жазбаны жасағаннан кейін нотариус келесі жұмыс күнінен кешіктірмей табыс ету туралы хабарламамен бірге борышкерге оның көшірмесін жібереді. Жеткізу бойынша шығыстарды өндіріп алушы өз бетінше төлейді.

Борышкерге хатты табыс еткен күннен бастап «күн хабарламада көрсетіледі) он жұмыс күні өткен соң және борышкер тарапынан қойылған талаптарға қарсылық туралы жазбаша өтініш болмаған кезде, нотариус өндіріп алуышағ атқарушылық жазбаны борышкердің тұрғылықты жері немесе орналасқан жері бойынша сот орындаушысына орындауға ұсыну үшін береді. Ал, егер көрсетілген мерзімде борышкерден қарсылық түссе, нотариус үш жүмыс күні ішінде атқарушылық жазбаның күшін жою туралы қаулы шығарады.

Атқарушылық жазбаның күші жойылған кезде нотариусқа төленген сома қайтарылуға жатпайды.

Егер жасалған атқарушылық жазбаның күші нотариустың қаулысымен борышкердің қарсылығы бойынша жойылмаса, атқарушылық жазбаға дау айту сот тәртібімен жүзеге асырылады.

М. Джумаева,

Ақтау қаласының №2 сотының судьясы