"Рухани жаңғыруды" кім қалай түсінеді?

Елбасымыздың «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы шыққалы бері ел арасында қызу талқыға ие болып келеді.  Бүгінде бағдарламалық мақаланы негізге ала отырып, өткізіліп жатқан шаралар мен атқарылып жатқан жұмыстар легі көбейіп отыр.  Десе де, кейбір әлеуметтік желі қолданушылары «Рухани жаңғыруды» кез келген шараға іліп әкетуді құп көрмейтіндігін айтса, жастар үшін бұл үлкен резонанс әкелетін серпіліс сияқты. Бұған дейін Елбасымыздың мақаласы аясында маңғыстаулық ұстаз О.Қосайдың "Ұлттық код" танымдық формуласын құрастырғаны жайында жазған болатынбыз.  Шын мәнінде, "Рухани жаңғыруды" кім қалай түсінеді?  «Фейсбук» әлеуметтік желісі не дейді?

Белгілі өлкетанушы, ардагер ақсақал Алқажан Еділхан Маңғыстауда «Алаулатып, жалаулатпай-ақ рухты жаңғырту» идеясын қолдайды.

Сонымен ақсақалдың 17 ұсынысын Майра Ғұмарова жүйелеп жазып шығады:

Қазақтың ұлттық кодын Маңғыстауда сақтап қалу үшін төмендегі мәселелер шешімін табуы тиісті:

1. Сақ (батыс ғылымында скиф аталады) тілі мен қазақ тілінің байланысын зерттеу. Ол үшін көне арий (иран) тілінің мамандарын дайындау керек, бұл іс авеста (санскрит) тілін үйренумен қатар жүруі тиісті. 2. Маңғыстаудағы авесталық нысандарды, мысалы, үйіктерді, зерттеу, яғни зороастризм дініне байланысты сенім-нанымдардың материалдық және материалдық емес жәдігерлерін іздеу. Бұл зерттеулер сақ мәдениетінің туу және таралу үдерісін түсінуге жол ашады. 3. Көне түркі тілінде сақталған «Алып Ер Тоңа» дастанын қазақ тіліне аудару. Бұл іс сақтардың иран-тұран байланысына араласу дәрежесін ашуға көмектеседі. 4. Адай жылқысын көне номадтық әдіспен сұрыптап, тұқымдық қасиетін әрі қарай жетілдіру. Адай жылқысына байланысты ғылыми еңбектерді қазақ тіліне аудару. 5. Киіз үй жасау өнерін сақтап қалуды ынталандыру, әрі қарай жетілдіру.  6. Бұлақтарды, құдықтарды айырықша күтімге алу. 7. Серікболдың «Жауынгерлік рух» шығармасын әрбір әскери ұйымда оқып, үйренуді міндеттеу. 8. Әр ауылдың 1:100 000 (1сантиметрде 1 километр) масштабындағы қазақ тіліндегі картасын жасау. 9. Әр ауылдың энциклопедиясын дайындап, электрондық және қағаз нұсқаларын шығару. 10. Әр ауылдың «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктері, аңы мен құсының тізімін жасау. 11. Облыс аймағында аң мен құсты аулауға түрлеріне қарай 3, 5, 7, 10 жылға мораторий жариялауды заң дәрежесіне көтеру. 12. Орта мектептерде заманауи қондырғылармен қамтылған ауа райын зерттеу орталықтарын ашу. 13. Орта мектептерде мұражай және мұрағат ашу. 14. Орта мектептер және жоғары оқу орындары үшін «Маңғыстау тарихы», «Маңғыстау географиясы», «Маңғыстау экологиясы», «Маңғыстау геологиясы» сияқты оқулықтар дайындау. 15. «Балуаннияз-Тұрмамбет» көркемсуретті фильмін түсіру. 16. Маңғыстаудың керуен жолдарына, шымырауларына, аран-байламаларына, егіншілігіне, т.с.с. тарихи, мәдени, тұрмыстық және шаруагерлік бағыттарына арналған танымдық деректі фильмдер түсіру. 17. «Мың үй шабылған» оқиғасына арналған деректі фильм түсіру.

Мәселен, маңғыстаулық Құрал Озғамбаев: «Қазіргі Рухани жаңғыру – велосипед тебу, жүз ағаш отырғызу, суды ыдысқа құйып шығару т.с.с. акциялар. Ескерткіштерді зерттеу, қайта қалпына келтіру жұмыстары тоқтап қалған», деген пікір жазады.

Ал белгілі кәсіпкер Самат Мұсабаев: «Өте дұрыс, жалпы рухани жаңғыру дегеніміз, ескiнi жаңғыртумен қатар, алға қарай серпiлу, дамудың жаңа жобаларын iске асыру, Маңғыстауда туризм мен жаңа технологиямен ауыл шаруашылығына жаңалық енгiзiп, дамыту. Жоғарыда көрсетiлген тiзiмнiң iшiнде туризмдi дамытуға бiрнеше пункт бар екен. Велосипедпен шеру ұйымдастырып, Рухани жаңғыру дегендi қою керек» деген пікірінде қалады.

Ал Рысгүл Рамазанова  есімді жас журналист "Рухани жаңғыру" деген не? сұрағына жауап іздейді.

"Расын айтайын, таптаурын болса да маған бұл сұрақ маған ұнады   Өйткені сөздің мәні жөнінде ұзақ ойландым және өзім үшін жауап таптым.

Мен үшін руxани жаңғыру деген:

✅ бүгінгі жасап жүрген нәрсеңнің болашақта еш кәдеге жарамай қалатындығын, болашақпен өмір сүру керек екендігін түсіну;

✅код жазу мен бағдарламалаудың болашақта қалыпты жағдайға айналатындығын түсіну және бұл саланы үнемі зерттеу, мүмкіндік болса бұл саланың да қыр-сырын меңгеру; ✅ Бүгінгі бар мамандықтардың үлкен трансформацияға ұшырайтындығын түсіну. Сол үшін алдын ала әрекет ету. ✅ бала-шағаның біліміне инвестиция құю; Егер сіз бүгіннен бастап балаңызға ағылшын тілін меңгертіп, бағдарламалауды, код жазуды, ойын жеткізуді кәсіби мамандарға сеніп тапсырмасаңыз, ертеңгі күні ол баланы бәсекеге қабілетті болады деу қиын. ✅ өз бетіңмен білім алу, іздену - табыс кілті; Қазіргі таңда біліміңізді диплом емес, өзіндік ізденіс анықтайды. Ізденіс қана жеңіске жетелейді. ТАҒЫ ОҚЫҢЫЗ: Маңғыстаулық ұстаздар ағылшын тілі сертификатын алды Сонымен "Рухани жаңғыруды" әркім әрқалай түсінеді.  Жоғарыда үлкен буын өкілі мен жас буынның бұл туралы пікірлерін жарияладық. Ал сіз "Рухани жаңғыруды" қалай түсінесіз?

Айгүл ДӘДЕН