ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиевтің қатысуымен өткен ZOOM-конференцияда Маңғыстау өңіріндегі экологиялық мәселелерді шешуге бағытталған «Жол картасы» таныстырылды.
Күн тәртібінде үш мәселе талқыланды. Атап айтқанда, экологиялық жағдайды жақсарту бойынша қабылданған шаралар, қоғамдық ұйымдар, әлеуметтік желілер мен БАҚ-та көтерген өңірдің өзекті экологиялық мәселелері және Маңғыстау облысының экологиялық проблемаларын кешенді шешу жөніндегі жол картасы.
Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметтері бойынша халқымыздың денсаулығы 20 пайызға экологиялық факторларға тәуелді. Қазақстанда атмосфералық ауаның ластануы, атап айтқанда қалқымалы заттар (шаң), күкірт диоксиді, азот оксидтері біршама мөлшерде әсер етеді. Өңір жұртшылығының атмосфералық ауаның сапасы туралы алаңдаушылығын назарға ала отырып, біз мұнда жалпы экология, қоршаған ортаға әсер ету және табиғатты қорғау іс-шараларының орындалуы туралы мәселелерді талқылау үшін әкімдіктер, қоғамдық ұйымдар, ірі кәсіпорындар өкілдерінің қатысуымен жиын ұйымдастырдық.
2019 жылы Маңғыстау облысы бойынша ластаушы заттардың шығарындылары 218,5 мың тоннаны (республика бойынша жалпы шығарындының 9,1) және төгінділер 126,03 мың тоннаны (республика бойынша төгіндінің жалпы көлемінің 15,4%) құрады. Жалпы айтқанда, қазіргі таңдағы нақты деректерге сәйкес, республика бойынша, Маңғыстау облысы қоршаған ортаға эмиссияларға сәйкес, экологиялық қолайлы өңірлердің біріне жататынын көрсетеді.
Дегенмен, аймақтағы атмосфералық ауаның сапасы алаңдаушылық тудырады. Бұл ретте облыс тұрғындары өндірістік объектілер мен рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерінің ұлғаюына байланысты қоршаған ортаның нашарлауына шағымдары бар.
Министрдің сөзінше, Жол картасы облыстағы ең өзекті деген экологиялық проблемаларды қамтиды.
«Жол картасы 7 бөлімнен тұрады. Атап айтқанда, көгалдандыру, қалдықтарды басқару, жер қойнауын пайдалану, ірі өндіріс ошақтарының шығаратын қалдықтары, радиоактивті қалдықтар және тағы басқа мәселелер. Жалпы жобаны дайындар алдында Маңғыстау облысындағы экологиялық ахуалға кешенді сараптама жасалды. Осы уақытқа дейінгі халықтың өтініш-тілектері ескерілді. Қазір де барлық мәселе толық қамтылуы үшін кері байланыс өте маңызды», - деді министр.
Кездеуге қатысқан қоғамдық ұйымдар мен ірі кәсіпорын өкілдері өңірдегі экологиялық ахуалды жақсарту бойынша өз ұсыныстарын берді. Көпшіліктің пікірінше, облыста тәуелсіз экологиялық мониторингті күшейтіп, ауаның сапасын бақылайтын арнайы құрылғылар орнату керек. Экотуризм қолға алынуы қажет. Сонымен бірге жиында Қызыл кітапқа енген Каспий итбалығын сақтап қалу мен «Қошқар-Ата» қалдық қоймасының экологиялық проблемалары да көтерілді. Министрдің сөзінше, көтерілген мәселелердің көбі Жол картасы жобасына енгізіліп қойған.
«Жол картасы жұмыс істейтін, өзекті экологиялық шешімдер көрініс тапқан құжат болуы тиіс. Әркім де ондағы пункттердің орындалуын қадағалай алады. Қосымша ұсыныстарыңыз да сонда енгізіледі», - деп атап өтті министр.
Маңғыстау облысының экологиялық проблемаларын кешенді шешу жөніндегі Жол картасының жобасын бірлесіп, қосымша талқылап, тараптардың келісімі бойынша тиісті өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет екені айтылды. Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің төрағасы Зұлфұхар Жолдасов, жол картасы өңірдің жинақталған экологиялық проблемаларын шешуге бағытталғанын және алға қойылған міндеттерді қысқа мерзімде орындауға негізделгенін айтып өтті. Сондай-ақ, кеңеске қатысушылардың назарын бүгінгі күнгі экологиялық проблемаларды кешенді шешу жөніндегі Жол картасының жобасын талқылау сатысында мемлекеттік органдармен бірлескен, сонымен қатар ірі табиғат пайдаланушылармен және қоғамдық экологиялық ұйымдармен талқылау қорытындысы бойынша облыс әкімдігімен қол қоюға ұсынылғанын тілге тиек етті. Бұл ретте барлық тілек білдірушілер осы жоба бойынша сұрақтар қойып, өз ұсыныстарын білдіре алады.
Жол картасының жобасына бірқатар проблемалық мәселелерді шешу, соның ішінде өңірдегі атмосфералық ауаның сапасын жақсарту, қалпына келтіру, көгалдандыру және қоршаған ортаны мониторингтеу мәселелері енгізілген. Осыған байланысты Жол картасын талқылауға белсенді қатысуға және облыстың аса өткір проблемаларын бірлесіп шешу үшін, қызықтыратын мәселелер бойынша ұсыныстар жасауға шақырды.
Жол картасы жобасы бойынша маңғыстаулық қоғам өкілдері екі апта ішінде өз ұсыныстарын бере алады.
Айта кетейік, Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі еліміздің барлық өңіріндегі экологиялық проблемаларды жұртшылықпен талқылап, әрқайсына жеке Жол картасын әзірлеп жатыр.