Бірыңғай жиынтық төлемді бұрын төлеген азаматтар не істеуі керек?

Маңғыстау облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті бұрын Бірыңғай жиынтық төлемді төлеген азаматтарға не істеу керегін түсіндірді, деп хабарлайды mangystaumedia.kz департаменттің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Бірыңғай жиынтық төлемді тек жеке тұлғаларға қызмет көрсеткен, жұмыскерлерді жалдамаған, 2023 жылы табысы 4,1 млн теңгеден немесе 1175 айлық есептік көрсеткіштен аспайтын өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар үшін ғана 2019 жылдан 2023 жылға дейін, яғни 5 жылға уақытша енгізілді. БЖТ сомасы республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда, Астанада 1 АЕК және басқа елді мекендерде – 0,5 АЕК-ті құрады.

БЖТ сомасы 10% жеке табыс салығын және әлеуметтік төлемдерді қамтыды.

Осылайша, БЖТ төлеушілер әлеуметтік сақтандыру жүйесіне тартылды. БЖТ қолдану мерзімі 2023 жылғы 31 желтоқсанда аяқталды. Сондай-ақ, бұрын БЖТ төлеген азаматтар дара кәсіпкер ретінде тіркеліп, ыңғайлы салық салу режимін таңдауы қажет.

Сонымен қатар, ең қолайлы режимдердің бірі «e-Salyq Вusiness» арнаулы мобилді қосымшасын пайдаланылатын арнаулы салық режимі болып табылады.

Бұл режимнің ыңғайлылығы мынадай: жеке кәсіпкер ретінде тіркелу салық органдарына бармай-ақ, «e-Salyq Вusiness» мобилді қосымшасы арқылы жүргізіледі, мобилді қосымша алынған кірістердің есебін автоматты түрде жүргізуге мүмкіндік береді, мобилді қосымша арқылы бақылау-касса машинасының чегін алмастыратын чек беріледі, тиісінше бақылау-касса машинасын сатып алудың қажеті жоқ, мобилді қосымша салықты және әлеуметтік төлемдерді есептейді, декларацияны тапсыру бойынша міндеттемелер жоқ және мобилді қосымша салық органдарына бармай-ақ, кәсіпкерлік қызметті тоқтатуға мүмкіндік береді, сондай-ақ мобилді қосымша салық режимін таңдауға немесе өзгертуге, салық төлеуге, төлемдерді басқаруға мүмкіндік береді. Бұл режимді кірісі 2024 жылы жалдамалы қызметкерлерсіз қызметтің 33 түрінің біреуін немесе бірнешеуін жүзеге асыратын 13,0 млн теңгеден жылына 3528 АЕК аспайтын азаматтар қолдана алады.

Сондай-ақ, басқа арнаулы салық режимдерін белгіленген шарттарға сәйкес қолдануға болады, мысалы:
патент – салық ставкасы кірістен 1%, шығыстар есепке алынбайды. Патент 1 айдан бір жылға дейін сатып алынады. Оңайлатылған декларация – салық ставкасы кірістен 3%, шығыстар есепке алынбайды. Есептілік жартыжылдықта 1 рет беріледі.

Аталған режимдерді қолданған кезде әлеуметтік төлемдерді де төлеу қажет екенін есте ұстаған жөн. Жеңілдікті санаттарға жатпайтын кәсіпкердің әлеуметтік төлемдерінің ең төменгі сомасы 2024 жылға 18700 теңгені құрайды. Жеңілдікті санаттағы азаматтар: мүгедектігі бар тұлғалар, ҰОС қатысушылар мен оларға теңестірілгендер, бала күтіміне байланысты демалыстағы тұлғалар, студенттер. Әлеуметтік төлемдер салықтарға жатпайды және кәсіпкердің өз пайдасына төленетін төлемдер болып саналады.

Пәтерді жалға беретін азаматтар салықты мына тәсілдердің бірімен төлей алады: жеке кәсіпкер ретінде тіркеліп, таңдалған салық режиміне байланысты салық төлейді және жеке кәсіпкерлікті тіркеусіз, жеке табыс салығын 10% ставкамен төлеп, жеке табыс салығы бойынша декларацияны жылына бір рет тапсырады. Пәтер заңды тұлғаға немесе жеке кәсіпкерлерге жалға берілген жағдайда жалға беруші үшін салықты жалға алушы төлейді.

Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын азаматтардың назарына егер азамат кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмаса мысалы, үй шаруасындағы әйелдер және басқалары, онда ол міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға арналған жарнаны өзі төлей алады, ай сайын 4250 теңге. Оны банктік қосымшаларда жасауға болады. Мемлекет ол үшін осындай жарналарды төлейтін жағдайлардан басқа.

Мемлекет міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға арналған жарнаны адамдардың 15 санаты үшін, оның ішінде жұмыссыз ретінде тіркелген адамдарға, жұмыс істемейтін жүкті әйел, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы асырап алуға байланысты демалыста жүрген адамдарға, бала балалар үш жасқа толғанға дейін балалар күтімі бойынша демалыста жүрген адамдарға және басқаларға төлейді.