Қаракөлге халықаралық мәртебе берілсе

Мен эко-волонтерлікпен 2003 жылдан бері айналысып келемін. Алғаш назарымды аударған аймақ – Маңғыстаудағы Қаракөл көлі. 2016 жылдан бастап жыл сайын Ақ­тау маңындағы Қаракөл көлінде жастардың Солтүстік жарты шар­дағы қатпайтын су айдындарында су­­да жүзетін және су маңындағы құс­­тардың Халықаралық қысқы есебіне қатысуын ұйымдастырып жүрмін. Синхронды есеп ғаламдық қауіп төндіретін құс түрлерінің санын объективті бағалауға және оны сақтау бойынша қажетті шараларды уақтылы қабылдауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ Қазақстанның негізгі орнитологиялық аумақта­рының бірі ретінде Қаракөл кө­лін санитарлық тазалау бойынша экологиялық акцияларды, со­ның ішінде «Саябақтар маршы» халық­аралық табиғат қорғау акциясы ая­сында өткізуді дәстүрге айналдырдым.

Ақбөкен мүйізі – қаскөйлердің қызығушылығын тудыратын нәрсе. Сон­дықтан ақбөкен мүйізін заңсыз сатуға қарсы ауқымды ақпараттық кам­панияларды ұйымдастырып, Үстірт қорығын ЮНЕСКО-ның дү­ние­жүзілік мұра тізіміне номинациялауды қолдауды – азаматтық парызым деп білемін. Бұл акцияларға жалпы алғанда 3 мыңнан астам адам қатысты, негізінен оқушылар мен студенттер.

Қазір жасанды Қаракөл көліне халықаралық мәртебе беру туралы бастаманы көтерудемін. Бүгінгі таңда Қазақстанда халықаралық маңызы бар сулы-батпақты алқаптардың 10 нысаны бар, жалпы ауданы – 3 281 398 га. Орталық Азиядағы Рамсар конвенциясының қағидаттарын ілгерілету үшін бес ел – Қазақстан, Қырғызстан, Түрік­менстан, Өзбекстан және Тәжікстан арасындағы ынтымақ­тастық пен өзара іс-қимылды күшейту арқылы 2016 жылы Орталық Азияның Рамсар өңірлік бастамасы құрылды.

Рамсар тізіміне енгізілген жағ­дайда Қаракөл көлі дүние жүзі бо­йынша «бердвочер» (құстарды ба­қылаушы) туристер үшін танымал болып, Маңғыстауда эко­ту­ризм саласының дамуына оң ық­палын тигізетіні сөзсіз. Турис­тер­дің Қаракөлге жиі келіп тұ­руы, олар­мен бірге Үстірт қоры­ғы инс­пек­торларының болуы бра­­конь­ер­­лік пен «жабайы» туризмге жол бе­­ріл­меуіне жағдай туғызады. Со­ны­мен қатар өңірдегі Ш.Есенов уни­верситетінің биолог және эколог сту­денттері мен туризм колледжінің сту­денттері үшін ашық аспан ас­тын­дағы зертханаға айналып, мектеп оқу­шылары үшін биология, гео­графия және экология пәндері бойынша оқу экс­курсия нысаны бола алады.

Осы бастама аясында Қара­көл­­­дің мәртебесін арттыру үшін үл­­кен аумақты экспресс-ба­ға­лау жұ­­мыстарын жүргіздік. Біз­ге ке­ңес­­­тік ке­зеңнен кейінгі ке­ңіс­тік­те­гі ең беделді ғалым-ор­ни­толог­тар­­дың бірі, РРИ-ОА үйлестіру ко­­ми­теті­нің төрағасы, профессор Эльдар Рус­тамов баға жетпес консуль­тациялық кө­мек көрсетті.

Әділбек ҚОЗЫБАҚОВ,

биолог, Маңғыстау облысы бойынша эко-амбассадор

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.