Қанша маңғыстаулық банкрот деп танылды?

© Фото: kapital.kz

Жаңа заң күшіне енгеннен бері Маңғыстау облысы бойынша 3512 өтініш кеп түскен, деп хабарлайды mangystaumedia.kz облыстық кірістер департаментіне сілтеме жасап.

Маңғыстау облысында жыл басынан бері тұрғындар банкроттық туралы 3512 өтініш берген. Қолданыстағы «Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін және банкроттығын қалпына келтіру туралы» Заңы банктерге, микроқаржы ұйымдарына, коллекторлық агенттіктерге мерзімі өткен берешегі бар азаматтардың төлем қабілетсіздігіне және басқа да берешек түрлеріне байланысты туындайтын қатынастарды реттеуді көздейді.
Соттан тыс банкроттықты мемлекеттік кіріс органдары қарайды. Бұл «Электрондық үкімет» порталы, «e-Salyq Azamat» мобильді қосымшасы арқылы өтініш беру, кредиторлардың тізімін, берешек сомасын, сондай-ақ банкпен немесе микроқаржы ұйымдарымен берешекті реттеу туралы құжаттарды қоса беру арқылы жүзеге асырылады.

Заң 2023 жылдың наурызынан бастап күшіне енді. Заң күшіне енген күннен бастап Маңғыстау облысы бойынша келіп түскен өтініштердің саны 3512 болса, оның 665-і жылдың басынан бері келіп түскен. 305 азамат банкрот деп танылып, рәсімдеу толық аяқталған. 2898 (жылдың басынан бері 474) өтініш бойынша азаматтар рәсімді қолданудан бас тарту туралы хабарлама алды.

Қосымша қаржылық мониторинг жүргізуге 188 өтініш қабылданды.

Соттан тыс банкроттық рәсімінің негізгі мәселелері:

- көптеген азаматтардың өтініш берген кезде несие берушімен қарызды өтеу туралы міндетті құжаты жоқ;

- ⁠ азаматтың өтініш берген кезде кредиторлар алдындағы қарызының нақты сомасын, сондай-ақ кредитордың аты-жөнін білмеуі;

- соттан тыс банкроттық рәсімін қолдануға болатын қаржы ұйымдарының тізімінде кредитордың болмауы;

- кредитордың елеусіз ақша сомасын алуына немесе қарызды біржақты қайта құрылымдауына байланысты 12 ай ішінде төлемеу;

- екі несиелік бюроның деректер қорында бар ақпараттың сәйкес келмеуі;

- соттан тыс банкроттық рәсімін қолдану кезеңінде берешекті өтеу, рәсімде кредитор болып табылмайтын басқа тұлғаларға өндіріп алуға беру.

Бұл мәселелердің барлығы қазір заңнамаға сәйкес Мәжілісте қаралуда.

Сот банкроттығы екінші кезеңдегі рәсім болып табылады. Оның мақсаты – борышкердің мүлкі есебінен кредиторлардың талаптарын барынша қанағаттандыру. Соттың банкроттық рәсімі кезінде несие беруші кепілге қойылған мүлікке ғана тыйым салуға құқылы. Осы тәртіпті қолдану кезінде борышкерге тыйым салынады

Соттың банкроттық рәсімін заңды тұлғалардың және жеке кәсіпкерлердің банкроттық рәсімін жүзеге асыратын қаржы менеджерлері – әкімшілері жүзеге асырады. Олар - кәсіби бухгалтерлер, заң консультанттары, аудиторлар. Қаржы менеджерлерінің қызметтері ақылы, ал қызметтерге ақы төлеу борышкердің мүлкі есебінен жүргізіледі.

Бүгінгі таңда сот банкроттық рәсімі 7 азаматқа, жылдың басынан бері 2 азаматқа қатысты қолданылды.

Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру тұрақты кіріс болған жағдайда қарызды бес жылға дейін төлеу үшін бөліп төлеу мүмкіндігін қарастырады. Борышкердің жалғыз шарты – қарыз сомасы қарыз алушының меншігіндегі мүліктің құнынан аспауы керек.

Бұл процедураның артықшылығы - одан кейін жеке тұлға «банкрот» мәртебесіне ие болмайды, сондықтан ол банкрот ретінде қарастырылған зардаптарға ұшырамайды, сонымен қатар шетелге шығуға тыйым салу түріндегі шектеулер жоқ.

Сот банкроттығы және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру тәртібін қаржы менеджері жүзеге асырады және сот арқылы жүзеге асырылады. Төлем қабілеттілігін немесе сот банкроттығын қалпына келтіру тәртібін қолдану туралы арызды борышкер тұрғылықты жері бойынша сотқа жазбаша нысанда немесе электрондық құжат нысанында береді.

Банкроттық рәсімдерін қолданған жеке тұлғаларды қандай салдар күтіп тұр? Ломбардтарда шағын несие алуды қоспағанда, бес жылға несие алуға шектеулер; қайталап банкроттық деп тану жеті жылдан кейін ғана мүмкін болады; банкроттықтан кейінгі үш жыл ішінде банкроттың қаржылық жағдайын бақылау болады.

Соттан тыс немесе сот тәртібімен банкроттық рәсімдері қолданылғанға дейін үш жыл ішінде мүлік жасырылған немесе жойылған және қасақана банкроттық фактілері болған жағдайда банкроттық рәсімі аяқталады. Бірақ рәсімнің тоқтатылуы борышкердің кредиторлар алдындағы міндеттемелерінің аяқталуына әкеп соқпайды.

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.