«Киіз үй ұмытылып бара жатты»: қолөнерші ұлттық мұраны қалай дәріптеп жүр?

Шетпе ауылының тұрғыны Күміс Қосбай киіз үйдің қаңқасынан басқа жабдығының барлығын өз қолымен жасайды. Ұлттық мұраны дәріптеуші киіз басып, басқұр тоқиды. Төрт түліктің жүнінен сәндік бұйымдарды да жасайтын шебердің туындысына бүгінде сұраныс көп, деп хабарлайды mangystaumedia.kz тілшісі.

Шебер киіз үйдің жабдықтарын жасауды 9 жасында-ақ бастаған. Ұлттық өнермен айналысуға баулыған анам еді дейді ол. Өзінің қызығушылығының арқасында бау, басқұр, таңғыш жасап, ши орау мен киіз басуды да меңгеріп алған.

- Ең бірінші маған кішкентай кереге таңғыштан бастап үйретті. Сол таңғышқа сыңар мүйіз деген өнер салып берді. Сол өнерді үйренсең барлық мүйізді сала білесің, тоқи аласың деді. Сосын мен ол өрнекті мен тез арада үйреніп алдым, - дейді Күміс Қосбай.

Балабақшада тәрбиеші болып қызмет еткен шебер 54 жасында зейнетке шыққан. Содан бері ұлттық қолөнерді дәріптеу үшін қолынан келетін істі кәсіп етіп бастапты. Ол төрт түліктің жүнін кәдеге жаратып, киіз үй бұйымдарын өз қолымен жасап отыр. Бүгінде шебердің қолынан шыққан туындыға алыс-жақыннан түсетін сұраныс көп.

- Осы қолөнер өлмесін, ұмытылып қалмасын деген ойменен осы қолөнерді бастадым. Бір кездері бұл ұлттық құндылығымыз ұмытылып бара жатты. Қазақы дәстүріміз өлмесін деп мен жұмыс істей бердім. Ал кейінгі кезде біздің үкіметтен де қолдау болып, киіз үйді дәріптеушілер көбейді. Мұның аяқ асты қолмайтынын халық та біліп, қайтадан киіз үйлерін жаңғыртып бастады, - дейді шебер.

Күміс Қосбай шеберханасын үлкейткісі-ақ келеді. Алайда жұмысшы тапшылығы қолбайлау болып отыр. Өйткені жүн түтуден басталып, киіз үйді тігумен аяқталатын іске екінің бірі шыдамайды дейді ол. Ал қазір шебер бар білгенін кенже келініне үйретіп отыр.

- Осы үйге келін болып түскеннен ағаш үйдің қалай тігіліп, қалай жасалатынын барлығын үйрендім. Киізді басу, тігу, бау мен ши тоқу барлығы қолмен жасалатын жұмыс. Кез келгеннің қолынан келмейтін қолөнерді енемнен үйрендім. Қазір тапсырыстарға көмектесіп жүрмін, - дейді шебердің келіні Құндыз Серікбаева.

Күміс Қосбай киіз тоқып қана қоймай, үйдің ішін түрлі әшекеймен безендіреді. Шебердің сөзінше киіз үйдің киізін басып шығаруға үш ай уақыт кетеді. Ал толық жабдықтау үшін бірнеше жыл керек еңбектену керек дейді ол.

Махаббат Нұржанқызы

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.