Қасіретті қаңтар оқиғасынан басталған биылғы жыл еліміз үшін оңай болған жоқ. Елде болған наразылықтар мен шерулердің себебін сараптап, болашақты батыл байыптаған ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Жаңа Қазақстан» құру бастамасын көтерген болатын. Ел тізгінін ұстап, жауапкершілікті барынша сезінген Мемлекет басшысы «Жаңа Қазақстан» құрудағы басты бағыттар мен маңызды міндеттер, саяси реформалар, сондай-ақ «AMANAT» партиясын жаңғыртудың басты басымдықтарын айқындап берген. Осы өзгерістерге орай, 5 маусымда Конституцияға түзетулер енгізу бойынша республикалық референдум өтеді.
Бүгінде маусымдағы референдум халық арасында қызу талқыланып жатыр. Конституцияға өзгеріс енгізуді бүкілхалықтық дауыс беру арқылы өткізу – тұрғындардың өз ойларын еркін білдіруінің көрінісі болмақ.
Президент 16 наурыздағы Жолдауында елімізде саяси реформаларды жүзеге асыру бүгінгі күннің талабы екенін ашып айтқан еді. Мемлекет басшысы Суперпрезиденттік басқару жүйесінен Парламенті мықты Президенттік басқаруға көшу қажеттігін алға тартты.
Жаңа Қазақстанда Парламент палаталарының рөлін күшейтіп, Мәжілісті қалыптастырудың аралас моделі енгізіліп, азаматтардың мүддесін қорғау механизмі күшейеді.
Елімізде референдум 1995 жылы қазіргі Конституция бекітілген кезде өткізілген. Республикалық референдум – ҚР Конституциясының, конституциялық заңдарының және басқа да маңызды мәселелер жөніндегі шешімдер бойынша бүкілхалықтық дауыс беру.
Конституцияға бұған дейін төрт рет түзету енгізілді. Мемлекет басшысы «Бүкілхалықтық дауыс беру арқылы Конституцияны өзгерту – халықтың ерік білдіруінің жарқын көрінісі болады деп санаймын» деп, Жаңа Қазақстан құрудың мемлекеттік тұжырымдамасында әрбір қазақстандықтың пікірі маңызды екенін айтқан болатын.
Қазақстанда 27 жылдан бері референдум өткен жоқ. Бұған дейін барлық конституциялық түзетулер Парламент арқылы өтті.
ҚР Конституциясының 98 бабының үштен бір бөлігіне өзгеріс енгізілетіндіктен, бұл көлемді түзету бүкілхалықтық референдум арқылы өткені абзал екені анық. Президент өз сөзінде Жаңа Қазақстанда алдымен, жалпыұлттық бірлікті және ұлттың жаңа сапасын қалыптастыру маңызды екенін айтқан болатын.
Референдум – азаматтардың белгілі бір немесе бірнеше мәселе бойынша жаппай дауыс беруі. Әрине, осындай қысқа мерзімде бүкілхалықтық шара өткізу оңай емес. Дегенмен, ел болашағы үшін жүзеге асырылатын мұндай маңызды шараны жауапкершілікпен өткізуде барлық қазақстандықтар атсалысуы тиіс.
Референдум сәтті өткізілген жағдайда, елдің саяси жүйесін демократияландыру, супер-президенттік басқару жүйесінен мықты парламенті бар президенттік республикаға көшу, президенттік өкілеттіктерді шектей отырып, Парламенттің екі палатасының қызметін қайта жүйелеу және Мәжілістің рөлін күшейту, сайлау жүйесін жаңғырту яғни аралас пропорционалды-мажоритарлы модельге көшу және сондай-ақ, мәслихаттардың рөлін арттыру бағытында оң өзгерістер көрініс табуы тиіс.
Халық ел басқаруға қатысып, қоғамдағы өзекті мәселелерге араласады. Бір мандатты округтер бойынша Мәжіліс депутаттары сайланады, мәслихат депутаттарының келісімімен баламалы негізде облыс әкімдері тағайындалатын болады.
5 маусымдағы референдум – еліміздің болашағын айқындайтын шара, тарихи бетбұрысқа қадам. Мемлекет басшысы көтеріп отырған реформаларды іске асыруға және Жаңа Қазақстанның қалыптасуына үлес қосуға еліміздің барша азаматы атсалысуы тиіс. Халқымыз «Береке көзі –бірлікте» деп, кез келген шараны бірлесе, ауызбіршілікпен атқарғанда, оның берекесі болатын айтқан. Олай болса, туған елінің тағдырына бей-жай қарамайтын барлық қазақстандықтарды 2022 жылғы 5 маусымда өз таңдауын жасауға шақырамын!
Анар Шамшадинова,
«АMANAT» партиясы Ақтау қалалық
филиалының атқарушы хатшысы
Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.
