АИТВ-инфекциясы–иммундық жүйеге әсер ететін адамның иммун тапшылығы вирусы екенін көпшілік біледі. Бірақ, неге екені белгісіз, бұл жұқпадан сақтануға келгенде салдыр-салақтыққа жол беріп жатады. Соған қарағанда, кей адамдар осы аурудың қауіптілігі мен одан сақтану жолдарына назар аудара бермейтін сыңайлы. Соған орай ЖИТСке қарсы күрес және оның алдын алу жөніндегі облыстық орталықтың инфекционист дәрігері Әлия Абраевадан АИТВ мен ЖИТСтің айырмалышығы, дерттің қалай жұғатыны, одан сақтану жолдары жайында сұраған едік.
-АИТВ–жұқтыру арқылы пайда болатын баяу үдемелі жұқпалы ауру,-деді ол.-Соның нәтижесінде ағза оппортунистік инфекциялар мен ісіктерге өте сезімтал болады. Соңы науқастың өліміне апарып соқтыруы мүмкін. Ал ЖИТС (жүре пайда болған адамның иммун тапшылығы синдромы)–АИТВ инфекциясы дамуының соңғы кезеңі. Инфекция көзі(аурудың барлық кезеңдерінде АИТВ жұқтырған адам. АИТВ жұқтырудың 3 жолы бар. Бұлар–байланыс (жыныстық); парентеральды (құрамында АИТВ бар қанмен ластанған қан, шприцтер, инелер, кескіш құралдар және т. б. арқылы); табиғи жолмен анадан балаға жұғуы, яғни перинаталды; АИТВ инфекциясын жұқтырудың ең қауіпті жолы–жыныстық қатынас арқылы. Ол бірінші орында қалады. Егер жыныстық серіктес инъекцияға тәуелді болса, гомо немесе бисексуалдық қарым-қатынас сияқты көптеген жыныстық серіктестері болса, жыныстық жолмен жұқтыру қаупі артады. Ең қауіптісі-қабылдаушы серіктестің тік ішек тіндерінің зақымдану ықтималдығына байланысты анальды жыныстық қатынас. Маңғыстау облысында АИТВ инфекциясының жыныстық гетеросексуалдық берілу жолы 73,8%, гомосексуалдық – 8,2% болып отыр.
Әлия Жақсылыққызы АИТВ инфекциясына әсер ететін факторлар–нашақорлық, асоциалды өмір салты, қан құю, АИТВ жұқтырған анадан туу, жыныстық жолмен берілетін аурулар екенін еске салды. Ал АИТВ жұқтырған адамдар арасында 20-29 жас аралығындағы адамдар басым екені және ер адамдардың үлесі шамамен 70% болатыны біраз жайтты аңғартса керек.
-АИТВ жұқтырудың негізгі факторлары–жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың (ЖЖБИ) болуы. ЖЖБИ инфекция қаупін 6-9 есе арттырады. Көптеген ЖЖБИ, яғни, мерез, герпес секілді аурулардан жыныс аймағында жаралар пайда болады да, бұл вирустың енуін едәуір жеңілдетеді. АИТВ инфекциясының алдын алу жолдары–қауіпсіз жыныстық мінез-құлық, презервативтерді қолдану; жыныстық жолмен берілетін басқа ауруларды емдеу; есірткіні инъекциялық жолмен қолданатын адамдарда қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын қалыптастыру, оларды қорғау құралдарымен (стерильді шприцтермен, презервативтермен) қамтамасыз ету; АИТВ инфекциясынан қорғаудың абсолютті сенімді құралы–есірткі қолданудан толық бас тарту; медициналық тәжірибеде асептикалық жағдайларды қамтамасыз ету; АИТВ инфекциясы бар науқастарға, олардың отбасыларына және айналасындағыларға медициналық көмек пен әлеуметтік қолдауды ұйымдастыру,-деді дәрігер.
Маманның айтуынша, салауатты өмір салтын ұстану, өз денсаулығыңызға және жақындарыңыздың денсаулығына қамқорлық жасау–АИТВ инфекциясының алдын алудың негізі.
Дегенмен, Әлия Абраева жеткізген мәліметке сүйенсек, биылғы 11 айлық қорытындысы бойынша Маңғыстау облысында АИТВ инфекциясы өткен жылғы осы кезеңмен салыстырғанда, 8 науқасқа төмендеген. 2023 жылғы көрсеткіш бойынша АИТВ жұқтырған 61 адам тіркелген, ал 2022 жылы дәл осы уақытта 69 адам тіркеліпті. Соның ішінде 14 жасқа дейінгі балалар арасында 2023 жылы 1 бала тіркелді. Мұндай көрсеткішке қол жеткізу–орталықта өткізіліп жатқан кешенді шаралар, алдын алу жұмыстарының нәтижесі болса керек.
Редакциялық пікір мақала авторлары мен оқырмандардың пікірлеріне сәйкес келмеуі мүмкін. Жазба және пікірлердегі ақпараттың дұрыстығы үшін авторлардың өздері жауапты.
