Театрлар тоғысып, көрермендер қауышты

Қаламызда қарт Каспий жағалауы елдерінің II Халықаралық театр фестивалі шамын жақты. Биылғы шара қазақтың кино және театр саңлағы Нұрмұхан Жантөриннің 90 жылдығымен тұспа-тұс келіп отыр. Ауқымды өнер әлемі Маңғыстау облысы әкімдігі мен ТҮРКСОЙ-дың бастамасы аясында қолға алынды. Қазақ xалқының ұлы актері рухына құрмет көрсетіліп, Каспий жағалауы елдері театрларының мәдени-рухани ынтымақтастығын арттыруға ықпал етіп, театрлардың шығармашылық бастамаларын ынталандыру арқылы театр өнерін дамытуға үлес қосу – аламанның басты мақсаты.

Дәстүрлі шараның өткен жылдан ерекшелігі – Нұрмұхан Жантө­риннің 90 жылдығына арналуында, тағы бір өзгешелік, былтыр 4 елден 4 театр қатысса, биыл Каспий жағалауындағы 5 мемлекеттен 8 театр өз спектакльдерімен саxна түндігін түріп отыр. Бұл шараның маңызы айтулы мәнге ие болғандығын ай­қындап, аумағының артқандығын көрсетеді. Неге десеңіз, жуырда ғана Каспий жағалауы елдерінің саммиті өтті. Ондағы көтерілген мәселелер алда өз шешімін табар. Сонда сөз болған тағы бір жайт, дүниежүзілік қа­уымдастық Елбасымыздың көрегенді сая­сатын мойындағаны баршамызға мәлім. Бұл шара сол саммиттің жалғасы іспетті өнер майталмандарының әлемдік шараға қосқан сүбелі үлесі деп бағалаймыз. Мұнда кәсіби актерлер тәжірибелерін шыңдап қана қой­май, халықтар достығын нығайтуға жол ашады. Тұнып тұрған таланттардан құрал­ған кәсіби театрларға Асанәлі Әшімов баста­ған қазылар алқасы әділ баға беруде. Шара­ға тікелей мұрындық болған ТҮРКСОЙ басшылығына, фестивальдің өтуіне  қолдау білдірген, өнерге деген құрметі үшін облыс әкімі Ералы Тоғжановқа облыстық мәдениет басқармасының басшысы Пания Сармурзи­на ақжарма алғысын білдірді.

Ақмаржан қалаға өз шеберліктерін, өнер­лерін паш етуге Каспий жағалауы және түркі тілдес елдерінің кәсіби және музы­калық драма театрлары шақырылды. Айтар болсақ, Иран елінен Билех Савар Барбод театры, Әзірбайжан мемлекеттік ұлттық академиялық драма театры, Ресейден С.Амутбаев атындағы Мензелин мемлекет­тік татар театры, Түрікменстанның Кемине атындағы Мары театры мен Қазақстаннан Ғ.Мүсірепов атындағы қазақ мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театры және жергілікті Н.Жантөрин атын­дағы Маңғыстау облыстық музыкалық дра­ма театры ұжымдары көпшілікке өнерлерін ұсынбақ.

- Біздің театр мұндай ауқымды фести­вальге алғаш рет қатысып отыр. Ақтаудай көрікті қалаға келгенімізге өте қуаныш­тымыз. Фестиваль шымылдығын біздің спектакльмен ашу мүмкіндігі туып отыр. Біз репертуарымыздағы ең танымал «Ібіліс» қойылымын алып келдік. Бұл спектакль театр тарихында алғаш рет биыл «Тантана» байқауында Гран­приді жеңіп алды, – деді РФ еңбек сіңірген қайраткері, театрдың бас суретшісі Валерий Яшкулов.

* * *

Каспий жағасынан бой тіктеген 5 елдің өнер ұжымдары алдымен Н.Жантөрин атын­дағы облыстық музыкалық драма театры­ның алдына жиналып, таяуда ғана орнатыл­ған тау тұлғалы өнер тарланы ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, руxына тағзым етті. Одан соң, таңдаулы театр ұжымдарының басшылары бұқаралық ақпарат құралдары өкілдеріне арналған брифинг өткізді. Онда төртін­ші билік өкілдерінің шара тура­сындағы сауалдары өз жауапта­рын тапты.

Н.Жантөрин атындағы Маңғыс­тау облыстық драма театрының директоры Нұрнияз Мұхановтың айтуынша, кезекті фестивальді ұйымдастыруға Халықаралық түркі мәдениеті ұйымы – ТҮРКСОЙ түп­кілікті атсалысқан. Сондай­-ақ бұл фестиваль жүлдеге ұмтылар бәйге емес, тек достық көпірді биіктетер басқосу екендігін өз сөзінде тілге тиек етті.

- 2018 жыл ТҮРКСОЙ-да «Мағжан Жұмабаев жылы» деп белгіленген болатын. Соған орай ақынның шы­ғармаларына арналған «Алыстағы ба­уырыма» атты жинақ жарық көрді. Бұ­дан бөлек биыл «Шыңғыс Айтматов жылы» деп жарияладық. Қазір Мағжанның жина­ғы әзірбайжан тіліне аударылып жатыр, бір айдан соң Баку және Анкара қалаларында тұсауы кесіледі, – деді ТҮРКСОЙ өкілі Эль­чин Гафарлы.

Шараның шымыл­дығын татар елінен келген «Мен­зелин» мемлекеттік татар драма театры ұжымы «Ібіліс» қойылымын паш етіп, ашты. Спектакльді көрмекке жиылған көрерменнің қарасы қалың болды. Тұп­-тура 1 сағат 40 минутқа созылған дүниені дүйім жұрт та­пжылмай тамашалады. Риясыз соғылған шапалақ шығармашылық иелеріне шабыт бергені анық. Пьеса жалпы адамзаттық бақыт, өмірдің мәні туралы сипаттарға толы. Сонымен қатар қойылымда 1914–1918 жылдардағы импералистік соғыс сал­дары айқын көрініс табады. Әзірбайжан тіліндегі алғашқы өлеңмен жазылған дра­ма саналатын «Ібілістің» философиялық мәнімен  қатар романтикалық бояуы да қанық. «Ариф» атты басты кейіп­кер өмірдегі  өз  бағытын  бір  жолға қоя алмай жүргенде, осы мүмкіндікті пайдаланған «Ібіліс» оны жолдан тай­дыруға тырысып бағады. Осы желідегі туындыны өзгелерге тәнті еткен­дер мұнайлы өлкенің көрінісіне көз тоймайтындықтарын да жасырмады.

Үрдіске айналған фести­вальге ел-­елден театрлар легі ағылып келіп жатыр. Әрине, қарапайым xалық үшін өте пайдалы шара. Шетелдің қо­йылымдарын өңіріңізде тамаша­лауға үлкен мүмкіндік туып отыр. Нұрмұханның кинода да, театрда да еңбегі орасан зор. Кино мен театр – бір ананың балаларындай. Театр – өнердің асыл түрі, кино­ халыққа таратушы. Осы бағытта театр фестивалінің маңызы өте зор екендігін КСРО халық әртісі Асанәлі Әшімов өз сөзінде атап өтті.

Өнер мен көрерменді түйіс­ тіріп, сахна мен шығарманы тоғыстырған фестиваль 16 қыркүйекке дейін жалғасады. Төрт күн бойы ақтаулықтар мен қала қонақтары үздік туындыларды тегін та­машалай алады. Айта кетелік, қойылымдар өз тілінде сахналанып, орыс тілінде синх­рондалады. Ендеше, алтын уақытыңызды аямай, театрға асығыңыз. Сіз көптен күткен, көрермен көзайымындағы кейіпкер мен қойылымға куә болу бақыты бұйырып тұр.

Зухра ӘБДІЛ-САТТАР Суреттерді түсірген Серік МАЙЕМЕРОВ

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.