Ғарышты зерттеп жүрген ақтаулық оқушы зымыранның ұшу сәтін тамашалады

Ақтаулық оқушы «Союз» пилотты кораблінің Байқоңырдан ұшқан сәтін тамашалап қайтты. Ол бұл мүмкіндікке Қызылорда қаласындағы ІХ Наурыз кездесулері ғылыми жобалар байқауы аясында ие болды. 17-19 наурызда өткен «Ғарыш.Ғылым.Интеллект» атты байқауға республиканың барлық өңірінен зияткерлік мектептер мен орта білім беретін мектеп оқушылары қатысты. Байқау аясында зияткерлік мектептер тарихында тұңғыш рет балаларға Байқоңыр ғарыш станциясынан ұшатын зымыранды қашықтан тамашалау мүмкіндігі берілген. Ақтаудағы Назарбаев зияткерлік мектебінің 11 сынып оқушысы Жәнібек Жорабеков ғарыш кемесінің ұшырылуына қатысатынын естігенде сенбегенін айтады.  Қазақ ғарышкерлері – Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев, Айдын Айымбетов еңбек еткен жерде болу оқушыларға зор қуаныш сыйлапты. «Зымыран түнгі 12-де ұшырылды. Ол ұшу барысында бізге 30 секунд қана көрінді. Оның бөлшектерінің шашырағанына да куә болдық, шаршағанымызды да ұмытып кеттік», - дейді Жәнібек. Зымыранның ұшу сәтін қашықтан бақыласа да ерекше әсер алғанын айтады. Сондай-ақ оған сол сәтті таспаға түсіруге де мүмкіндік берілген. «Аң-таң болып тұрғанымызда от жарқ етіп, артынан ақ сарғыш түсті түтін пайда болып, гүрілдеген дауыс шықты. Менде «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ баспасөз қызметіне арнап халықаралық деңгейдегі БАҚ қызметкерлерімен бірге видео түсірдім. Бұл – мен үшін ұмытылмас тәжірибе. Қасымда Ресей, Украина, Америкадан келген репортерлер болды. Олардың дайындығын, тікелей эфирді қалай жүргізгенін көріп, операторлардың жұмысымен таныстым. Зымыранды түсіру үшін қандай қашықтықтан, қандай ракурстан алу керектігін білдім. Гүрілдеп ұшып бара жатқан зымыранды камера арқылы жақындатып көру сондай қызық. Мен көрген сәт есімнен ешқашан кетпейді. Себебі ғылым саласында да, жаратылыста да ең қызықты тақырып – ғарыш!» - дейді өзі. Бұдан бөлек «Наурыз кездесулерінде» қатысушыларға арнап танымдық шаралар, экскурсиялар ұйымдастырылған. Олар Қызылорда музейіне, «Қорқыт ата» кешеніне, кітапханаға барып, Қызылорданың тарихымен танысқан. Талғат Мұсабаев, Айдын Айымбетов, Тоқтар Әубәкіровпен кездесу де осы шара аясында өтті. https://www.youtube.com/watch?v=7jaB3I0kHx0&list=PLGSGM9pf1rYmfVhHHraeHDM2aC_oYll6k&index=2&t=0s «Қатты қобалжып, қуанышым қойныма сыймай жүрді. 14 наурыз Амал мерекесінде Қазақстанның түкпір-түкпірінен жиналған 20 оқушы Байқоңырдағы ғарыш музейіне бардық. Бұл жерде ең алғаш ғарышқа ұшырылған заттар экспонат ретінде қойылыпты. Мұражай қызметкерлері бізге ғарыш тарихын, станциялар, зымырандар қалай жұмыс жасайтынын түсіндірді. Сапар барысында аты аңызға айналған кеңестік ұшқыш-ғарышкер, Кеңес одағының батыры Виктор Савиныхты кезіктірдік. 1985 жылы ол «Салют–7» орбиталды станцияны құтқарып қалу үшін ғарыш тарихында техникалық жағынан қиын ұшырылымды жасаған. Сондай-ақ ресейлік ғарышкерлер Олег Котов пен Олег Новицкиймен таныстық», - дейді ақтаулық оқушы. Жәнібектің ойынша, ғарышкер боламын, ғарышты зерттеймін деген талапты жасқа елімізде мүмкіндік мол. «Қазір Қазақстанда космонавтика қарқынды дамып келе жатыр. Сондықтан жастарға ғарыш саласында, Байқоңырда жұмыс істеуге мүмкіндік көп. Ең өзекті салалардың бірі деп ойлаймын, сондықтан ғарышкер болса немесе осы тақырыптарда зерттеу жұмыстарын жүргізсе жақсы болады», - дейді зияткер. 18 наурызда Жәнібек өзі дайындап апарған ғылыми жобасын таныстырды. Ол жетекшісі Нұржан Пожарбекұлымен бірге биология саласына қатысты тақырыпты қозғаған. «Жобамыз биология саласына қатысты. Қазіргі таңда халықаралық ғарыш станцияларында бактериялар анықталып, олар көптеген қауіп-қатерін тигізіп жатыр. Біріншіден, ғарышкерлердің денсаулығына қауіп, екіншіден, бактериялардың салдарынан техникалық аппараттарда ақау туындауы мүмкін. Үшіншіден, отынның деградациясына да әкелуі мүмкін. Сол себепті жобамыз бактериялармен күресудің тиімді жолын қарастырмақ», - дейді зейінді оқушы. Ғылыми жобалар байқауында Жәнібектің жұмысы 3 орынға ие болды. Оған алдағы уақытта жобасын жүзеге асыруына, өзі қалаған ғарыш саласында жетістікке жетуіне сәттілік тілейміз!

Теңге БЕКМҰРЗАЕВА

Суреттерді түсірген Рысгүл РАМАЗАНОВА