ҚР Парламентінің Мәжілісі - заң шығарушы органның төменгі палатасы. Қабылданатын заңдардың сапасы қос палата – Сенат пен Мәжіліске жүктеледі. Мәжіліс және мәслихат сайлауы – биыл 19 наурызға белгіленген. Осы орайда, Мәжіліске Маңғыстау облысынан түсіп жатқан кандидат - Салтанат Бралинадан сұхбат алған едік.
-Салтанат ханым, неге Мәжіліс сайлауына түсуге шешім қабылдадыңыз?
-Ол жерге баруға тәжірибем мен білімім толық жеткілікті деп санадым. Бірнеше жыл шетелде жұмыс жасадым. Өңірдегі «МАЭК» сынды мекемелерде заңгер ретінде қызмет еттім. Экологиялық мәселелерді көтеріп жүріп, AktauEcoWest компаниясының негізін қалап, шетелде алған тәжірибемді іске асырдым. Бүгінде мекеме 9 мың тоннадан астам қоқысты қайта өңдеді. 30 ға жуық адам еңбек етеді. Осы мекемені басқарып жүріп, кәсіпкерлер кездесетін көптеген қиындықтарға жолықтым. Менде заң саласында білімім болғандықтан, көп кедергіні оңай еңсердім десем де болады. Ал құқықтық білім барлық кәсіпкерде бірдей емес, сондықтан кәсіпкерлерге заңды оңтайландыру, түсінікті тілмен жеткізу керек деп санаймын. Мен Мәжілісте талқыланатын заңдар, кәсіпкерлерге қатысты қолдан жасалған қиындықтар жеңілдетілсе екен деймін.
Сонымен қатар, қылмыстың құрбаны болған кәмелетке толмағандарды моральдық-психологиялық қысымнан қорғап, осы саладағы заңдарды жүйелі, жан-жақты қарастыру керек деп санаймын. Себебі, бұл тұста көп нәрсеге көңілім толмайды. Сондай-ақ, салықтардың қоғам қажеттілігіне жұмсалуын бақыланып, әрбір азамат ауылдық жерде де сапалы медициналық қызмет ала алатындай жағдай болуы керек. Бұл мені алаңдататын мәселелердің жартысы ғана. Адам жан-жақты дамуы керек, жиған білімді сол салаға жұмсауы керек, қолынан келген пайдасын қоғамға жұмсауы керек. Соның бәрін қорыта келе, осы жолы сайлауға түстім.
-Соңғы 5 жылда осы аталған мәселелерді көтеріп жүрсіз. Енді нақты қандай шаралар қабылдау керек деп санайсыз?
-Коммуналдық саладағы делдал мекемелерді толығымен алып тастауды ұсынамын. «МАЭК» модернизациясы тек бюджет есебінен жүзеге асуы керек. Каспий теңізінің таяздануы және Каспий аймағындағы жануарлардың қырылуы сынды жағдайлардың себептерін зерттеу және алдын алу шараларын жүзеге асыруға тиіспіз. Халықаралық істер жөніндегі комитетке кіру, трансшекаралық өзендер бойынша үкіметаралық ұйым құруға бастама жасау керекпіз. Мысалы, Меконг өзенін сақтап қалу үшін қаншама Азия елдері бітімге келді. Сол тәжірибелерді қолдансақ болады. Сондай-ақ, Маңғыстау облысындағы жобаларды «Жасыл Даму» ЖҚ қаржыландыру тізіміне енгізетін уақыт жетті. Экологиялық кодекске де тиісті өзгерістер енгізуіміз керек. Маңғыстау облысын абаттандыру ережесін өзгерту бойынша шаралар қабылдау да керекпіз. Топырақ пен тыңайтқыштар дайындап, заманауи үлгідегі үнемді суғару жүйесіне өту қажет.
-Утилизацияға қарсы құрылған қозғалыстың өкілісіз. Нәтиже бар ма?
-Утилизациялық алым – бізде бұл қара халықты бопсалау түрінде болып жатыр. Миллиондаған қарапайым азаматтардың тең өмір сүруіне кедергі жасап, азғантай топты байытуға бағытталған жоба болды. 5 жыл бұрын Санжар Боқаев сынды азаматтармен бірігіп, утилизацияға қарсы шықтық. Нәтиже жоқ емес, бар. Утилизациялық алым 100 мың теңгеге дейін төмендетілді. Осы тұста тағы бір айта кететін жайт, бізге такси жүргізушілеріне, бала күтушілерге, тәрбиешілерге әлеуметтік қорғау құқығын заңдастыруға және алуға мүмкіндік беретін нақты және оңай іске асырылатын салық режимі қажет.
-Әңгімеңізге рахмет!