Республикалық референдум 5 маусымда өтеді

Онда Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу мәселесі талқыланады, - деп хабарлайды mangystaumedia.kz kapital.kz сайтына сілтеме жасап.

Қасым-Жомарт Тоқаев 5 маусымда Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша республикалық референдум өткізу туралы жарлыққа қол қойды.

«– Өздеріңіз білесіздер, мен жақында халыққа Жолдауымда саяси жаңғыртудың ауқымды бағдарламасын алға тарттым. Қоғамда, бұқаралық ақпарат құралдарында жан-жақты талқыланды. Сарапшылар мен азаматтық белсенділер өз пікірлерін білдірді. Барлық ұсыныс кең қолдау тапты», - деді Қасым-Жомарт Тоқаев Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізуге арналған видеоүндеуінде.

Мемлекет басшысы Жолдауда айтылған бастамалар Қазақстан Республикасының саяси жүйесін түбегейлі өзгертуге бағытталғанын еске салды.

«Олар азаматтардың билікке қатысуын арттыру және саяси процестерді терең демократияландыру жөніндегі ұзақ мерзімді талабынан туындады. Оларды тиімді жүзеге асыру үшін Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет болды. Басқаша айтқанда, конституциялық реформа қажет болды. Сондықтан, менің тапсырмам бойынша Негізгі заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу жобасын дайындау үшін арнайы жұмыс тобы құрылды, оның құрамына белгілі заңгер ғалымдар, тәжірибелі сарапшылар, уәкілетті органдардың өкілдері кірді», - деп түсіндірді Мемлекет басшысы.

Қараудан кейін түзетулер жобасы оның Конституция нормаларына сәйкестігі туралы қорытынды шығарған Конституциялық Кеңеске жолданды.

«Қазір біз конституциялық реформаны жүзеге асырудың мәре сызығына жеттік. Негізгі заңға енгізілген өзгерістер, шын мәнінде, еліміз үшін шешуші мәнге ие. Өзгерістер Конституция баптарының үштен біріне әсер етеді. Ашығын айтқанда, Конституциямыз жаңа қырынан көрінетін болады. Сондықтан мен бұл мәселені республикалық референдумға шығаруды ұсындым, өйткені мұндай ауқымды өзгерістер халықтың қалауы негізінде жүзеге асырылуы тиіс», – деді Мемлекет басшысы.

Мемлекет басшысының айтуынша, бүкіл прогрессивті әлемде плебисцит тікелей демократияның ең айқын және айқын нысандарының бірі болып табылады. Алайда Қазақстанда демократияның бұл тиімді институты толық пайдаланылмады.

«Осыдан 27 жыл бұрын өткен референдумнан бастап, қазіргі Конституция қабылданғаннан бері, одан кейінгі барлық конституциялық реформалар Парламентте мақұлданды. Негізінде бұл заңды тәжірибе. Бірақ мен нық сенімдімін, дамудың жаңа кезеңінде, Жаңа Қазақстанды құруда біз еліміз үшін осындай маңызды шешімдер қабылдауға тиіспіз», - деді Мемлекет басшысы.

Осыған байланысты мемлекет басшысы 5 маусымда Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы республикалық референдум өткізу туралы жарлыққа қол қойды.

«Азаматтардың конституциялық түзетулер жобасына жалпыға бірдей дауыс беруі біздің демократиялық принциптерге беріктігімізді көрсетеді. Алдағы референдум әрбір азаматқа Қазақстанның болашағын айқындайтын тарихи оқиғаға тікелей қатысуға мүмкіндік береді», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Конституциялық реформа бүкіл мемлекеттік үлгіні жан-жақты өзгертуге бағытталған, деп жалғастырды президент.

«Түзетулер басқарудың «суперпрезиденттік» түрінен ықпалды парламент пен есеп беретін үкіметі бар президенттік республикаға түпкілікті көшуді біріктіруге арналған. Конституциялық реформа биліктің өкілді тармағын айтарлықтай нығайтады, тежемелік және тепе-теңдік жүйесін нығайтады, мәслихаттардың субъективтілігін арттырады», - деді Мемлекет басшысы.

Оның айтуынша, Мәжіліс пен облыстық мәслихаттар депутаттарын сайлаудың аралас мажоритарлық-пропорционалды моделін енгізу сайлаушылардың көзқарастары мен пікірлерінің барлық спектрін толық қамтуға мүмкіндік береді. Өз кезегінде, аудандық және қалалық мәслихаттар депутаттарын сайлаудың толық мажоритарлық жүйесін енгізу азаматтардың аймақтардағы өмірге тиімдірек ықпал етуіне мүмкіндік ашады.

Сондай-ақ, Конституцияның жаңа редакциясында «барлық саяси партиялар мен қозғалыстардан президенттің тең дәрежелі мәртебесін» бекіту көзделуде», - деді Қасым-Жомарт Тоқаев. Президенттің ең жақын туыстарының квазимемлекеттік секторда саяси қызметтер мен басшылық қызметтерді атқаруына тыйым салынады.

Түзетулердің маңызды блогы адам құқықтары саласына қатысты.

«Конституциялық Соттың құрылуы, Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің мәртебесін конституциялық деңгейде бекіту, өлім жазасына сөзсіз тыйым салу – осы қадамдардың барлығы азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын жан-жақты сақтауға бағытталған. Алдағы конституциялық реформа еліміздің дамуындағы жаңа кезеңді белгілейді», - деп түйіндеді сөзін Мемлекет басшысы.

Маңғыстау Медиа

Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.